RPA/ Przestarzała konstytucja

• apartheid
• de lange
• konstytucja
• rpa

Johnny de Lange, zastępca ministra sprawiedliwości, zaapelował do władz RPA o zmianę konstytucji.

Zdaniem deputowanego, w ostatnich latach w RPA obserwujemy niepokojący rozrost instytucji „wspierających demokrację” z tzw.„Dziewiątego Rozdziału”. Reforma objęte powinny zwłaszcza zostać: Ochrona Publiczna (PP), Komisja Praw Człowieka (HRC), Komisja ds. Równouprawnienia płci (GEC), Narodowa Komisja ds. Młodych (NYC).

Wedle paragrafu 181 w dziewiątym rozdziale konstytucji, „instytucjami wzmacniającymi demokrację” są: Ochrona Publiczna (PP), Komisja Praw Człowieka (HRC), Komisja ds. Równouprawnienia płci (GEC), Narodowa Komisja ds. Młodych (NYC), Komisja ds. Promocji i Ochrony Praw Kultury, Religii i Języka Wspólnot (CPPRCRLC), Audytor Generalny (AG), Komisja Elektorska (EC). Wedle konstytucji, instytucje te są całkowicie niezależne. Ich praca powinna się opierać na pomocy organów ustawodawczych. Mają one także obowiązek składania corocznych sprawozdań przed parlamentem.

Nawet pobieżna lektura konstytucji pozwala zauważyć, iż wszystkie te instytucje mają statutowo „badań sferę publiczną, raportować i reagować”, „promować prawa człowieka”, „prowadzić edukację”. Dyskurs zawarty w konstytucji cechuje ogólność wynikająca z uniwersalistycznego przesłania.

Lange krytykuje zarówno ogólność stwierdzeń, jak i biurokratyzację instytucji, powstawanie coraz to nowych szczebli decyzyjnych, o często przenikających się polach działania. Lange podał przykład utworzenia Komisarza Informacyjnego, jako jedyny i bezpośredni skutek uchwalenia Ustawy Promowania Dostępu do Informacji (PAIA) oraz Komisarza Cywilnego – po uchwaleniu Prawa Społecznego RPA (LSSA).

Zastępca ministerstwa sprawiedliwości, wychodząc z punktu filozofii polityki, krytykuje inercję i biurokratyzację życia politycznego RPA. Jego zdaniem, instytucje te sprawdzały się w realiach transformacji postapartheidowskiej. Ich powstanie należy interpretować jako oznakę demokratyzacji ustroju negocjowanego przez nowopowstałe elity władzy.

Obecnie RPA powinno przeprowadzić reformę systemu urzędniczego – zerwać z symbolicznym mnożeniem struktur oraz zainwestować w edukację obywatelską.

Na podstawie: www.southafrica.info, www.allafrica.com.