Indyjsko-pakistański konflikt o Kaszmir / wydarzenia bieżące
Nowy rząd indyjski tworzony przez nacjonalistyczną partię Bharatija Dźanata 11 i 13 maja 1998 roku przeprowadził w Radźasthanie 5 podziemnych prób jądrowych. Było to jednoznaczne z oficjalnym przyznaniem się do posiadania broni masowego rażenia.
Na reakcję Pakistanu nie trzeba było długo czekać — 28 i 30 maja na pustyni w Beludżystanie również ten kraj przeprowadził próby atomowe. Pod wpływem zaniepokojonej społeczności międzynarodowej doszło do negocjacji, które zaowocowały podpisaniem przez premierów Indii Atal Behari Vajpayee i Pakistanu Nawaza Sharifa 21 lutego 1999 r. w Lahore deklaracji o nieprzeprowadzaniu dalszych prób nuklearnych pod warunkiem wzajemności. Zostały również ustalone mechanizmy kontroli mające zapobiegać wybuchowi konfliktu jądrowego. Okazało się jednak, że deklaracja z Lahore nie miała dużego wpływu na działania obu państw.
Gdy zimą 1999 roku mudżahedini zajęli opuszczone przez Hindusów pozycje przy linii kontroli, powracająca na początku maja armia indyjska przystąpiła do kontrataku. Podczas przeprowadzania akcji samoloty indyjskie naruszyły przestrzeń powietrzną Pakistanu, co wywołało ostrą reakcję tego kraju. Stany Zjednoczone później ujawniły, że obie strony nie zważając na deklarację z Lahore planowały użycie broni jądrowej.
Nowe apogeum konflikt indyjsko-pakistański osiągnął w 2002 roku. W grudniu 2001 r. doszło do ataku muzułmańskich terrorystów na parlament w Delhi, na co Indie odpowiedziały koncentracją wojsk na granicy z Pakistanem. Indiom sprzyjał międzynarodowy sprzeciw wobec terroryzmu wzmocniony w wyniku zamachu na World Trade Center i Pentagon z 11 września 2001 roku. Pakistański premier Pervez Musharraf z jednej strony obiecywał położyć kres terroryzmowi w Kaszmirze, z drugiej zaś przeprowadzał próby z rakietą balistyczną mogącą przenosić ładunki jądrowe. Obie strony konfliktu wygłaszały bardzo wojownicze oświadczenia, jednak ostatecznie do wybuchu wojny nie doszło.
Na przeprowadzone we wrześniu i październiku 2002 r. w kilku etapach wybory lokalne w Dźammu i Kaszmirze przypadło kolejne zaostrzenie się sytuacji w regionie. Separatyści ogłosili bojkot wyborów i zapowiedzieli, że będą zabijać każdego, kto kandyduje w wyborach lub głosuje na proindyjskie partie. W istocie wybory pochłonęły znaczną liczbę ofiar. Na głosowanie nałożyły się też muzułmańsko-hinduistyczne zamieszki religijne.
Konflikt o Kaszmir trwa już 56 lat i nic nie wskazuje na to, by miał się w najbliższym czasie zakończyć. Choć formalnie rzecz biorąc od 1972 roku Indie i Pakistan nie prowadziły wojny, to i tak walki w Kaszmirze prowadzone są niemal bez przerwy. Od wybuchu powstania mudżahedinów w 1989 roku w Kaszmirze zginęło ponad 30 tysięcy osób.
Paradoksalnie wybuchowi czwartej wojny być może zapobiega fakt posiadania przez obie strony broni jądrowej. Podobnie jak to było w okresie zimnej wojny w stosunkach między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim, Indie i Pakistan nie chcą doprowadzić do otwartej wojny w obawie przed całkowitym zniszczeniem obu krajów.
Obecnie znowu prowadzone są rozmowy indyjsko-pakistańskie w sprawie Kaszmiru, jednak wypowiedzi przywódców obu państw nie wróżą im sukcesu. Sytuacji w regionie z pewnością nie poprawił fakt zamordowania 23 marca 2003 r. Abdula Majida Dara, byłego bojownika Związku Mudżahedinów, który w 2000 r. ogłosił zawieszenie broni i chciał przystąpić do rozmów z władzami indyjskimi.
Bibliografia:
1)Ethnologue: Languages of the World (Thirteenth Edition), http://www.ethnologue.com/.
2) http://timesofindia.indiatimes.com/
Relacje Rosja - państwa bałtyckie w kontekście konfliktu na Ukrainie
