Migracje w Zatoce Perskiej
W ciągu ostatnich czterdziestu lat ludność zatoki zwiększyła się ponad czterokrotnie. Fenomen tego wzrostu jest związany z gwałtownym wzrostem cen na surowce energetyczne na światowych rynkach. Największy przyrost populacji kraje Zatoki miały kiedy cena ropy i gazu najszybciej rosła.
Rada Współpracy Państw Zatoki
Członkami Rady Współpracy Państw Zatoki (GCC) są Zjednoczone Emiraty Arabskie, Kuwejt, Katar, Oman, Bahrajn i Arabia Saudyjska. W ciągu ostatnich kilku dekad zyskały one duży wpływ na światową gospodarkę. Są światowym liderem w wydobyciu ropy i jej eksporcie.
W ciągu ostatnich czterdziestu lat ludność zatoki zwiększyła się ponad czterokrotnie. Jeszcze w 1970 roku we wszystkich państwach GCC mieszkało 7, 76 miliona ludzi. W ciągu kolejnych dziesięciu – podwoiła się. W roku 2005 mieszkało na ich terytorium ponad 33 miliony osób. Na początku wieku ludność rosła gwałtownie – średnio o 3,3% rocznie. Najszybciej w Bahrajnie 6,4% i w Zjednoczonych Emiratach Arabskich – 4%.
Fenomen tego wzrostu jest związany z gwałtownym wzrostem cen na surowce energetyczne na światowych rynkach. Największy przyrost populacji kraje Zatoki miały kiedy cena ropy i gazu najszybciej rosła.
Gwałtowny wzrost ludności spowodował, że ludność autochtoniczna stanowi teraz na przykład w Zjednoczonych Emiratach Arabskich 8% populacji. W Arabii Saudyjskiej imigranci stanowią około 40% ludności.
Ta niezwykle ciekawa struktura ludnościowa jest efektem imigracji zarobkowej. Szybko rozwijające się gospodarki krajów GCC potrzebują siły roboczej – nie tylko robotników fizycznych, ale także pracowników wysoko wykształconych.
W ostatnich latach Dubaj i Katar były głównymi miejscami emigracji siły roboczej. Było to spowodowane szybkim rozwojem sektora budowlanego związanego z wysokimi nakładami państwa na rozwój infrastruktury. Gospodarka potrzebowała nisko wykwalifikowanych robotników.
Imigracja znacząco wpłynęła na strukturę ludnościową państw. Występuje duży odsetek ludzi młodych, zaś liczba mężczyzn przeważa nad liczbą kobiet. Imigranci stanowią około 75% ludzi pracujących.
Główne trendy – migracja zarobkowa
Główny motorem wzrostu populacji jest migracja zarobkowa. Liczba imigrantów jest wielokrotnie wyższa od liczby emigrantów. Emigracja z krajów GCC jest zjawiskiem marginalnym.
W ciągu ostatnich kilkunastu lat nastąpiła zmiana trendu. Na początku bezsprzecznie dominowała imigracja z państw bliskowschodnich. Obecnie najwięcej imigrantów pochodzi z państw z południowej i południowo wschodniej Azji. W niektórych państwach GCC stanowią prawie 90% zagranicznej siły roboczej.
Państwa GCC zdecydowały wprowadzić tzw. system kafala. Jego celem jest monitoring i regulacja napływu imigrantów. Osoby spoza GCC, aby wjechać na terytorium jednego z tych państw potrzebują wizy i pozwolenia pobytu. Można je otrzymać wyłącznie jeżeli uzyska poparcie obywatela, bądź podmiotu gospodarczego.
Następuje zawiązanie swoistego kontraktu pomiędzy tzw. sponsorem a pracownikiem. Sponsor bierze na siebie pełną odpowiedzialność prawną za swojego pracownika podczas trwania kontraktu. Pracownik nie może zmienić pracy – musi pracować dla przedsiębiorstwa, które go ściągnęło. Sankcją za złamanie kontraktu jest utrata pracy i obowiązek opuszczenia kraju. W części krajów pracodawca może w zgodzie z prawem odebrać swojemu pracownikowi paszport na czas kontraktu.
System ten budzi kontrowersje. Zarzuca mu się, że pozwala wykorzystywać zagranicznych robotników i powoduje naruszanie praw człowieka. Jeżeli pracodawca łamie kontrakt teoretycznie pracownik może się odwołać do sądu, ale firma wcześniej zwalnia go z pracy i w efekcie zostanie on zmuszony do opuszczenia kraju.
Perspektywy
Państwa GCC posiadające olbrzymie złoża surowców energetycznych. W ciągu ostatnich czterdziestu lat bardzo szybko się rozwijały i nadal rozwijają. PKB per capita przekracza 22 tysiące dolarów. Rozwój przemysłu i infrastruktury tworzy wiele nowych miejsc pracy.
Wszystko to oznacza to, że kraje GCC pozostaną w perspektywie kilku dziesięcioleci atrakcyjne dla emigrantów. Co więcej sektor prywatny jest zainteresowany sprowadzaniem i zatrudnianiem relatywnie tanich pracowników. Pozwala to przewidzieć, że zapotrzebowanie na zagranicznych pracowników nie osłabnie. Z wielkim prawdopodobieństwem możemy powiedzieć, ze trend ten będzie trwał. Pozwala to przewidzieć systematyczny wzrost ludności w krajach GCC.
Sytuacja ta powoduje, także pewne problemy. Najważniejszym jest problem bezrobocia. Doskwiera on najbardziej obywatelom państw GCC. Młodzi ludzie, którzy kończą prace mają olbrzymie trudności ze znalezieniem pracy. Powoduje to napięcia społeczne. Próba rozładowania tych napięć jest stworzenie systemu pozwalającego je kontrolować.
Arabia Saudyjska
1990-2010
|
| 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2010 |
| Szacowana liczba imigrantów | 4 742 997 | 4 610 694 | 5 136 402 | 6 336 666 | 7 288 900 |
| Populacja w tys. | 16 259 | 18 255 | 20 808 | 23 613 | 26 246 |
| Stosunek liczby imigrantów do ludności w % | 29.2 | 25.3 | 24.7 | 26.8 | 27.8 |
Bahrajn
1990-2010
|
| 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2010 |
| Szacowana liczba imigrantów | 173 200 | 205 977 | 239 366 | 278 166 | 315 403 |
| Populacja w tys. | 493 | 578 | 650 | 728 | 807 |
| Stosunek liczby imigrantów do ludności w % | 35.1 | 35.7 | 36.8 | 38.2 | 39.1 |
Zjednoczone Emiraty Arabskie
1990-2010
|
| 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2010 |
| Szacowana liczba imigrantów | 1 330 324 | 1 715 980 | 2 286 174 | 2 863 027 | 3 293 264 |
| Populacja w tys. | 1 867 | 2 432 | 3 238 | 4 089 | 4 707 |
| Stosunek liczby imigrantów do ludności w % | 71.3 | 70.6 | 70.6 | 70.0 | 70.0 |
Katar
1990-2010
|
| 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2010 |
| Szacowana liczba imigrantów | 369 816 | 405 915 | 470 731 | 712 861 | 1 305 428 |
| Populacja w tys. | 467 | 526 | 617 | 885 | 1 508 |
| Stosunek liczby imigrantów do ludności w % | 79.1 | 77.2 | 76.3 | 80.5 | 86.5 |
Kuwejt
1990-2010
|
| 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2010 |
| Szacowana liczba imigrantów | 1 585 280 | 1 089 545 | 1 500 442 | 1 869 665 | 2 097 527 |
| Populacja w tys. | 2 143 | 1 725 | 2 228 | 2 700 | 3 051 |
| Stosunek liczby imigrantów do ludności w % | 74.0 | 63.2 | 67.3 | 69.2 | 68.8 |
Oman
1990-2010
|
| 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2010 |
| Szacowana liczba imigrantów | 423 572 | 582 463 | 623 608 | 666 263 | 826 074 |
| Populacja w tys. | 1 843 | 2 172 | 2 402 | 2 618 | 2 905 |
| Stosunek liczby imigrantów do ludności w % | 23.0 | 26.8 | 26.0 | 25.5 | 28.4 |
Źródła
http://www.un.org/esa/population/migration/turin/Turin_Statements/ALNAJJAR.pdf
http://ideas.repec.org/p/ind/cdswpp/326.html
http://www.allacademic.com/meta/p_mla_apa_research_citation/2/5/2/1/7/p252177_index.html
http://esa.un.org/migration/ - źródło tabel
Wolność w szwedzkim modelu państwa opiekuńczego
