Federacyjna koncepcja integracji Koncepcja utworzenia europejskiej federacji, czyli Ojczyzny Europejskiej została zaprezentowana na Kongresie Europejskim w Hadze w maju 1948 r. Założenia federalistyczne są podstawą Traktatów Rzymskich oraz Traktatu o Unii Europejskiej. Instytucje europejskie i ich zależności są w pewnej mierze oparte na koncepcji federalistycznej integracji europejskiej, której zwolennikiem był Winston Churchill (przemówienie z 1946r., Zurich) Federaliści podzielili się na konstytucjonalistów i funkcjonalistów. Konstytucjonaliści uważają regulacje konstytucyjne za podstawę procesów integracyjnych, przejawiających się poprzez odgórny podział kompetencji w ramach struktury, ograniczający suwerenność państw członkowskich. Preferują oni rozwój skokowy integracji, niejako wymuszony, lecz gwarantujący szybkie osiągnięcie zjednoczenia i powstanie superpaństwa. Funkcjonalizm zakładał przede wszystkim, że początku integracji należy szukać w zacieśnianiu współpracy gospodarczej, której dobre doświadczenia z jednego sektora niejako automatycznie przeniosą się na inne, co w efekcie wymusi oddolnie powstanie gospodarczych struktur europejskich. Wszystkie te działania odnoszą się tylko do integracji gospodarki a nie polityki, co jest dla funkcjonalizmu charakterystyczne. Zwolennikami tej koncepcji integracji byli: Jean Monnet, Ludwig Erhard, Alcide De Gasperi oraz Robert Schuman. Koncepcje federalistyczne: 1. Stany Zjednoczone Europy - wizja Winstona Churchilla; w 1999r. wskrzesił ją Vaclav Havel na forum francuskiego Senatu, proponując opracowanie ustawy zasadniczej UE oraz wprowadzenie systemu dwuizbowego do Parlamentu Europejskiego. 2. wizja Jacquesa Delorsa - federacja sześciu państw założycielskich, których wspólne funkcjonowanie oparte byłoby na specjalnych uregulowanych (Traktat w traktacie), federacja państw narodowych, wzmocnienie ponadpaństwowych instytucji - głównie Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego. 3. wizja Helmuta Schmidta i Valery'ego Giscarda D'Estaing - trzon-rdzeń Europy na bazie państw-członków strefy euro. 4. wizja Joschki Fischera - kryzys metody Jeana Monneta potwierdzony wprowadzeniem przez Traktat Amsterdamski tzw. wzmocnionej współpracy; konieczność przyjęcia konstytucji europejskiej, która umożliwiłaby utworzenie centrów grawitacji integracyjnej, tzn. awangardy integracyjnej złożonej z grup krajów o różnym stopniu zaawansowania integracyjnego; reinterpretacja roli państwa narodowego w dzisiejszym świecie; rekonstrukcja Parlamentu Europejskiego (dwie izby na wzór niemieckiego parlamentu); Przewodniczący Komisji Europejskiej wybierany bezpośrednio. 5. wizja Tony'ego Blaira - UE jako sojusz narodów, a nie federalne superpaństwo, włączenie parlamentów narodowych w proces decyzyjny UE; wybór stałego Przewodniczącego Rady Europejskiej. Obecnie wyróżnia się 2 stanowiska metody urzeczywistniania unii federalnej: 1. metoda paktu federalnego między rządami 2. metoda konstytuanty - uformowanie ogólnoeuropejskiego organu, wybranego demokratycznie. Na rzecz utworzenia federacji europejskiej aktywnie działa Unia Federalistów Europejskich (europejska organizacja pozarządowa).