Michał Gradoń: Głos chrześcijan z Bliskiego Wschodu

• chrześcijaństwo
• irak
• izrael
• kościół katolicki
• palestyna
• syria

Chrześcijanie zamieszkujący obszar Bliskiego Wschodu nie mają łatwego życia. W Egipcie i Iraku muszą zmagać się z fundamentalizmem islamskim, który w ostatnich tygodniach dał o sobie szczególnie znać w tym drugim kraju (doniesienia prasowe mówią o coraz częstszych atakach w których giną dziesiątki chrześcijan). 

Z tego powodu wielu z nich opuszcza kraje w których żyli od pokoleń zasilając rzesze emigrantów z krajów arabskich na Zachodzie. Także życie chrześcijan zamieszkujących tereny znajdujące się pod okupacją izraelską nie jest łatwe. Choć nie doświadczają oni tak strasznych ataków jak ich współwyznawcy w Iraku to jednak wespół ze wszystkimi Palestyńczykami cierpią z powodu opresji izraelskich. W obliczu nadchodzących świąt Bożego Narodzenia chrześcijanie całego świata swoje myśli kierują ku niewielkiemu miastu w Ziemi Świętej, zwanemu Betlejem. Czy pamiętamy w tym czasie o chrześcijanach zamieszkujących ziemię Chrystusa, nieprzerwanie od prawie dwóch tysięcy lat?

W konflikcie izraelsko-palestyńskim głos chrześcijan jest ledwie słyszalny. Tymczasem palestyńscy chrześcijanie będący integralną częścią społeczeństwa palestyńskiego wraz z nim głośno domagają się zakończenia okupacji i optują za pokojowym rozwiązaniem konfliktu.

Kwestia konfliktu izraelsko-palestyńskiego znalazła się wysoko w porządku obrad w trakcie szóstego corocznego Tygodnia Rzecznictwa ONZ w Genewie, organizowanego przez Światową Radę Kościołów (WCC). Przedstawiciele Kościołów, organizacji ekumenicznych, a także organizacji społeczeństwa obywatelskiego, włączając w to izraelskich działaczy na rzecz pokoju, zgromadzeni w Genewie w dniach od 27 września do 1 października tego roku skierowali swoją uwagę na nadużycia siły i administracyjną dyskryminację na Terytoriach Okupowanych, a także lobbowali za pokojem i prawami człowieka. Spotkanie to zbiegło się z 15. sesją Rady Praw Człowieka ONZ również odbywającą się w Genewie.

Nora Carmi, palestyńska chrześcijanka i członkini Sabeel, Ekumenicznego Centrum Teologii Wyzwolenia z Jerozolimy, przedstawiła uczestnikom obrad Dokument Kairos - Chwila prawdy. Dokument przyjęty został w grudniu 2009 roku w Betlejem i jest słowem skierowanym do świata przez palestyńskich chrześcijan na temat tego co dzieje się w Palestynie i Izraelu. Wzywa społeczność międzynarodową aby poparła Palestyńczyków „w obliczu prześladowań, wysiedleń, cierpienia i funkcjonalnego apartheidu trwającego od ponad sześciu dziesięcioleci” w Palestynie. Chwila prawdy została napisana w duchu wcześniejszego Dokumentu Kairos zainicjowanego przez chrześcijan w 1985 roku i odnoszącego się do sytuacji politycznej w Republice Południowej Afryki w czasach apartheidu.
W trakcie swojego wystąpienia Nora Carmi mówiła: „Kiedy wprowadziliśmy podobny argument w celu zakończenia apartheidu w RPA, niewielu wierzyło w ten rodzaj dyplomacji. Jednak to zadziałało. Dlatego jesteśmy pełni obejmującej wiary i nadziei by poradzić sobie z tą sytuacją która oparła się wszystkim wysiłkom moralności, jak również działaniom prawnym.”

Dokument wzywa wszystkie Kościoły i chrześcijan na całym świecie do sprzeciwu wobec niesprawiedliwości i współczesnemu apartheidowi mającemu miejsce na Palestyńskich Terytoriach Okupowanych. Nawołuje także Kościoły do usunięcia teologicznych przesłanek, które mogą uzasadniać zbrodnie popełniane wobec ludności palestyńskiej i zabieranie jej ziemi, co stanowi głównie nawiązanie do tzw. chrześcijan syjonistów z USA i ich poparcia dla polityki prowadzonej przez Izrael. Każda teologia bowiem, która legitymizuje okupację jest daleka od chrześcijańskiego nauczania, ponieważ prawdziwa chrześcijańska teologia jest teologią miłości i solidarności z opresjonowanymi, i stanowi wezwanie do sprawiedliwości i równości pomiędzy ludźmi.

Chwila prawdy nie jest teoretyczną refleksją teologiczną, ani dokumentem politycznym. Jej znaczenie wynika ze szczerych obaw ludzi i ich związku z przeżywanym obecnie momentem historii. Podnosi kwestię zakończenia izraelskiej okupacji ziem palestyńskich oraz wszelkich form dyskryminacji jako rozwiązania, które doprowadzi do sprawiedliwego i trwałego pokoju. Dokument domaga się także, aby wszystkie narody, polityczni liderzy i decydenci wywarli presję na Izrael i podjęli środki prawne w celu zobowiązania swoich rządów do położenia kresu uciskowi i brakowi poszanowania dla prawa międzynarodowego na Terytoriach Okupowanych. Zajmuje także jasne stanowisko, że opór bez przemocy wobec tej niesprawiedliwości jest prawem i obowiązkiem wszystkich Palestyńczyków, w tym chrześcijan.

„Dowiedzieliśmy się, że jeżeli milczą ludzie, będą krzyczeć kamienie. Więc nie milczmy. Krzyczmy,” wzywała Carmi, konkludując swoje wystąpienie słowami: “Nasze przesłanie jest proste. Niekończąca się okupacja sprawowana przez Izrael jest grzechem przeciwko Bogu.”
Być może zainspirowani Dokumentem Kairos – Chwila prawdy uczestnicy tegorocznego Zgromadzenia Specjalnego Synodu Biskupów dla Bliskiego Wschodu, trwającego w Watykanie w dniach 10 - 24 października, wydali na koniec specjalne orędzie w którym zaapelowali o położenie kresu izraelskiej „okupacji różnych terytoriów arabskich”.  Oprócz opuszczenia terytoriów okupowanych przez Izrael po wojnie z 1967 r. i później, biskupi domagają się, by naród palestyński mógł się cieszyć „niepodległą i suwerenną ojczyzną”, a Izrael pokojem i bezpieczeństwem w ramach granic uznawanych przez społeczność międzynarodową. Biskupi postulują istnienie dwóch odrębnych państw w Ziemi Świętej i umożliwienie uchodźcom palestyńskim powrotu do domu. Biskupi napisali też, że „nie wolno z argumentów teologicznych i biblijnych czynić instrumentów i usprawiedliwienia niesprawiedliwości”. Jeden z autorów orędzia, abp Cyrille Salim Bustros, melchita z USA, powiedział na konferencji prasowej: „My chrześcijanie nie możemy mówić o ziemi obiecanej dla narodu żydowskiego. Nie ma już narodu wybranego. Wszyscy stali się narodem wybranym. Pojęcie ziemi obiecanej nie może być używane jako podstawa do uzasadnienia powrotu Żydów do Izraela i wygnania Palestyńczyków. Uzasadnienie okupacji Palestyny przez Izrael nie może być oparte na Piśmie Świętym.”

Dokument potępia rasizm, antysemityzm, antychrystianizm oraz islamofobię. Wyraża zarazem niepokój podejmowaniem przez Izrael jednostronnych inicjatyw zmierzających do zmiany ukształtowania demograficznego i statusu Jerozolimy jako „dziedzictwa religijnego wszystkich trzech religii Bliskiego Wschodu: judaizmu, chrześcijaństwa i religii muzułmańskiej”.

Uczestnicy Synodu nie skupili się tylko na sytuacji w Palestynie i Izraelu. W orędziu znalazł się też apel o pokój w Iraku i suwerenność Libanu jako pluralistycznego państwa chrześcijan i muzułmanów. W związku z prześladowaniem chrześcijan na Bliskim Wschodzie synod zwrócił się do mieszkających tam wyznawców islamu, by respektowali wolność religii i sumienia.

Dokument Kairos – Chwila prawdy znajduje się tutaj: http://www.kairospalestine.ps/?q=content/document
Treść orędzia biskupów można znaleźć tutaj: http://www.asianews.it/news-en/Synod-for-the-Middle-East:-a-Message-to-the-People-of-God-19805.html