Podpisany przez dziewięć państw członkowskich Wspólnot Europejskich w dniu 17 lutego 1986 roku (pozostałe państwa członkowskie  Dania, Grecja i Włochy złożyły podpisy w dniu 28 lutego 1986 roku), ratyfikowany w 1987 r. Stanowił uzupełnienie i modyfikację Traktatów Rzymskich. Był efektem pracy konferencji międzyrządowych w Luksemburgu, Brukseli i Mediolanie w latach 1985-1986. Rozszerzył uprawnienia wspólnoty w wielu dziedzinach i udoskonalił proces decyzyjny poprzez wprowadzenie decyzji podejmowanych na podstawie kwalifikowanej większości głosów, odchodząc od wymogu jednomyślności w wielu sprawach. JAE wprowadził przede wszystkim zmiany w regulacjach traktatowych umożliwiające tworzenie Rynku Wewnętrznego. Zwiększył kompetencje Komisji Europejskiej. Poszerzył legislacyjne uprawnienia Parlamentu Europejskiego poprzez procedury współpracy i współdecydowania. Bardzo ważne były przepisy o spójności polityki gospodarczej i walutowej, o ustanowieniu polityki badań naukowych i rozwoju technologicznego, o polityce ochrony środowiska naturalnego oraz o polityce społecznej. JAE ustanowił również nową procedurę współpracy między Parlamentem Europejskim a Radą Ministrów, procedurę zgody Parlamentu Europejskiego w procesie aprobaty Traktatów Akcesyjnych i Układów Europejskich oraz rozwinął współpracę państw członkowskich w dziedzinie polityki zagranicznej.