Słowacja

• republika słowacka
• słowacja
• turystyka
• _pe24

Republika Słowacka położona jest w centralnej części Europy – wg niektórych geografów właśnie na jej terenie znajduje się środek kontynentu. Należy do mniejszych państw europejskich. Jest krajem śródlądowym (bez dostępu do morza) o wydłużonym kształcie. 

Słowacja graniczy z pięcioma państwami: Polską, Republiką Czeską, Węgrami iUkrainą.
Słowacja postrzegana jest przede wszystkim jako kraj górzysty – w rzeczywistości góry i wyżyny zajmują ok. 60% powierzchni, dominując w północnej i środkowej części państwa. Pozostałe 40% obszaru stanowią niziny. Kraj ten cechuje bardzo zróżnicowana rzeźba terenu, a rozpiętości wysokościowe przekraczają 2500 m (najniżej położone miejsce niedaleko Stredy nad Bodrogiem: 94 m n.p.m., najwyższy punkt – wierzchołek Gierlacha: 2655 m n.p.m.).

Zdecydowaną większość powierzchni górskiej Słowacji zajmują Karpaty Zachodnie, natomiast Karpaty Wschodnie wkraczają na teren tego kraju tylko swoimi obrzeżami. Ze względu na odmienną budowę geologiczną oraz charakter krajobrazu Karpaty Zachodnie dzieli się na trzy duże jednostki: na północy Karpaty Zewnętrzne, na południe od nich Karpaty Centralne, a na samym południu Karpaty Wewnętrzne.

Pas skalicowy jest naturalną granicą geologiczną pomiędzy Karpatami Zewnętrznymi a Centralnymi. Na północy tego obszaru występuje jeszcze kilka pasm fliszowych: Magura Spiska, Góry Lewockie, Bachureń, o krajobrazie zbliżonym do Karpat Zewnętrznych, ale główny trzon Karpat Centralnych całkowicie różni się krajobrazem od pasm fliszowych.

Najwyższe masywy Karpat Centralnych są jednocześnie najwyższymi pasmami Karpat Zachodnich, a Tatry kulminacją całego łuku Karpat (Gierlach, 2655 m n.p.m.).

Najdalej wysuniętą na południe część Karpat Zachodnich stanowią Karpaty Wewnętrzne. Tworzą je przeważnie pasma zbudowane ze skał wulkanicznych o wysokościach zbliżonych do pasm fliszowych, ale nieco odmiennym krajobrazie.

Zupełnie odmienny krajobraz przedstawiają położone w południowej części Słowacji niziny, które tworzą trzy osobne regiony oddzielone od siebie pasmami karpackimi. Na południowym zachodzie rozpościera się prawie płaska Nizina Naddunajska, natomiast na wschodzie – Nizina Wschodniosłowacka będąca częścią Wielkiej Niziny Węgierskiej. Tereny te są intensywnie wykorzystywane rolniczo. Natomiast na zachodzie, przy granicy z Czechami, ciągnie się Zahorie – część szerokiej doliny Morawy, w której znajdują się wielkie obszary piaszczyste. Teren ten porastają rozległe lasy, a prawie płaskie przestrzenie urozmaicone są obszarami wydmowymi.

Zdecydowana większość powierzchni Słowacji (96%) należy do zlewiska Morza Czarnego. Największą rzeką przepływającą przez Słowację jest Dunaj. Na historię tego kraju można spojrzeć z kilku perspektyw. Jeśli za wyznacznik przyjąć istnienie państwowości, to historia Słowacji nie będzie długa – i tak ocenia się ten kraj najczęściej. Jeśli jednak zaczniemy lepiej go poznawać, szybko się okaże, że to perspektywa zupełnie niewystarczająca i zdecydowanie zawężona. Trzeba mieć koniecznie w pamięci, że ten niewielki naród wykształcił i zachował swoją kulturę i język, pozostając przez ponad 700 lat pod obcym panowaniem.

W październiku roku 1918 – Słowacja staje się częścią I Republiki Czechosłowackiej, lata 30. i kryzys ekonomiczny przynoszą jednak spore niezadowolenie Słowaków z federacji.
15 marca 1939 – kontynuator linii Hlinki, ksiądz Josef Tiso, proklamuje niepodległą Republikę Słowacji. Tiso, wspierany przez faszystowskie Niemcy, zostaje premierem.

Dzisiaj po raz pierwszy w historii – od 1 stycznia 1993 – to Słowacy są gospodarzami we własnym kraju, w którym – być może niełatwo, ale jednak – dogadują się z silnymi grupami społeczności romskiej czy węgierskiej.

Wraz z pozostałymi krajami Grupy Wyszehradzkiej: Polską, Czechami i Węgrami, Słowacja  świętowała 1 maja 2004 r. wejście do Unii Europejskiej.

Słowakami określa się 85% ludności Słowacji.

Pewnym ewenementem w skali Europy jest w wypadku Słowacji stosunek wielkości kraju do jego zróżnicowania. Ważne są tam regionalne różnice, a tradycyjny podział terytorialny zachował pamięć o średniowiecznych żupach.

Bez wątpienia słowacki jest językiem odrębnym od czeskiego, w co trudno uwierzyć Polakom z głębi kraju. Oba języki – jakkolwiek zawierają liczne podobieństwa, a i historyczne były między nimi zależności – są naprawdę różne.

Literatura narodowa w języku słowackim wykształciła się dość późno, bo w 2. poł. XVIII w.
Muzea i kościoły słowackie kryją wiele pereł sztuki gotyckiej, nie tylko Mistrza Pawła z Lewoczy, którego rzeźby pozostają symbolem tego prądu w sztuce Słowacji.

Współczesna sztuka słowacka w niczym nie ustępuje trendom światowym.

Słowacja słynie na świecie – i zasłużenie – z rzemiosła. Oto najważniejsze słowackie specjalności: Praca z drewnem, ceramika, metal, wikliniarstwo, haft, koronkarstwo, tkactwo, modrotlacz.

Do ciekawych, a mniej znanych technik należy także robota w materiale pozyskiwanym z rogów zwierząt hodowlanych, dawniej wołu (siwe woły), obecnie – wobec znikania tych statecznych zwierząt z pejzażu wsi – z rogu krowiego.

Bardzo żywy jest na Słowacji ruch klubów filmowych, a letnie festiwale filmowe należą do najciekawszych imprez w kraju (zwłaszcza seminarium filmowe „Cztery żywioły” w Bańskiej Szczawnicy). Coraz ważniejszą imprezą na filmowej mapie Europy jest także Bratysławski Festiwal Filmowy, który co roku odbywa się na przełomie listopada i grudnia. Organizowany jest również festiwal filmów poświęconych prawom człowieka czy festiwale filmów górskich i przyrodniczych. Choć bardziej znane w Europie i na świecie jest kino czeskie (i to nie tylko za sprawą Miloša Formana), to i słowaccy reżyserzy zasługują na uwagę.

Muzyczna kultura Słowacji należy do najlepiej zachowanych i najoryginalniejszych tradycji muzycznych Europy. Wysoka świadomość źródeł i wartości tradycji, jaka cechuje Słowaków, skutkuje praktycznymi staraniami o kultywowanie tradycyjnych pieśni, techniki wytwarzania instrumentów muzycznych i uprawiania muzyki instrumentalnej.

Rozpoznawalnym elementem muzyki Słowacji jest kultura pasterska. Przy czym wpływy kultur pasterskich stapiają się tam z niezwykle bogatą rodzimą kulturą Słowaków, Rusinów, Żydów, Niemców, Madziarów i Romów.

Komunikacja jest na wysokim poziomie; kierowców zachwyca jakość dróg, nawet w miejscach mało uczęszczanych. Dobre połączenia są zarówno w na kolei, jak i w komunikacji autobusowej. Popularny jest również autostop. Słowacy są przyjaźnie nastawieni do Polaków. Słowacja oferuje rozbudowaną i różnorodną bazę hotelową na każdą kieszeń.

Słowacja oferuje doskonałe warunki do uprawiania wszelkich odmian narciarstwa. Dobrze przygotowana baza turystyczna w wielu ośrodkach oraz stosunkowo niskie ceny przyciągają rzesze miłośników białego szaleństwa. I to właśnie może być minusem – zbytnia popularność objawiająca się tłokiem na trasach zjazdowych. W sporej mierze za ten tłok odpowiadają Polacy, więc czasem można poczuć się jak w Polsce, słysząc wokół znajomy język. Istnieją jednak mniejsze ośrodki, gdzie nie przybywa aż tylu turystów, a można tam całkiem nieźle sobie pojeździć. Warto się zapoznać z możliwościami Słowacji, bo jest w czym wybierać.

Dobrze jest również rozwinięta turystyka górska. Trasy są dobrze oznakowane, a ich atrakcyjność przyciąga zwolenników pieszych wędrówek.