Nowy katalog aktów prawnych według "Konstytucji UE"

• traktat konstytucyjny ue
• _pe24

Przepisy dotyczące aktów prawnych Unii Europejskiej umiejscowione są Tytule V ("Wykonywanie kompetencji Unii"), Rozdziale I ("Postanowienia wspólne") w artykule 32.

Traktat konstytucyjny zawiera odmienny od dotychczasowych uregulowań TWE katalog źródeł prawa, choć niektóre z nich mają charakter podobny do istniejących obecnie aktów prawnych. Inicjatywa prawodawcza w dalszym ciągu należy do Komisji Europejskiej, natomiast kompetencje prawotwórcze posiada Rada Ministrów wraz z Parlamentem Europejskim. Podobnie jak w systemie traktatowym Komisja zachowała kompetencje do wydawania aktów wykonawczych na podstawie delegacji Rady. Konstytucja przewiduje wyraźny podział na akty o charakterze ustawodawczym, nieustawodawczym oraz wykonawczym. Instytucje stanowiące prawo (Parlament i Rada) mają powstrzymywać się od rozpatrywania projektów aktów nie przewidzianych w art. 32.

Katalog aktów

* Europejskie ustawy
* Europejskie ustawy ramowe
* Europejskie rozporządzenia
* Europejskie decyzje
* Zalecenia i opinie

Akty ustawodawcze (legislacyjne)

Należy do nich europejska ustawa i europejska ustawa ramowa. Są to akty uchwalane na wniosek Komisji wspólnie przez radę Ministrów i Parlament zgodnie ze zwykłą procedura ustawodawczą. Jeśli obie instytucje nie mogą osiągnąć porozumienia, akt nie jest uchwalony. W szczególnych przypadkach (współpraca sądowa w sprawach karnych i  policyjna) inicjatywa prawodawcza podejmowana jest także na wniosek 1/4 Państw Członkowskich). W takich sytuacjach akty te uchwalane są przez Parlament z udziałem Rady albo przez Radę z udziałem Parlamentu w specjalnych procedurach ustawodawczych.

1. Europejska ustawa (tożsama z obecnym rozporządzeniem) - akt ustawodawczy o zasięgu ogólnym, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowana we wszystkich Państwach Członkowskich.

2. Europejska ustawa ramowa (tożsama z obecną dyrektywą) - akt ustawodawczy, wiążący Państwa Członkowskie, do których jest skierowany, w odniesieniu do zamierzonego rezultatu, pozostawiając organom krajowym całkowitą swobodę wyboru formy i środków do osiągnięcia tego rezultatu.

Akty nieustawodawcze (nielegislacyjne)

Wydawane będą przez Radę Ministrów i Parlament, tylko na podstawie upoważnienia wynikającego z aktów ustawodawczych. Należy do nich europejskie rozporządzenie i europejska decyzja. W szczególnie określonych sytuacjach decyzje europejskie może przyjmować Rada Europejska, zaś Europejski Bank Centralny może przyjmować zarówno rozporządzenia europejskie, jak i decyzje europejskie na podstawie szczególnego upoważnienia konstytucyjnego. Rada Ministrów i Komisja, a także Europejski Bank Centralny mogą uchwalać zalecenia na podstawie upoważnienia w Konstytucji.

3. Europejskie rozporządzenie - akt nieustawodawczy o zasięgu ogólnym, mający na celu wprowadzenie w życie aktów ustawodawczych i niektórych postanowień szczególnych Konstytucji. Jest aktem nie mającym dziś odpowiednika, może wywierać skutki takie jak obecne rozporządzenie (wiązać w całości i bezpośrednio we wszystkich Państwach Członkowskich) lub dyrektywa (wiązać Państwa Członkowskie, do których jest kierowane, w odniesieniu do zamierzonego rezultatu, pozostawiając organom krajowym całkowitą swobodę wyboru formy i środków do osiągnięcia tego rezultatu).

4. Europejska decyzja - akt nieustawodawczy wiążący w całości. Decyzja, którą wskazuje adresatów, wiąże tylko tych adresatów. Odpowiednik obecnej decyzji, ma także zastąpić wszystkie wiążące akty wydawane w dzisiejszym drugim i trzecim filarze.

Akty wykonawcze

Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki niezbędne do wprowadzenia w życie aktów wiążących. Jeśli konieczne jest jednolite ich wykonywanie, akty mogą powierzyć kompetencje wykonawcze Komisji lub w określonych przypadkach - Radzie.
Ustawy europejskie ustanawiają z wyprzedzeniem przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez Państwa Członkowskie aktów wykonawczych Unii.
Akty wykonawcze mają formę europejskich rozporządzeń wykonawczych lub europejskich decyzji wykonawczych.

Rozporządzenia delegowane

Ustawy europejskie i europejskie ustawy ramowe mogą upoważniać Komisję do przyjmowania rozporządzeń delegowanych w celu uzupełniania lub zmiany niektórych lub mało istotnych elementów.
Cele, treść, zakres upoważnień i czas na jaki zostały wydane są wyraźnie określone w ustawach i ustawach ramowych. Upoważnienie nie może obejmować istotnych elementów danej dziedziny. Są one zastrzeżone dla ustawy europejskiej lub europejskiej ustawy ramowej.
Mogą obejmować:
* Decyzję Parlamentu lub Rady o odwołaniu upoważnienia
* Rozporządzenie delegowane może wejść w życie tylko wtedy, gdy Parlament lub Rada nie wyrażą sprzeciwu w terminie przewidzianym przez ustawę europejską lub europejską ustawę ramową.
Rozporządzenia delegowane Parlament uchwala zwykłą a Rada kwalifikowaną większością głosów.

Zasady wspólne wszystkim aktom

Jeżeli Konstytucja nie stanowi inaczej, instytucje decydują zgodnie z właściwą procedurą jakiego rodzaju akt ma być w danym przypadku przyjęty, z uwzględnieniem zasady proporcjonalności.

Publikacja i wejście w życie

Ustawy europejskie i europejskie ustawy ramowe uchwalane zgodnie ze zwykłą procedurą, są podpisywane przez przewodniczącego Parlamentu i przewodniczącego Rady. W pozostałych przypadkach podpisuje je przewodniczący Parlamentu lub przewodniczący Rady. Publikowane są w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i wchodzą w życie z dniem w nich określonym a przy jego braku 20 dnia od publikacji.
Rozporządzenia europejskie i decyzje europejskie, które nie wskazują adresata albo są skierowane do wszystkich Państw Członkowskich, są podpisywane przez przewodniczącego instytucji, który je przyjmuje i publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Wchodzą w życie w dniu w nich wskazanym a w przypadku jego braku 20 dnia od publikacji.
Pozostałe decyzje są notyfikowane ich adresatom i staja się skuteczne z tą notyfikacją.