Szokująca rezygnacja Leo Varadkara

• fine gael
• irlandia

Premier Irlandii Leo Varadkar niespodziewanie podał się do dymisji. Jego decyzja została od razu określona mianem „szokującej”, nawet mimo niedawnej głośnej porażki rządzących w ogólnokrajowym referendum. Zdaniem jednych taoiseach po siedmiu latach od pierwszego przejęcia teki szefa rządu zmaga się z wypaleniem zawodowym, natomiast według drugich czeka na angaż w instytucjach międzynarodowych.

Z relacji irlandzkich mediów wynika, że nawet krąg najbardziej zaufanych współpracowników Varadkara był zaskoczony jego środową deklaracją. Wśród nich choćby wicepremier Micheál Martin, który w rozmowach z dziennikarzami nie krył swojego szoku. Najprawdopodobniej o decyzji szefa rządu dopiero tuż przed jego konferencją prasową poinformowany został prezydent Michael D. Higgins.

Varadkar nie zdradził konkretnych powodów odejścia z irlandzkiej polityki. Stwierdził jedynie, że są one „osobiste i polityczne, ale głównie polityczne” i z „nie jest już najlepszą osobą na to stanowisko”, Dziennikarze skrupulatnie zauważyli, iż lider Fne Gael wyraźnie się wzruszył, choć dotąd raczej nie zdradzał swoich uczuć i często był wręcz krytykowany za brak empatii.

Jak można było przypuszczać, lakoniczne uzasadnienie rezygnacji wywołało lawinę spekulacji. Bulwarowy dziennik „Irish Mirror” analizując słowa i mowę ciała Varadkara doszedł do wniosku, że taoiseach cierpi na powszechne we współczesnym świecie wypalenie zawodowe[1]. Według opiniotwórczej gazety „Irish Times” polityk rozważał odejście ze stanowiska od świąt Bożego Narodzenia i rzeczywiście jednym z powodów jest jego zmęczenie[2]. Przejmując ponownie władzę w ramach umowy koalicyjnej w 2022 roku miał już sygnalizować wyczerpanie swoją pracą.

Najważniejszy powód ma być inny, a jest nim spadająca popularność zarówno samego Varadkara, jak i jego partii. Co prawda po niedawnej porażce rządu w referendum konstytucyjnym nawet opozycja nie domagała się jego dymisji, ale wynik głosowania tylko potwierdził trend zapoczątkowany przed czterema laty podczas wyborów parlamentarnych. Wówczas centroprawicowa Fine Gael straciła samodzielną władzę i stała się dopiero trzecią siłą polityczna kraju. Trwający od wielu miesięcy kryzys mieszkaniowy i imigracyjny tylko szkodzi ugrupowaniu, które przygotowuje się na kolejną porażkę w trakcie zbliżających się wyborów lokalnych oraz europejskich.

Nic dziwnego, że w tych warunkach wewnątrz Fine Gael narastało niezadowolenie, a opozycja wobec Varadkara rosła w siłę. W ostatnich latach partię opuściło kilku wiernych stronników irlandzkiego premiera, a ogółem liczba posłów zapowiadających wycofanie się z polityki po kolejnych wyborach parlamentarnych wzrosła do jedenastu. Zdaniem ustępującego lidera, Fine Gael pod nowym kierownictwem ma szanse uratować przynajmniej przyszłoroczne wybory do Dáil Éireann.

Oficjalnie Varadkar odda władzę po wyborze swojego następcy. W mediach ruszyła szybko giełda nazwisk, a najwyższe notowania ma niej obecny minister szkolnictwa wyższego, Simon Harris. Wiadomo już, że o fotel premiera i szefa partii nie będą ubiegać się minister sprawiedliwości Helen McEntee i minister przedsiębiorczości Simon Coveney (siedem lat temu rywalizował o przywództwo z Varadkarem). Poza Harrisem pod uwagę brani są minister ds. wydatków publicznych Paschal Donohoe i minister ochrony socjalnej Heather Humpreys.

Co dalej z samym Varadkarem? Młody, bo zaledwie 45-letni polityk, zarzeka się, że na razie nie myślał o przyszłości i „nie ma napisanego CV”, ale „nie może się doczekać”, aby zacząć myśleć o swojej politycznej oraz osobistej przyszłości. Mimo tych deklaracji pojawiają się głosy o międzynarodowej karierze ustępującego taoiseach. Instytucje Unii Europejskiej i Organizacji Narodów Zjednoczonych zapewne byłyby chętne skorzystać z jego doświadczenia.

Maurycy Mietelski

fot. World Economic Forum / Flickr.com         

[1] https://www.irishmirror.ie/news/irish-news/hes-grown-out-it-its-32401712

[2] https://www.irishtimes.com/politics/2024/03/20/inside-leo-varadkars-shock-decision-why-now/