Michał Wallner: Przyczynek do teorii systemów politycznych
Pojęcie "system polityczny" należy do podstawowych kategorii analitycznych w politologii, oznaczających, w najogólniejszym rozumieniu, strukturę, w ramach której toczy się życie polityczne[1]. Jeszcze do niedawna monopol w dziedzinie badań nad systemami politycznymi dzierżyło prawoznawstwo, a zwłaszcza prawo konstytucyjne. Obecnie, zgodnie ze standardami nauczania określonymi przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu[2], przedmiot "współczesne systemy polityczne" wykładany jest na studiach politologicznych jako przedmiot kierunkowy. W strukturze organizacyjnej wszystkich dziesięciu największych polskich uniwersytetów[3] funkcjonują jednostki badawcze (zakłady, katedry, pracownie) zajmujące się analizą współczesnych systemów politycznych[4].
Celem niniejszego artykułu jest syntetyczna i uporządkowana prezentacja elementarnych dla teorii systemów politycznych pojęć, takich jak "granica systemu", "wejścia", "wyjścia", "konwersja wewnątrzsystemowa", czy "sprzężenie zwrotne". Analiza tych, oraz pozostałych, istotnych z punktu widzenia tematu pracy pojęć, stanowi właściwą część opracowania i została zamieszczona w punkcie trzecim. Poprzedza ją rozstrzygnięcie kwestii terminologicznych, związanych z rozumieniem pojęcia "system polityczny" w punkcie pierwszym, oraz przegląd podstawowych koncepcji definicyjnych systemu politycznego w punkcie drugim. Całość opracowania zamyka punkt czwarty, zawierający ogólną charakterystykę analizy systemowej jako metody badawczej w politologii.
Czytaj całość tekstu: Przyczynek do teorii systemów politycznych [plik PDF]