Hernando de Soto: Tajemnica kapitału

• kapitalizm
• państwa rozwijające się
• trzeci świat

Książka Hernando de Soto „Tajemnica kapitału” stara się odpowiedzieć na jedno z najważniejszych pytań w historii: dlaczego kapitalizm triumfuje na Zachodzie, a zawodzi gdzie indziej? Okazuje się, że tak naprawdę nie chodzi o tło kulturowe czy wielowiekowe tradycje demokratyczne. Kapitał, czyli podstawowy czynnik produkcji, w państwach rozwijających się właściwie jest już od dłuższego czasu gotowy – czeka tylko na swojego odkrywcę.

 

Wydawnictwo Fijorr Publishing, Warszawa 2002 

Hernando de Soto wraz z członkami zespołu badawczego odwiedził liczne państwa (między innymi: Haiti, Egipt, Filipiny), gdzie wydawałoby się, że kapitalizm nie ma żadnych szans w przyszłości. Wyniki badań okazały się jednakowoż zaskakujące. Biednym mieszkańcom krajów rozwijających się udało się zgromadzić majątek, który na Zachodzie pozwoliłby na doskonały rozwój systemu kapitalistycznego. Przykładem mogą być niezamożni mieszkańcy Egiptu, których zasoby przekraczają według obliczeń de Soto wartość wszystkich inwestycji zagranicznych w historii tego państwa, wliczając w to Tamę Assuańską i Kanał Sueski.

Tajemnica kapitału została przez autora odkryta. Na łamach siedmiu rozdziałów przedstawia poszczególne aspekty problemu: począwszy od problematyki kapitału, jako czynnika produkcji, skończywszy zaś na analizie historii Stanów Zjednoczonych, która służy jako przykład, jak z posiadanego kapitału stworzyć system kapitalistyczny.

Książkę czyta się jak dobry kryminał, gdzie w pozaleganym świecie nakreślona jest walka biednych (choć jak się okazuje są oni całkiem zamożni) i bogatych. Na przykładach, gdzie „dobro” już zwyciężyło (Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Europa Zachodnia) de Soto wskazuje na niezbędne czynności, które ułatwiają pokonanie „zła”, czyli systemu, gdzie posiadający kapitał biedni, odsunięci są poza nawias i ramy kapitalizmu.

Jedynym zarzutem, który można przedstawić autorowi, to zbyt częste powtarzanie pewnych twierdzeń, które mają służyć uwydatnieniu tezy, powodujących jednak z czasem wrażenie „déjà vu”. Niemniej jednak jest to książka godna polecenia, nie tylko dla zainteresowanych problematyką ekonomii czy gospodarki międzynarodowej. „Tajemnica kapitału” pozwala zrozumieć, że tak naprawdę to nie globalizacja jest przyczyną zacofania pewnych regionów świata. Problem tkwi przede wszystkim w nierozwiązanych zagadnieniach systemowych wielu państw, w tym w „tajemnicy kapitału”…