Świat Puntland i Somaliland/ Konflikt między nowymi państwami Afryki
Kilkudniowe starcia na granicy dwóch separatystycznych regionów Somalii przerwały ulewy. Antagonizmy między krajami narastają w miarę rozpadu państwa somalijskiego.
Wedle Farhana Ali Guleda, rzecznika władz Puntlandu, oddziały zbrojne jego kraju odbiły Dahar i Harad. Miasta te przez ostatni tydzień kontrolowały wojska Somalilandu. Informacje te zdementował Ahmed Haji Dahir, vice prezydent Somalilandu w wywiadzie udzielonym Shabelle (głównej gazecie w Mogadiszu). Obaj politycy podają zbliżoną ilość zabitych żołnierzy – aczkolwiek Somaliland mówi głównie o zabitych po stronie Puntlandu, Puntland zaś podaje straty Somalilandu. Walki w północnej części Somalii zaczęły się kilka dni temu. Przemiotem sporu są dwa graniczne rejony: Sanaag ze stolicą w Badhan i Sool ze stolicą w Laascaanood. Eskalacji konfliktu zapobiegły ulewy, które nawiedziły region Sanaag.
Konflikt między Puntlandem a Somalilandem potraktować można jako wskaźnik decentralizacji Somalii. Jego początki można datować na 2003 rok, kiedy to oddziały Puntlandu próbowały umocnić swą władzę na spornych terytoriach. W 2005 roku, po dwuletnim konflikcie, władze tego kraju próbowały bezskutecznie „odsprzedać” sporny region zachodnim inwestorom.
Tendencje separatystyczne w Puntlandzie i Somalilandzie narastają od początku lat `90-tych
Jeszcze na początku ubiegłego wieku, w tym regionie Rogu Afryki władzę sprawowały niewielkie sułtanaty (Majerteen, Mudug i Sanaag). Szybko jednak dostały się pod orbitę wpływów Wielkiej Brytanii i Włoch. Realną władzę w regionie sprawowały wtedy i sprawują nadal klany, a autorytet liderów wspólnot tradycyjnych przeważa nad władzą polityków.
Ustrój polityczny Puntlandu określono w maju 1998 roku. Autorem konstytucji był pierwszy prezydent Puntlandu, Abdullahi Yusuf Ahmed (późniejszy prezydent Tymczasowego Rządu Somalii). Oficjalnie Puntland jest „częścią Federacji Somalijskiej” ze stolicą w Garowe. Legislatywę tworzy 66 członków wybieranych w wyborach (w tym 5 mandatów dla kobiet); egzekutywę i władzę sądowniczą sprawuje gabinet składający się z 9 ministrów oraz prezydenta (od 2005 roku urząd ten pełni Mohamud Muse Hersi, który zastąpił Mohamea Abdi Haskiego) i vice prezydenta (Hassan Dahir Mohamud).
Somaliland ogłosił niepodległość w maju 1991 roku. Twórcą państwa ze stolicą w Hargeisie był Mohammed Ibrahim Egal. Obecnie sprawuje władzę, wybrany w pierwszych demokratycznych wyborach, Dahir Rafale Kahin. Ustrój Somalilandu określono na konferencji w Borama (1993). Stanowi on połączenie struktur tradycyjnych wodzostw (guurti) z klanów Issaq i Gdabuursi i instytucji zachodnich wzorowanych na walijskich (egzekutyw, prezydent, rada ministrów, dwugabinetowy parlament).
Powierzchnia Somalilandu wynosi 137000 km kw – Puntland jest o połowę większy (212000 km kw.). W Somalilandzie mieszka 3,5 mln ludzi – w Puntalndzie o jedną trzecią mniej (2,4 mln – dwie trzecie to nomadzi – stąd statystyki mają charakter bardzo szacunkowy). W obu krajach dominuje islam sunnicki. Oficjalnymi językami są arabski i somali. Podstawą gospodarki Somlilandu jest eksport artykułów spożywczych oraz przypraw i turystyka – Puntland opiera swą ekonomikę na rybołówstwie skoncentrowanym w Bassaso.
Nowe państwa wskaźnikiem rozpadu Somalii
Konflikt między Punlandem i Somalilandem narasta wraz z rozpadem Somalii. Podczas rządów „panów wojny” w Mogadiszu, regiony te były najbezpieczniejszymi miejscami w Somalii. Po dojściu do władzy talibów i obaleniu włądzy Tymczasowego Rządu, tendencje separatystyczne uległy wzmocnieniu. Puntland i Somaliland dostrzegły szansę emancypacji politycznej.
Procesowi temu sprzyja elastyczność struktur państwowych – mix tradycji wspólnot klanowych i organów charakterystycznych dla demokracji. System ten – z racji na nowatorstwo i eklektyzm – stanowi obecnie przedmiot refakcji filozofów polityki i bardzcy stosunków międzynarodowych.
O uznanie na arenie międzynarodowej aktywnie zabiega Somaliland. Od dwóch lat jest on członkiem Organizacji Narodów i Ludów Niereprezentowanych (UNPO), której celem jet uzyskanie akceptacji dla nowopowstających organizmów państwowych.
Anarchizacja życia społecznego w Somalii sprzyja wzrostowi autorytetu nowych państw. Konflikt między nimi można potraktować jako oznakę potwierdzenia statusu i sugestię do zmiany mapy w Rogu Afryki.
Na postawie: www.puntlandgovt.com, www.somalilandgov.com, www.allafrica.com.
Saudyjska wojna cenowa
