Ukraina 2008 - podsumowanie roku
-
Maciej Pietruszewski
W minionym 2008 roku prezydent Wiktor Juszczenko musiał ostatecznie zrezygnować z pomysłu rozwiązania parlamentu. W tym samym czasie deputowani coraz śmielej mówili o możliwości impeachmentu samego prezydenta . Nie było by to czymś wyjątkowym, ponieważ pomysł przedterminowych wyborów pojawiał się rokrocznie w ukraińskiej polityce od 2004 roku. Eksperci doszukują się źródła kryzysów politycznych na Ukrainie w nieprecyzyjnych zapisach konstytucji z 2004 roku.
Rok 2008 nie stał się też przykładem konstruktywnej współpracy wszystkich organów władzy. Dwa wydarzenia - majowe wzmocnienie się hrywny i jej gwałtowny spadek w grudniu - wydają się być powiązane z walką Julii Tymoszenko i Wiktora Juszczenki o Narodowy Bank Ukrainy . Polityczna gra z narodową walutą wywołała gigantyczną tendencję do wycofywania oszczędności z banków i w rezultacie spowodowała upadek jednego z najważniejszych banków - Prominvestbanku.
Walka polityczna uniemożliwiła władzom państwa w porę przygotować się na nadchodzący kryzys finansowy. Niewystarczająca ilość światowych pieniędzy spływających do ukraińskich banków spowodowała masowy spadek poziomu udzielanych kredytów konsumpcyjnych. Bardzo szybko wpłynęło to na zamrożenie branży budowlanej i rynku samochodowego. Istotnym jest, że eksperci pomimo tego uważają za pozytywny trend minionego roku wysoki wskaźnik sprzedaży samochodów i innych towarów konsumpcyjnych, w tym alkoholu .
Po raz pierwszy od lat 90-tych Ukraińcy ponownie zaczęli odczuwać następstwa kryzysu. Obecnej sytuacji nie można jednak porównywać z kryzysem lat 90-tych. Wtedy to, po pierwsze, istniała jeszcze mniej-więcej silna postradziecka baza produkcyjna. Współcześnie nowe inwestycje na modernizację istniejącego potencjału zostały poczynione stosunkowo niedawno i nie zdążono zapewnić pełnej amortyzacji niszczejącego wyposażenia. Po drugie, na początku lat 90-tych kryzys objął tylko 1/6 świata - Związek Radziecki i jego sojuszników. Dzisiaj mamy globalny kryzys, przed którym nie ma gdzie się uchronić: w Japonii, w USA, czy w Europie Zachodniej.
Dlatego właśnie, prezes PRT Jarosław Chobta uważa, że w następnym roku należy oczekiwać powrotu ukraińskiej emigracji zarobkowej - zarówno ze wschodu (gdzie Władimir Putin ma zamiar wprowadzić ograniczenia dla gastarbeiterów), jak i z zachodu. Ten proces z pewnością zwiększy bezrobocie, które według danych PRT tego roku osiągnęło najwyższy poziom od 1991 roku. Niewykluczone jest, że wracający z zagranicy zasilą w znacznym stopniu rzesze bezrobotnych.
Powrót Ukraińców zza granicy - ponad 7 milionów ludzi - pozytywnie może wpłynąć na sytuację demograficzną kraju. Faktem jednak jest, że ekonomiczne, kulturalne i polityczne skutki wzrostu demograficznego zacznie się odczuwać dopiero po 20 latach, kiedy dzisiejsze noworodki dorosną do dorosłego życia. Miniony rok daje jednak niesie nadzieję i optymizm - zanotowano rekordowy wskaźnik liczby urodzeń i adopcji.
W maju Ukraina stała się członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO) . Pomimo tego, że WTO z powodu protekcjonistycznych nastrojów we wszystkich krajach świata przeżywa nie najlepszy okres to i tak procesów globalizacji nie można zatrzymać. Ukraina zajęła miejsce wśród cywilizowanych, informacyjnie i przemysłowo rozwiniętych państw.
Wyjątkowym wydarzeniem 2008 roku była wizyta Patriarchy Konstantynopola Bartłomieja I w Kijowie - wydarzenie to zjednoczyło wszystkie prawosławne ruchy. Do Kijowa przybył też najpotężniejszy w świecie Patriarcha Moskiewski Aleksy II, który tego samego roku zmarł .
Rok 2008 przyniósł też uznanie przez społeczność międzynarodową Wielkiego Głodu 1932-1933 za akt ludobójstwa . Pomimo tego, zdaniem ekspertów, że w tej kwestii należy jeszcze dużo zrobić, to najważniejszy krok został poczyniony.
Rok 2008 pozostanie rokiem trudnym i skomplikowanym dla ukraińskiej dyplomacji. Ukraina musiała odegrać swoją rolę w niekończącym się konflikcie wokół Rosyjskiej Floty Czarnomorskiej (RFC) stacjonującej na Krymie, wypowiedzieć się na temat wojny rosyjsko-gruzińskiej , wziąć udział w grze "starej Europy" będącej przeciwko włączeniu Ukrainy do Planu Działań na Rzecz Członkostwa w NATO oraz w gazowej grze Moskwy i Brukseli .
Niebezpieczna dla bezpieczeństwa i jedności Ukrainy jest polityka Kremla. Niektórzy eksperci uważają, Ukraina powinna ściśle i systematycznie współpracować z Moskwą, a jednocześnie prowadzić twardą i bezkompromisową politykę. Sytuacją wewnętrzną Ukrainy w minionym roku był też zainteresowany Biały Dom, a odchodzący prezydent G.W. Bush odwiedził Kijów. Zdaniem ekspertów był to początek amerykańskiego zainteresowania Ukrainą.
Eksperci są jednogłośni - ukraińska scena polityczna kończy rok 2008 na dużym minusie. Taką właśnie ocenę wystawili rządzącym Ukrainą wskazując na rosnące rozczarowanie obywateli elitą polityczną kraju. (czytaj dalej )
POZYTYWY 2008 ROKU:
1. Ukraina w WTO
2. Sukcesy w sporcie (Olimpiada, hokej, boks, szachy, infrastruktura)
3. Nowe bezkompromisowe przepisy ruchu drogowego
4. Odmowa przeprowadzenia przedterminowych wyborów na rzecz socjalnej i gospodarczej polityki
5. Wielki kredyt z Międzynarodowego Funduszu Walutowego
6. Wysoki poziom urodzeń i adopcji dzieci
7. Wysokie wskaźniki sprzedaży samochodów i towarów konsumpcyjnych
8. Najwyższe wzmocnienie hrywny (maj)
9. Zatrzymania urzędników państwowych w związku z największą korupcją w historii Ukrainy
10. Wypłata Oszadbanku rekompensaty za bezwartościowe wkłady Sberbanku
NEGATYWY 2008 ROKU:
1. Zmniejszenie się liczby ludności Ukrainy niemal do 46 milionów ludzi
2. Największy spadek PKB w związku z kryzysem strategicznych branż przemysłu
3. Najwyższy wskaźnik śmiertelności na drogach
4. Największy spadek kursu hrywny (grudzień)
5. Tragiczna powódź na Zachodniej Ukrainie
6. Spóźniona reakcja ukraińskich władz na światowy kryzys finansowy
7. Masowe wycofywanie depozytów bankowych przez Ukraińców
8. Najwyższy poziom faktycznego bezrobocia
9. Ostre ograniczenie udzielania kredytów konsumpcyjnych
10. Nieoczekiwane i tajemnicze bankructwo jednego z najpotężniejszych banków kraju - Prominvestbanku
Na podstawie raportu Antona Makarenko dla gavred.info
Wspólna platforma dyskusyjna Ukrainy, Gruzji i Mołdawii
