Sahara Zach./ ONZ przedłużył o pół roku mandat MINURSO

• maroko
• sahara zachodnia

Rada Bezpieczeństwa ONZ przedłużyła o sześć miesięcy mandat stacjonujących w Saharze Zachodniej sił pokojowych MINURSO, który miał wygasnąć 31 października 2006 roku. Dzięki temu jego przedstawiciele będą mogli kontynuować wysiłki na rzecz rozwiązania trwającego już ponad 30 lat konfliktu i pomóc ustalić ostatecznie status Sahary Zachodniej.

30 października 2006 roku, członkowie RB ONZ jednogłośnie zatwierdzili rezolucję nr 1720, w wyniku której mandat MINURSO (United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara) został przedłużony do 30 kwietnia 2007 roku. Tekst rezolucji potwierdza wolę ONZ aby „pomóc stronom w osiągnięciu rozwiązania politycznego, które będzie sprawiedliwe, trwałe i obustronnie akceptowalne, a jednocześnie umożliwi samookreślenie Sahary Zachodniej”. Sekretarz Generalny ONZ Kofi Annan podkreślił, że obecność MINUSRO jest „niezbędna by utrzymać zawieszenie broni” i wezwał Maroko oraz Front Polisario do kontynuowania negocjacji.
Jednocześnie państwa zachodnie dały do zrozumienia, że zależy im by nie przedłużać mandatu MINURSO po 30 kwietnia 2007 roku i by do tego czasu osiągnięte zostało rozwiązanie polityczne sporu. Mając dość przedłużającego się w nieskończoność konfliktu, skłaniają się one coraz wyraźniej ku propozycjom rządu marokańskiego.

Pod koniec marca 2006 roku król Maroka Mohammed VI kategorycznie wykluczył możliwość uzyskania niepodległości przez Saharę Zachodnią i jednocześnie przestawił plan szerokiej autonomii dla regionu.
Według niego, Saharyjczycy mogliby sami wybierać władzę i tylko w dziedzinie obronności, polityki zagranicznej, pieniężnej i sądownictwa musieliby respektować decyzje rządu w Rabacie. Mohammed VI powołał Królewską Radę Konsultacyjną, do której zaprosił starszyznę z saharyjskich plemion, a jej przewodniczącym uczynił przedstawiciela plemienia Rgujbatów, z którego wywodzi się większość przywódców Frontu POLISARIO.

W piątek (3 listopada 2006 roku), przebywający w hiszpańskim mieście Vitoria na 32 edycji konferencji europejskiej koordynacji i wsparcia narodu saharyjskiego (European Coordinating Conference of Support to the Saharawi People - EUCOCO), prezydent Saharyjskiej Arabskiej Republiki Demokratycznej (SARD) i przewodniczący Frontu POLISARIO, Mohamed Abdelaziz wyraził zadowolenie z decyzji RB ONZ i określił rezolucję jako „pozytywną” w kwestiach dotyczących dekolonizacji Sahary Zachodniej i organizacji referendum w celu samookreślenia się mieszkańców tego regionu. Jednak wyraził też ubolewanie z powodu „ustępliwości” RB wobec działań sojuszników Maroka, a zwłaszcza Francji.
„Będziemy współpracować z ONZ dopóki będzie ona dążyć do organizacji referendum mającego na celu samookreślenie się mieszkańców Sahary Zachodniej” oświadczył. Zapowiedział jednak możliwość podjęcia działań zbrojnych w przypadku niepowodzenia działań dyplomatycznych.

W poniedziałek (6 listopada 2006 roku) król Mohammed IV ostrzegł, że niepodległa Sahara Zachodnia stałaby się bez wątpienia przystanią bandytów i terrorystów. Oznajmił, że zaraz po konsultacjach z Saharyjczykami zostanie przedstawiony projekt autonomii. „Takim podejściem potwierdzamy nasze oddanie sprawie jedności arabskiego Maghrebu i chęć uchronienia tego regionu przed bałkanizacją oraz destabilizacją” oznajmił.
Według ekspertów oznacza to, że nie ma mowy na dalsze ustępstwa Maroka w sprawie Sahary Zachodniej.

Tereny dzisiejszej Sahary Zachodniej składające się z dwóch terytoriów: Sakija el-Hamra i Rio de Oro, do końca XIX wieku podlegały władzy marokańskich sułtanów. Na początku XX wieku, Hiszpania w porozumieniu z Francją o podziale Afryki utworzyła z nich swoją kolonię. Dopiero w 1975 roku rząd w Madrycie zdecydował się opuścić ten region.
Pretensje do Sahary Zachodniej zgłosiły natychmiast Maroko, Mauretania, a także powstańcy z Frontu POLISARIO (Frente Popular para la Liberacion de Saguia el-Hamra y Rio de Oro), którzy domagali się dla Saharyjczyków prawa do własnego niepodległego państwa.
W 1976 roku Maroko i Mauretania opanowały siłą, a następnie podzieliły między siebie terytorium Sahary Zachodniej. 2/3 obszaru z bogatymi złożami fosforytów zajęło Maroko. Zaborowi sprzeciwił się Front POLISARIO proklamując 28 grudnia 1976 roku powstanie Saharyjskiej Arabskiej Republiki Demokratycznej (SARD). Wspierany przez Algierię, Libię i ZSRR podjął walkę zbrojną. W 1978 roku w Mauretani doszedł do władzy rząd, który zawarł z POLISARIO układ pokojowy i wycofał wojska z zajętej części Sahary Zachodniej. Natychmiast anektowało ją Maroko.

W 1991 roku, po 16 latach partyzanckiej wojny, dzięki mediacji ONZ, Maroko i Front POLISARIO podpisały rozejm, otwierający drogę do politycznego rozwiązania konfliktu. Od tego czasu ONZ podejmowała wielokrotnie próby uregulowania statusu Sahary Zachodniej. W 1991 roku utworzony został MINURSO. Jego celem jest przeprowadzenie referendum, w którym mieszkańcy Sahary Zachodniej wypowiedzieliby się za niepodległością bądź pozostaniem w granicach Maroka. MINURSO dysponuje rocznym budżetem 44,6 milionów USD i zatrudnia 221 osób, z czego 188 to obserwatorzy wojskowi.
Jednak działania tej misji ONZ są nieustannie sabotowane przez Maroko, które obawia się niekorzystnego wyniku referendum. Rabat kategorycznie wyklucza niepodległość Sahary Zachodniej i zgadza się jedynie na przyznanie jej autonomii.
Do 2001 roku SARD został oficjalnie uznany przez około 60 państw. 24 z nich należą do Unii Afrykańskiej (UA).

Na podstawie: www.allafrica.com, www.afrika.com, www.gazeta.pl, www.nytimes.com