Iran ma prawie 6 tysięcy wirówek

• iaea
• iran
• program atomowy
• rosja
• stany zjednoczone
• teheran
• waszyngton

Mahmoud Ahmadinedżad, prezydent Iranu, ogłosił w sobotę (26.07), że Teheran posiada już prawie 6 tysięcy działających wirówek do wzbogacania uranu. Ta deklaracja pogłębia spór wokół charakteru irańskiego programu atomowego.

„Dzisiaj mamy prawie sześć tysięcy działających wirówek”, mówił Ahmadinedżad na sobotnim spotkaniu z irańskimi naukowcami w północno-wschodnim Iranie. Jest to prawie dwa razy więcej niż mówią ostatnie doniesienia Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA). W maju tego roku eksperci agencji oceniali liczbę wirówek na trzy i pół tysiąca. Wzbogacają one uran w elektrowni w Natanz. Co więcej Teheran uważa, że państwa zachodnie pogodziły się ze wzrastającą liczbą irańskich wirówek wirówek. 

Teheran, jak mówią irańskie władze, jest gotowy na rozpoczęcie negocjacji z Zachodem. Nie zgadza się jednak na żadne warunki wstępne, ani groźby. Ale Ahmadinedżad dodaje - „Iran nie negocjuje swoich oczywistych praw do atomu”. Eksperci oceniają, że sobotnia deklaracją może być próbą „podbicia stawki” w negocjacjach z państwami zachodnimi.

19 lipca w Genewie miało miejsce spotkanie przedstawicieli państw wchodzących w skład Rady Bezpieczeństwa, Niemiec (nazywanymi też wielką szóstką) i Iranu. W rozmowach brał jeszcze udział Javier Solana, szef unijnej dyplomacji. Państwa zachodnie zaproponowały Teheranowi „pakiet zachęt” jakie otrzyma jeżeli wzbogacanie uranu zostanie wstrzymane. Sceptycy uważają, że irańskie rozmowy z wielką szóstką są tylko „grą na czas”.

Od czasu genewskiego szczytu Iran ma dwa tygodnie na rozważenia propozycji państw zachodnich. Biały Dom grozi kolejnymi sankcjami w razie odrzucenia przez Irańczyków pakietu. Tylko Rosjanie są przeciwni wprowadzaniu „sztucznych terminów” w rozmowach z Islamską Republiką. Spór o irański program doprowadził do nałożenia przez Radę Bezpieczeństwa ONZ już trzech pakietów sankcji na Islamska Republikę. Unia Europejska i Stany Zjednoczone wprowadziły dodatkowe ograniczenia w kontaktach z Iranem.

Eksperci oceniają, że większość wirówek, zamontowanych w Natanz to wirówki typu P1. Zostały one zaprojektowane w latach siedemdziesiątych. Mają dużą skłonność do awarii. Irańczycy otwarcie mówią, że cały irański system elektrowni atomowych, według założeń, potrzebował będzie 50 tysięcy wirówek.

Iran posiada własne złoża uranu. Zwiększenie liczy wirówek uniezależni kraj od dostaw z zagranicy -np. z Rosji. Aby minerał mógł służyć jako paliwo dla elektrowni atomowych należy go wzbogacić. Wysoko wzbogacony uran jest niezbędny także do produkcji głowic atomowych. Państwa zachodnie obawiają się, ze Iran pod pozorem programu atomowego dąży do zdobycia broni atomowej. Teheran utrzymuje jednak, że wzbogacony uran będzie służył wyłącznie do produkcji energii elektrycznej.

Na podstawie: afp.com, bbc.co.uk, voa.com, reuters.com