02 listopad 2014

Jean-Claude Juncker to pochodzący z Luksemburga polityk i prawnik. W swoim kraju przez prawie 20 lat piastował urząd premiera, był ministrem pracy oraz ministrem finansów. Właśnie on od 1 listopada 2014 roku pełni funkcję przewodniczącego Komisji Europejskiej. 

Uchodzi za doświadczonego polityka, na co wskazuje przebieg jego kariery politycznej. Od 1974 roku jest członkiem Socjalno – Chrześcijańskiej Partii Ludowej w Luksemburgu. Pierwszy raz stanowisko w rządzie objął w wieku 28 lat, kiedy został powołany na wiceministra pracy, stanowisko ministra w tym resorcie objął w 1984 roku, a po kilku latach, w 1989 roku, został ministrem finansów[2]. W 1995 roku stanął na czele rządu, obejmując funkcję premiera. Taka sytuacja trwała do 2013 roku, kiedy to stracił poparcie koalicjanta i złożył rezygnację. Był to wynik afery korupcyjnej w służbach specjalnych SREL, które nadzorował premier. Raport przygotowany dla luksemburskiego parlamentu pokazał, że służby były korumpowane, prowadziły nielegalną działalność, kupowały luksusowe samochody niemieckie z 30 proc. rabatem, po czym sprzedawano je do osobistego użytku pracownikom służb[3]. Sporządzenie raportu zostało zlecone po tym, jak Tygodnik Luksemburski opublikował tajne nagranie z rozmowy Junckera z szefem SREL Marco Mille, który mówił m.in. o nielegalnym podsłuchiwaniu ważnych osób w państwie[4]. Mimo tego, że premier nakazał zaprzestania nielegalnych działań raport zarzucił mu, że jego nadzór nie był wystarczający, nie wyciągnął konsekwencji dyscyplinarnych wobec kierownictwa służb, a o zaistniałych zdarzeniach nie poinformował wymiaru sprawiedliwości.

W kwestiach unijnych nowy szef Komisji jest jednym z  głównych adwokatów pogłębienia integracji europejskiej i zwolennikiem federacji. Uchodzi za znawcę instytucji unijnych. Jest jednym z twórców traktatu z Maastricht z 1992 roku, który wprowadził unię gospodarczą i walutową. Jego zdaniem to właśnie zacieśnienie współpracy gospodarczej i wprowadzenie wspólnej waluty są najlepszymi sposobami na pogłębianie integracji i rozwiązywanie sporów między państwami. Junker opowiadał się za wprowadzeniem konstytucji dla Europy w 2004 roku[5].

Pełnił funkcje szefa euro grupy od 2005 do 2013 roku, przewodniczył spotkaniom ministrów finansów państw należących do strefy euro. O jego wyborze zadecydowało doświadczenie, jakie zdobył pełniąc funkcje ministra finansów swojego kraju, a także zdolności pośredniczenia miedzy przedstawicielami państw i prowadzenia zakulisowych rozmów. Sam powiedział kiedyś o sobie, że lubi uczestniczyć w sekretnych, ciemnych spotkaniach[6]. Jest zwolennikiem rozmawianie za zamkniętymi drzwiami, zwłaszcza kiedy podejmowane są decyzji dotyczące polityki monetarnej i kwestii ekonomicznych. Polityka monetarna to poważna kwestia. Powinniśmy dyskutować o niej w sekrecie, w euro grupie. To samo dotyczy ekonomi i polityki monetarnej (…) Jeśli zapowiadamy możliwe decyzje, podsycamy spekulacje na rynku finansowym i wpędzamy w kłopoty ludzi, których powinniśmy chronić – skomentował w jednym w wywiadów[7]. To podczas jego kadencji negocjowano i wdrażano pakiety ratunkowe dla krajów, które stały przed widmem kryzysu jak Hiszpania, Portugalia, Cypr oraz Grecja. Jego ponowny wybór na szefa euro grupy w 2012 roku był wynikiem braku porozumienie między Francją i Niemcami. Już wtedy Juncker zadecydował, że będzie pełnił swoje obowiązki do 2013 roku, a do tego czasu politycy mieli wypracować porozumienie i wybrać kogoś nowego na to stanowisko[8].

Po tym, jak odszedł z funkcji szefa strefy euro pojawiały się głosy, że to koniec jego kariery politycznej, tymczasem w marcu 2014 roku Europejska Partia Ludowa zaproponowała go na stanowisko szefa Komisji Europejskiej. Został wybrany zdobywając głosy 422 posłów i 26 państw członkowskich[9]. Był spitzenkandidaten[10], czyli jednym z czołowych kandydatów wskazanych przez frakcje Parlamentu Europejskiego, jego kontrkandydatem był Martin Schultz. Najwięcej krytyki na byłego premier Luksemburga spływało ze strony premiera Wielkiej Brytanii, który uważał, że nie jest on dobrym kandydat na stanowisko szefa Komisji m.in. dlatego, że opowiada się za pogłębieniem integracji co jest nie w smak Brytyjczykom.

W wystąpieniu 15 lipca 2014 roku, kiedy prezentował swój program mówił, że dla niego, jako szefa KE głównym wyzwaniem będzie odbudowa Europy po kryzysie i zdobycie zaufania obywateli Unii. Zaznaczył, że polityka prowadzona przez Unie i państwa członkowskie powinna skupić się na kwestiach społecznych i gospodarczych oraz wzmocnieniu demokracji. Wśród swoich priorytetów wymienił m.in. tworzenie nowych miejsc pracy, zapewnienie wzrostu gospodarczego i inwestycji, stworzenie unii energetycznej i dalekosiężnej polityki klimatycznej, jak również pogłębienie i przyśpieszenie unii monetarnej oraz wypracowanie nowej polityki migracyjnej[11]. Wyzwaniem dla nowego szefa Komisji będzie także Wielkiej Brytanii, która chce wyjść z Unii. Juncker jest zwolennikiem zacieśniania integracji, a może stać się przywódcą Europy wielu prędkości.

Bibliografia:

1.    About me (6.09.2014)
2.    About me (6.09.2014)
3.    Premier Luksemburga podał się do dymisji przez skandal w służbach [w:] archive.today (6.09.2014)
4.    Luxembourg PM Juncker to design over spy scandal, [w:] bbc.com, (6.09.2014)
5.    I.Niemczycki, Pan Szpica (10.09.2014.)
6.    Who is Jean-Claude Juncker? (10.2014)
7.    Eurogroup chief: ‘I’m for secret, dark debates’ (11.09.2014)
8. T. Bielecki, Juncker pozostanie szefem euro grupy (10.09.2014)
9.    Profile: EU’s Jean – Claude Juncker (10.09.2014)
10. Podczas tych wyborów po raz pierwszy członkowie Parlamentu Europejskiego wskazywali swoich faworytów. Procedurę nazwano z niemieckiego spitzenkandidaten.
11.    A new start for Europe: my agenda for jobs, growth, fairness and democratic change (12.09.2014)