Irak - praktyczne informacje, porady, przepisy

IRAK

(Republika Iraku)

Stolica: Bagdad
Waluta: dinar iracki (IQD), 1 IQD = 100 filsów;
1 USD = 1202,8 IQD (kurs z 10.04.2008)
Język urzędowy: arabski, kurdyjski
Inne języki: perski, angielski

Uwaga: Do czasu ustabilizowania się sytuacji w Iraku Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP zaleca wstrzymanie się od wyjazdów do tego kraju. Wszelkie informacje o zmianach sytuacji w Iraku są umieszczane na bieżąco w dziale „Aktualności” na stronie internetowej polskiego MSZ (www.msz.gov.pl).

WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE. Obywatele RP mogą wjeżdżać do Iraku na podstawie wiz uzyskanych osobiście w irackich przedstawicielstwach dyplomatycznych lub konsulatach. Opłata za krótkoterminową wizę jednokrotną wynosi 40 USD. Posiadacze paszportów dyplomatycznych są zwolnieni z opłaty. Wprowadzono obowiązek zgłoszenia przyjazdu cudzoziemców do lokalnego biura meldunkowego w okresie 10 dni od przekroczenia granicy. Przywrócono także obowiązek poddawania się testom na AIDS.

Po wznowieniu lotów cywilnych do Bagdadu są one jedynym zalecanym środkiem transportu, wciąż jednak nie są bezpieczne. Połączenia lotnicze są obsługiwane przez jordańskie linie Royal Jordanian, irackie Iraqi Airways oraz Kurdistan Airlines (z lotniska w Irbilu). Połączenia dostępne z Bagdadu to: Amman, Damaszek, Kair, Dubaj, Bejrut i Teheran. Funkcjonują także połączenia lokalne – do Irbilu, Sulejmanii i Basry. Lotnisko w Irbilu, z uwagi na lepsze warunki bezpieczeństwa, obsługuje dodatkowo loty do Frankfurtu, Amsterdamu, Londynu, Sztokholmu, Istambułu, Wiednia, Kopenhagi, Aten i Oslo.

Wjazd do Iraku drogą lądową jest w zasadzie możliwy od strony wszystkich krajów ościennych. Jednak w obecnej sytuacji podróżowanie samochodem lub taksówką nie jest bezpieczne i dlatego lepiej zrezygnować z takich podróży. Osoby udające się wyłącznie do Kurdystanu (północna część Iraku) wykorzystują drogę z Adany (Turcja) do granicy turecko-irackiej (przejście graniczne Khabur–Zakho) i stąd jadą taksówką iracką do Mosulu, Irbilu czy Sulejmanii.

PRZEPISY CELNE. Obowiązuje zakaz wwożenia broni, materiałów wybuchowych i narkotyków. Nie wolno wywozić m.in. żywności, surowców mineralnych, zabytków, wykopalisk itp. W związku ze stałym zagrożeniem zamachami terrorystycznymi należy liczyć się z zaostrzonymi procedurami kontrolnymi oraz wielokrotną, bardzo szczegółową kontrolą celną na granicy.

PRZEPISY PRAWNE. Do czasu utworzenia nowego systemu prawnego, który ma być oparty na uchwalonej w październiku 2005 r. konstytucji, obowiązują w Iraku przepisy przejściowe.

UBEZPIECZENIE. Praktycznie nie działa lokalny system ubezpieczeń. Nawet pojazdy nie są objęte w Iraku ubezpieczeniem. Oferta usług jest niewielka i skierowana głównie do placówek dyplomatycznych i firm zagranicznych (ubezpieczenia od kradzieży, pożaru i zniszczenia samochodów oraz nieruchomości).

SŁUŻBA ZDROWIA. Stan higieny w lokalnych ośrodkach służby zdrowia oraz poziom świadczonych w nich usług może budzić dużo zastrzeżeń. Przychodnie, kliniki i szpitale są słabo wyposażone, często brakuje podstawowego sprzętu medycznego i leków.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU. Można podróżować poza Bagdadem, choć dla cudzoziemców wiąże się to z ogromnym ryzykiem. Regularnie zdarzają się ostrzały nie tylko pojazdów i konwojów wojskowych, ale także samochodów cywilnych. Przy drogach oraz na ulicach miast codziennie eksplodują ładunki wybuchowe. Trwa nasilony proceder porwań, w tym cudzoziemców – zarówno dla okupu, jak i ze względów politycznych. Kategorycznie odradza się wyjazdy poza Bagdad bez specjalnej ochrony.

{mospagebreak}

BEZPIECZEŃSTWO. Stan zagrożenia jest bardzo wysoki. Trwa konflikt wewnętrzny na tle wyznaniowym pomiędzy sunnitami i szyitami. Zarówno w Bagdadzie, jak i na terenie niemal całego Iraku działają uzbrojone grupy zagranicznych bojowników z ekstremistycznych ugrupowań terrorystycznych, a także zwolenników dawnego reżimu, byłych wojskowych czy oficerów służb bezpieczeństwa. Ze względu na aktualną sytuację polityczną należy bezwzględnie podporządkować się nakazom patroli wojskowych i policyjnych zarówno amerykańskich, jak i irackich. Odmowa zatrzymania się do kontroli lub zachowanie odbiegające od wyznaczonych reguł traktowane są jako próba ataku i mogą grozić użyciem broni przez patrol. Odnotowano już wiele przypadków zastrzelenia osób (w tym także cudzoziemców), które zlekceważyły wydane zalecenia. Często zdarzają się napady rabunkowe, kradzieże, porwania dla okupu. Ocenia się, że relatywnie najbezpieczniejszym rejonem jest Kurdystan. W Iraku należy zachować szczególną ostrożność, przebywać w miarę możliwości w miejscach publicznych i chronionych oraz unikać samotnych wyjazdów poza miasto i spacerów po mieście. W wielu miejscach często dochodzi do wymiany strzałów, powtarzają się napady na samochody i ludzi, włamania do domów i sklepów, porwania. Mimo zakrojonych na szeroką skalę akcji prewencyjnych przeprowadzane są stale zamachy i ataki terrorystyczne (ataki samobójcze, samochody-pułapki, bomby, ostrzały z rakiet i moździerzy) nie tylko na wojskowe konwoje amerykańskie, ale także na obiekty cywilne (urzędy, placówki dyplomatyczne, hotele, posterunki policji irackiej).

RELIGIA, OBYCZAJE. Religia: 95% – islam (większość szyicka, mniejszość sunnicka), 5% – chrześcijaństwo (głównie obrządku aramejskiego i chaldejskiego). Irak jest krajem muzułmańskim, choć nie tak restrykcyjnym jak Arabia Saudyjska czy Iran. Obowiązują jednak określone normy zwyczajowe: strój kobiet nie powinien być skąpy; nie należy nawiązywać kontaktów z arabskimi kobietami w miejscach publicznych; pokazywanie rozmówcy spodów butów nie jest wskazane; wszelkie rozmowy powinny być poprzedzone grzecznościową konwersacją. Cudzoziemcy zawsze byli traktowani w Iraku z szacunkiem, jednak nowa sytuacja po wojnie i obecność wojska spowodowały pewną zmianę zachowań. W codziennych kontaktach należy zachować powściągliwość, uprzejmość i w żadnym razie nie okazywać wyższości. Należy unikać wszelkich zgromadzeń i demonstracji, a także nie wchodzić do meczetów, zwłaszcza w porze modlitw. W okresie ramadanu (święty miesiąc postu muzułmanów) nie powinno się w miejscach publicznych, a zwłaszcza w okolicach meczetów, palić papierosów, spożywać pokarmów i napojów. Irakijczycy są tolerancyjni, jednak należy pamiętać, że bardzo rygorystycznie przestrzegane są zwyczaje islamskie w rejonach i miastach zamieszkanych przez ludność szyicką (Nadżaf, Karbala, Kufa).

PRZYDATNE INFORMACJE:

•   Poruszanie się w ciągu dnia w Bagdadzie jest niezwykle trudne (niebezpieczeństwo ataku lub wybuchu, blokady ulic i mostów ze względów bezpieczeństwa). W miarę normalnie funkcjonują ministerstwa, urzędy, banki, restauracje, sklepy. Dotarcie do zamkniętej i ufortyfikowanej Międzynarodowej Strefy zlokalizowanej w centrum Bagdadu oraz do wielu innych rejonów miasta jest możliwe wyłącznie za okazaniem przepustek, które są wydawane przez Międzynarodowe Siły Koalicyjne przede wszystkim pracownikom misji zagranicznych, agend ONZ oraz miejscowym pracownikom ministerstw.

•   Środkiem płatniczym są irackie dinary (nominały: 50, 250, 500, 1000, 5000, 10 000, 25 000 IQD). W użyciu są jednak powszechnie dolary amerykańskie.

•   W Bagdadzie i w pozostałych większych miastach uruchomiono centrale telefoniczne. W większości z nich dostępne są połączenia międzynarodowe. W Iraku funkcjonują sieci telefonii komórkowej, m.in. Iraqna, Atheer, Asiacell. Należy jednak liczyć się z tym, że w wielu miejscach nie ma zasięgu lub jakość połączenia jest słaba. Działa (choć nie zawsze sprawnie) łączność w systemie telefonów satelitarnych – Inmarsat, Thuraya. Usługi internetowe są coraz bardziej dostępne. Cena za 1 godz. w kawiarence internetowej wynosi ok. 1,5 USD.

•   Działają irackie urzędy pocztowe, ale ich sprawność i zakres usług są nadal ograniczone. Poczta zagraniczna funkcjonuje dzięki umowie pocztowej z Kuwejtem. Regularnie natomiast działają firmy kurierskie DHL, Fedex i TNT, dysponujące własnymi samolotami lądującymi w Bagdadzie.

•   Ceny hoteli w Bagdadzie kształtują się w granicach 40–400 USD (w zależności od lokalizacji) za dobę za pokój 1-osobowy o przyzwoitym standardzie, z łazienką i telewizją satelitarną. Jednakże wiele hoteli nie przyjmuje cudzoziemców z krajów niearabskich z obawy przed zamachami. Istnieje też niebezpieczeństwo porwań z pokojów hotelowych. Większość hoteli wyposażona jest w generatory, co jest szczególnie ważne z uwagi na częste przerwy w dostawie energii elektrycznej. Gniazdka o napięciu 220 V przystosowane są zazwyczaj do wtyczek o trzech prostokątnych bolcach, stąd wskazane jest posiadanie odpowiedniego adaptera.

•   Zdecydowana większość artykułów pochodzi z importu, a ceny są porównywalne z europejskimi, choć są zawyżane dla cudzoziemców. Nie ma większych problemów z zaopatrzeniem w żywność i inne towary, takie jak odzież, meble, artykuły elektroniczne, gospodarstwa domowego itp. Brakuje natomiast lekarstw, dlatego przed ewentualnym przyjazdem do Iraku dobrze jest się w nie zaopatrzyć. Zasadniczo dostępne są niemal wszystkie usługi (budowlane, instalacyjne, samocho­dowe, pralnicze), ich jakość jest jednak nadal dość niska.

•   Dniem wolnym od pracy jest piątek – podobnie jak w czasie świąt religijnych urzędy i większość sklepów są wówczas zamknięte.

Źródło: www.msz.gov.pl