Przemysław Michalak: Dongtan - Smok się zieleni

• arup
• chiny
• dongtan
• ekologia
• ekologiczne footprints
• elizabeth c. economy
• ken livingstone
• miasto ekologiczne
• zrównoważony rozwój
• _azjanews
• _chiny

Gdy w sierpniu 2005 r. brytyjska firma inżynieryjna Arup podpisywała z quasi-państwową Shanghai Industrial Investment Corporation kontrakt na budowę miasta od podstaw, niewielu ludzi na świecie kojarzyło nazwę Chongming. Teraz na tej trzeciej co do wielkości, w pełni rolniczej i położonej w delcie rzeki Jangcy, wyspie Chin, powstaje ultra-nowoczesne, pierwsze na świecie eko-miasto dla pół miliona mieszkańców. Gdy w  2030 r. zakończy się jego budowa, Dongtan będzie w pełni samowystarczalnym, neutralnym dla środowiska, nie emitującym gazów cieplarnianych miastem. 

Burmistrz Londynu, Ken Livingstone już teraz chciałby przekopiować ideę eko-miasta nad Tamizę, oczywiście w mniejszej skali a hiszpańska Walencja buduje przyjazną środowisku dzielnicę – Sociopolis. Sam Ken Livingstone podczas podróży do Szanghaju w kwietniu zeszłego roku określił Dongtan przedsięwzięciem „zapierającym dech w piersi pod względem skali i ambicji” oraz „wskazówką dla świata jak postępować aby osiągnąć przyszłość z niższą emisją dwutlenku węgla (low-carb future) [1]”.
 
Budynki usługowe i mieszkalne w mieście Dongtan, do których konstrukcji zostaną użyte organiczne jak i ulegające biodegradacji materiały, będą wykorzystywały energię z elektrowni wiatrowych, paneli fotowoltaicznych i przetworzonych odpadów. Śmieci będą przetwarzane na energię lub kompost przez komory fermentacyjne (anaerobic digestor). W konstrukcję budynków, które będą zawierały elementy tradycyjnego chińskiego wzornictwa, zostanie wkomponowana naturalna wentylacja aby zminimalizować potrzebę instalowania klimatyzacji. Miasto zostanie zaprojektowanie zgodnie z najnowszymi standardami inżynierii środowiska – tzw. ekologicznymi footprints, czyli poziomem  konsumpcji zasobów ziemi. Ten dla mieszkańca Dongtan (2,2 ha - zdaniem Petera Heada z Arup) ma stanowić 1/5 średniego poziomu mieszkańca amerykańskiego miasta oraz ¼ średniego poziomu głównych miast Chin [2].
Sama koncepcja zrealizowania takiego projektu w Chinach nie jest zgodna z obecnym wizerunkiem Państwa Środka. Według Banku Światowego w Chinach znajduje się 16 z 20 najbardziej zanieczyszczonych miast świata, rocznie Chiny tracą obszary trawiaste wielkości stanu Connecticut (14 371 km2) a 400 000 Chińczyków umiera co roku na choroby lub powikłania spowodowane zanieczyszczeniem środowiska [3].

„Chiny są zaśmiecone projektami demonstracyjnymi, których jednak nikt nie naśladuje”[4] - mówi Elizabeth C. Economy, senior fellow w Council on Foreign Relations, autorka głośnej książki "River Runs Black" o kryzysowej sytuacji środowiska w Chinach. Rządowy China Modernization Report ze stycznia bieżącego roku stwierdza, że przez ostatnie trzy lata rząd nie zrobił nic dla poprawy ochrony środowiska.
Według Elizabeth C. Economy, nawet jeśli Dongtan stanie się kolejnym prezentacyjnym nieużytkiem, to jednak stanowi krok do przodu w kwestii ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.
Według Petera Halla z University College London „nikt wcześniej nie dokonał niczego podobnego”. Jeśli Dongtan się przyjmie to Chiny staną się posiadaczem jedynego, jak na dzień dzisiejszy, szablonu miasta przyjaznego środowisku. Jest to niezmierne ważne, gdyż już teraz konsumujemy o ¼ więcej zasobów, niż jesteśmy w stanie wyprodukować natomiast według obecnych prognoz, ludzkość do 2050 roku dla zaspokojenia swoich potrzeb będzie potrzebowała naturalnych zasobów z co najmniej dwóch planet. [5]

Dzięki nowoczesnemu budownictwu zużycie energii w Dongtan może być nawet o 60 proc. mniejsze niż obecna norma obowiązująca w Szanghaju [6]. Dla mieszkańców dostępne będą dwa źródła wody – pitnej oraz użytkowej powstałej z mieszanki wody rzecznej oraz pozostałej z osuszania pól. Woda użytkowa ma służyć celom sanitarnym oraz do prac ogrodowych co pozwoli na zmniejszenie zużycia czystej wody pitnej o 2/3. 40 proc. terytorium wyspy będą stanowiły obszary uprawne co ma zapewnić samowystarczalność miastu. Ponad to większość mieszkańców będzie mieszkała i pracowała w bliskiej odległości co znacznie zredukuje ruch samochodowy. Zakazany lub bardzo ograniczony zostanie ruch dla samochodów benzynowych i dieslowskich, jedynie te na napęd wodorowy będą miały prawo wjazdu. Zabudowa zostanie tak pomyślana aby wszędzie było blisko, dzielnice będą oddzielone od siebie parkami, farmami, jeziorami, pagodami i centrami wypoczynkowymi. Wyspa przecięta zostanie siatką ścieżek, dróg rowerowych, kanałów jachtowych (dla małych promów napędzanych energią słoneczną) i korytarzy dla transportu publicznego(transport publiczny ma być oddalony najwyżej o 7 minut piechotą z jakiegokolwiek miejsca w mieście). Dongtan jak na miasto wschodnioazjatyckie będzie miastem nad wyraz cichym i spokojnym.
W przeciągu kolejnych dwóch lat, 25 kilometrowy ciąg tuneli i mostów ma połączyć wyspę Chongming z Szanghajem co skróci czas podróży między eko-miastem a dzielnicą finansową tego czwartego pod względem wielkości miasta świata, do 20 minut. [7] Ma zostać również uruchomiona linia metra łącząca Szanghaj z Dongtan.

Zdaniem Herberta Girardeta, antropologa, ekologa i autora „Gaia Atlas of Cities”, Dongtan ma służyć za wzorzec dla wszystkich powstających w przyszłości miast. Jako że Chiny planują budowę nie mniej niż 400 nowych miast w przeciągu następnych dwóch dekad, sukces Dongtanu jest tak ważny. Dongtan ma stać się siedzibą dla tzw. „czystego przemysłu high-tech” choć większość zysków generowana będzie z turystyki i rekreacji.

Według Dong Shanfenga, biznesmena pracującego w Londynie i Pekinie, Dongtan jest odpowiedzią na kwestie rozwoju zrównoważonego, oraz na to jak ludzie pragną żyć w obecnych warunkach [8]. Na pytanie jak Dongtan zamierza wyeliminować emisję gazów cieplarnianych, Dong żartobliwie odpowiada „nie zamierzamy zmuszać ludzi aby nie wydychali dwutlenku węgla. Chodzi o kontrolowanie emisji tego gazu z procesu produkcji energii.”
Chińskie ministerstwo budowy ostatnio ogłosiło Dongtan najważniejszym międzynarodowym projektem realizowanym w Chinach. Dong dodaje, że „jest to krok przed resztą świata.”

Fakty:
-W 2010r. ma zakończyć się pierwszy etap budowy, oddanych do dyspozycji zostanie 1,482 akrów, wprowadzi się 25 000 mieszkańców,
- władze liczą na reklamę Dongtan podczas targów Expo 2010, które mają odbyć się w sąsiednim Szanghaju
- podpisano już kontrakt w wysokości1,2 miliarda Euro z Treasury Holdings of Ireland na budowę pola golfowego oraz terenów jeździeckich 
- Niska zabudowa Dongtan - 5 do 8 pięter
- Trzy odrębne miasteczka (Marina, Lake i Pond) z własnymi domami, sklepami i szkołami będą się łączyły na wspólnym centrum
- SIIC jest notowana na giełdzie w Hong Kongu
- Arup to firma odpowiedzialna za Operę w Sydney, Centrum Pompidou czy też Tate Modern
- SIIC i Arup już zamierzają współpracować przy kolejnych projektach – Jinan, Langfang i Huzhou.

Przypisy:
[1] Visions of Ecopolis, Sep 21st 2006, The Economist
[2] The future of sustainability: Arup planning green city in China, Sam Lubell, Architectural Record, March 2006, Vol. 194, Issue 3
[3] City of dreams – 2026 A Vision for the Nation’s Future: Part 6 Cities, Rowan Callick, The Australian, 10/27/2006
[4] China envisions environmentally friendly ‘eco-city’, Calum MacLeod, USA Today, 02/16/2007
[5] http://wwf.pl/informacje/zyjaca_planeta_42006_5.php
[6] Template for Green Cities Nears in Asia, Engineering News Record, 2/12/2007, Vol. 258, Issue 6
[7] Master Plan, Fred Pearce, New Scientist, 6/17/2006, Vol. 190, Issue 2556
[8] City of dreams – 2026 A Vision for the Nation’s Future: Part 6 Cities, Rowan Callick, The Australian, 10/27/2006