02 wrzesień 2014

Przedstawione przez premiera Camerona plany zakładają nowe uprawnienia dla policji i ministra spraw wewnętrznych, dotyczące m.in. paszportów, obywatelstwa, kontroli nad podejrzanymi o terroryzm i ekstremizm. Mają uderzyć w radykałów próbujących dostać się do Wielkiej Brytanii i tych, którzy już są na Wyspach. Opozycja uważa je za zbyt słabe. Prawnicy ostrzegają przed niezgodnością z prawem brytyjskim i międzynarodowym.

Nowe prawo ma umożliwić policji tymczasowe zatrzymanie paszportu na granicy na czas prowadzenia dochodzenia wobec osoby podejrzanej. - Posiadanie paszportu nie jest w Wielkiej Brytanii automatycznie nabywanym prawem - przypomniał premier. Kolejna grupa środków dotyczy współpracy z liniami lotniczymi, które będą musiały stosować się do wymogów bezpieczeństwa, respektować listy osób, którym zabroniono wstępu do UK, i dostarczać informacje o listach pasażerów. - Jeśli tego nie zrobią nie będą mogły lądować w UK. – ostrzegł premier.

Te dwie propozycje mają ponadpartyjne poparcie, problemem jest nadal znalezienie sposobu na usuwanie z UK bojowników legitymujących się brytyjskim paszportem. Do tej pory Wielka Brytania mogła pozbawiać obywatelstwa osoby posiadające podwójne obywatelstwo, zakazywać wjazdu obcokrajowcom, jeśli mogą stanowić zagrożenie, a w Immigration Act z 2014r. rozszerzono możliwości pozbawiania obywatelstwa osób naturalizowanych. Uprawnienia te nie obowiązują jednak w stosunku do osób posiadających jedynie obywatelstwo brytyjskie. - Co do zasady zgadzamy się, że potrzebne są konkretnie kompetencje umożliwiające usuwanie obywateli brytyjskich z Wielkiej Brytanii – powiedział Cameron, nie ogłosił jednak konkretnych pomysłów. W tej kwestii nie ma na razie porozumienia w koalicji. Problemem jest także ewentualna niezgodność nowych przepisów z prawem międzynarodowym i krajowym.

Nie ma także konsensusu w sprawie działań prewencyjnych wobec ekstremistów przebywających w Wielkiej Brytanii. Premier zapowiedział m.in. zaostrzenie wymogów co do miejsca przybywania osób objętych tzw. programem TPIM (Terrorism Prevention and Investigation Measures, obejmującym środki zapobiegania terroryzmowi, takie jak śledzenie elektroniczne, konieczność regularnego zgłaszania się na posterunki policji, zakaz podróży za granicę, itp.). Według Financial Times koalicyjna Partia Liberalnych Demokratów nie zgodziła się jednak na ten pomysł. Projekt nie został też przychylnie przyjęty przez posłów Partii Pracy. - To rozwodniona wersja przypisów przyjętych przez rząd Tony’ego Blaira, które zostały usunięte przez obecną koalicję – powiedział dziennikowi the Guardian Yvette Cooper z Labour Party, odpowiedzialną za politykę wewnętrzną.

Nowe podejście zakłada według premiera walkę z każdym rodzajem ekstremizmu, nie tylko tam, gdzie dochodziło do użycia przemocy. Cameron bez szczegółów przedstawił propozycje wtrzymania funduszy dla organizacji promujących ekstremizmy, zakazów dla osób nawołujących do nienawiści i zapewnił, że każda rządowa instytucja, od szkół do uniwersytetów i więzień, będzie skoncentrowana na walce z ekstremizmem. Każda osoba, której dotyczyć będą nowe środki zapobiegania terroryzmowi ma zostać objęta programem „Prevent”.

Pomysły zostały krytycznie przyjęte przez media. Financial Times ostrzega, że pomysły premiera mogą być sprzeczne z prawem i cytuje byłego prokuratora generalnego Dominica Grieve’a, który uważa, że działania będą naruszać prawo międzynarodowe, a także „podstawowe zasady common law”. The Times pisze o potrzebie znalezienia prawdziwych rozwiązań, a nie uprawiania gier politycznych. Daily Mail z kolei zarzuca LibDems wprowadzenie chaosu do planów Camerona.

Wielka Brytania podniosła w zeszły piątek poziom zagrożenia terroryzmem międzynarodowym z „znaczącego” na „poważny” w związku z zagrożeniem przeprowadzenia ataków terrorystycznych przez powracających do Europy członków radykalnych ugrupowań islamskich walczących na Bliskim Wschodzie. Według źródeł rządowych w Syrii i Iraku w szeregach ekstremistów walczy obecnie około 500 Brytyjczyków.

Na podstawie: gov.co.uk, Financial Times, The Times, The Guardian, Daily Mail, BBC, PoliticsHome, UKpolitics po polsku