Bliski Wschód/ Cały Izrael świętuje 60 rocznicę powstania państwa
W Izraelu świętowana jest dzisiaj (08.05) 60 rocznica powstania państwa. Obchody Dnia Niepodległości przysłaniają jednakże brak porozumienia pokojowego z Palestyńczykami i kryzys wewnętrzny, związany z aferą korupcyjną, w którą zamieszany jest premier Ehud Olmert.
Proklamacja niepodległości Izraela odbyła się 14 maja 1948 r. w Tel Awiwie. Według kalendarza żydowskiego święto niepodległości obchodzone jest w dniu 5 ijar. W tym roku przypada ono na 8 maja. W czasie, gdy Izrael świętować będzie Dzień Niepodległości, Palestyńczycy uczczą Dzień Nakba - dzień katastrofy narodowej. Upamiętnią wówczas ponad 700 tysięcy uchodźców i ich potomków.
3 dni obchodów
Uroczystości poprzedzające Dzień Niepodległości rozpoczęły się w Izraelu we wtorek (06.05). O godzinie 20.00 czasu lokalnego w całym kraju rozległy się dźwięki syren, rozpoczynając tym samym oficjalne uroczystości pod Ścianą Płaczu w Jerozolimie, w których udział wziął prezydent Szimon Peres. Odmówiono kadisz - modlitwę za zmarłych, a następnie odśpiewano hymn narodowy. W czasie środowej (07.05) ceremonii na cmentarzu na Górze Herzla w Jerozolimie upamiętniono poległych izraelskich żołnierzy i ofiary ataków terrorystycznych. Na chwilę przed główną uroczystością w całym kraju rozległy się syreny, a ludność pogrążyła się w dwuminutowej ciszy.
Obchody Dnia Niepodległości zainaugurowała w środę (07.05) wieczorem na Górze Herzla przewodnicząca izraelskiego parlamentu – Knesetu, Dalia Icyk. Cześć poległym żołnierzom oddano poprzez opuszczenie izraelskiej flagi do połowy masztu. Był to również znak do rozpoczęcia świętowania. W całym kraju odbywają się parady wojskowe i koncerty. Dla zwiedzających udostępniono również bazy wojskowe, by mogli oni podziwiać używany przez ostatnich 60 lat izraelski sprzęt wojskowy.
Stan najwyższej gotowości
Podejrzenia o możliwość ataków terrorystycznych w czasie obchodów rocznicowych, postawiły siły bezpieczeństwa w stan najwyższej gotowości. W poniedziałek (05.05) Siły Obronne Izraela (IDF) zarządziły pełną blokadę Strefy Gazy, która potrwa do czwartkowych późnych godzin nocnych.
Widmo kryzysu wewnętrznego
Cieniem na obchody rocznicowe kładzie się policyjne śledztwo w sprawie afery korupcyjnej z udziałem premiera Olmerta. Jest on nawoływany przez opozycję do złożenia dymisji. W ubiegłym tygodniu Olmert został przesłuchany przez detektywów z Państwowej Jednostki ds. Nadużyć. Szczegóły śledztwa utajniono, jednakże prasa izraelska spodziewa się, że zostaną one ujawnione wieczorem, po zakończeniu obchodów Dnia Niepodległości.
Nieudane negocjacje z Palestyńczykami
Kolejnym problemem, z którym Izrael boryka się już od 60 lat jest brak izraelsko-palestyńskiego porozumienia pokojowego. Mimo faktu, że większość palestyńskich organizacji zgodziła się niedawno w Kairze na przerwanie ognia i zaprzestanie dotychczasowych walk z wojskami izraelskimi, nic nie wskazuje na stabilizację w regionie. W czasie ostatniego spotkania Olmerta i Abbasa (05.05) obu stronom nadal nie udało się dojść do ostatecznego kompromisu w najważniejszych spornych kwestiach. Strona palestyńska oskarża władze Izraela o proponowanie im "mini-państewka", które miałoby zostać utworzone na skrawkach Zachodniego Brzegu.
Cieniem na stosunki izraelsko-palestyńskie kładzie się również sytuacja humanitarna w Strefie Gazy. Zamknięcie przez władze Izraela większości przejść granicznych, wstrzymało dostawy towarowe z zewnątrz. W niedzielę Agencja NZ do spraw Pomocy Uchodźcom Palestyńskim (UNRWA) poinformowała, że ze względu na brak paliwa zostanie zawieszona dystrybucja żywności dla Palestyńczyków ze Strefy Gazy. Dla ponad 80% żyjących w Strefie Gazy Palestyńczyków, udzielana im przez ONZ pomoc humanitarna jest jedynym źródłem żywności. Wstrzymanie jej – grozi głodem dla niemal 650 tysięcy ludzi.
Napięcie na granicy z Syrią i Libanem
Niestabilna jest również sytuacja na granicy z Syrią i z Libanem. Przeprowadzone na początku kwietnia izraelskie ogólnonarodowe ćwiczenia bezpieczeństwa skłoniły władze Syrii do zarządzenia podobnych ćwiczeń wojskowych oraz do zaciągu rezerwistów. Obie strony zaprzeczyły jednak, że jest to mobilizacja wojsk na wypadek wojny. Inicjowane przez stronę turecką negocjacje, których efektem miałoby być przekazanie Syrii przez Izrael Wzgórz Golan, nie zostały rozpoczęte. Zdaniem prezydenta Syrii – Baszara al-Assada - czas bezpośrednich negocjacji z Izraelem jeszcze nie nadszedł. Prezydent Peres zapewnił jednakże niedawno o gotowości Izraela do przystąpienia do negocjacji, jeżeli tylko strona syryjska wyrazi taką wolę.
Źródło napięć między Izraelem a Libanem stanowią wojskowe przeloty samolotów izraelskich nad Libanem. Zdaniem Bejrutu – powtarzające się przeloty wojsk izraelskich stanowią naruszenie rezolucji ONZ nr 1701, która zakończyła wojnę izraelsko-libańską w 2006 r.
Obchody raz jeszcze
W przyszłym tygodniu - 14 maja – odbędzie się w Jerozolimie konferencja upamiętniająca rocznicę. Wśród zaproszonych na nią gości znajdują się m.in.: prezydent USA George Bush, Tony Blair, Rupert Murdoch, Michaił Gorbaczow, Henry Kissinger, a także – założyciele serwisów internetowych - Google i Facebook. Konferencji przewodniczyć będzie prezydent Szimon Peres.