Rada Bezpieczeństwa debatowała o Kosowie
Rada Bezpieczeństwa ONZ przeprowadziła w środę (26.11) debatę na temat nowego raportu Ban Ki-Moona o sytuacji w Kosowie. Ambasadorzy Rady jednogłośnie poparli plan refromy administracji UNMIK i przejęcie większości jej uprawnień przez unijną misję EULEX.
W komunikacie wydanym po zakończeniu wczorajszego posiedzenia, Rada Bezpieczeństwa stwierdziła, że popiera wysiłki społeczności międzynarodowej i zaangażowanie UE w Kosowie w ramach obowiązującej Rezolucji nr 1244 RB ONZ z 1999 roku, potwierdzającej cywilno-wojskową obecność międzynarodową w dawnym autonomicznym okręgu Jugosławii i Serbii. Najwyższy światowy organ bezpieczeństwa stwierdził również, że przejęcie przez misję EULEX większości dotychczasowych zadań i uprawnień oensetowskiej administracji UNMIK przyczyni się do ustabilizowania sytuacji w całym regionie Bałkanów Zachodnich.
Rada poparła również zawarty w ubiegłym tygodniu sześciopunktowy kompromis pomiędzy ONZ, UE i Serbią w sprawie rozmieszczenia na całym terytorium Kosowa misji EULEX. Ma ona zajmować neutralne stanowisko względem statusu prawnego Kosowa. UE, wspólnota międzynarodowa, kosowscy Serbowie i Belgrad mają współpracować w kwestiach funkcjonowania kosowskiej policji, spraw celnych, kontroli granicy z Serbią w północnym Kosowie, komunikacji, infrastruktury oraz ochrony serbskiego dziedzictwa historycznego i duchowego. Porozumienie odrzuciły albańskie władze w Prisztinie, twierdząc, że narusza ono suwerenności oraz integralność terytorialną Kosowa. Przez ostatnie miesiące władze Serbii nie godziły się na rozmieszczenie misji, stojąc na stanowisku, że nie miała ona mandatu ze strony ONZ, a decyzja o wysłaniu misji została przez Brukselę podjęta w sposób jednostronny. Sześciopunktowy kompromis z Belgradem umożliwił uznanie mandatu EULEX przez Serbów i rozmieszczenie jej placówek także na terytorium północnego Kosowa, zamieszkanego w większości prez ludność serbską.
Wczorajszą decyzją Rada Bezpieczeństwa ONZ otworzyła drzwi rozmieszczeniu EUELX na terytorium Kosowa, które rozpocznie się 2 grudnia br. W pierwszych miesiącach działania misji do Kosowa przyjedzie ponad 1800 policjantów, sędziów i prokuratorów. Tymczasowa administracja ONZ w Kosowie - UNMIK będzie sprawować "ogólny parasol ochronny" nad unijną misją.
Pomimo kompromisu zawartego przez wspólnotę międzynarodową i Belgrad, podczas debaty w Radzie Bezpieczeństwa po raz kolejny uwidoczniły się znaczne różnice zdań w ocenie wydarzeń, ktore miały miejsce w Kosowie w bieżącym roku. Dyplomaci USA i UE podkreślali, że niepodległość Kosowa jest już nieodwracalnym faktem, podczas gdy przedstawiciel Rosji zwrócił uwagę, że jednostronna proklamacja niepodległości dawnej jugosłowiańskiej i serbskiej prowincji nie była zgodna z prawem międzynarodowym.
"Cieszę się, że Rada Bezspieczeństwa ONZ ma wspólne stanowisko w kwestii przyjęcia planu Ban Ki-Moona. Pamiętajmy jednak, że niepodległość Kosowa jest faktem nieodwracalnym, i kraju tego nie będzie już można podzielić" - stwierdziła reprezentująca Wielką Brytanię wiceambasador Karen Pierce.
"Nielegalna, jednostronna proklamacja niepodległości Kosowa nie rozwiązała ani jednego z problemów regionu, które Zachód podawał jako przyczyny podjęcia takiego kroku przez kosowskich liderów. Gratuluję z powodu sześciopunktowego porozumienia z Serbią, ale ważne jest by wiedzieć, jak będzie przebiegać jego praktyczna realizacja, gdyż docierają informacje, iż Prisztina będzie sabotować porozumienie" - zwrócił uwagę rosyjski dyplomata Igor Szczerbak.
W posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa uczestniczył również szef UNMIK Lamberto Zannier. "Niemal w dziesięć lat po zakończeniu konfliktu zbrojnego, Kosowo jest społeczeństwem nadal podzielonym. Serbowie i Albańczycy żyją razem, na pierwszy rzut oka w spokoju. Ale wciąż istnieje potencjał do konfliktów. Wspólnota międzynarodowa powinna zaangażować się w zapewnienie warunków do powrotu wszystkich wypędzonych podczas konfliktu. W tej chwili liczba powrotów uchodźców jest na najniższym poziomie od 2000 roku" - wskazywał przewodniczący administracji ONZ.
Występujący podczas obrad minister spraw zagranicznych Serbii Vuk Jeremić oświadczył, że osiągnięte porozumienie stwarza warunki do cohrony kosowskich Serbów i innych niealbańskich wspólnot etnicznych zamieszkujących Kosowo. Według Jeremića, sześciopunktowy plan przyjęty przez ONZ, Brukselę i Belgrad gwarantuje, iż serbskie jednostki samorządowe na północy Kosowa staną się pełnoprawnym uczestnikiem kosowskiego życia politycznego. Serbski dyplomata wezwał także UE do większej pomocy gospodarczej i socjalnej dla niealbańskich obywateli Kosowa.
Z kolei szef kosowskiej dyplomacji Skender Hisheni kontrargumentował, iż nowy plan Ban Ki-Moona zakładający wsprzęgnięcie Serbii do decydowania o kształtcie niepodległego Kosowa jest przeciwny kosowskiej konstytucji. Jednocześnie, Hisheni podkreślił, że Prisztina będzie kontynuować współpracę z UE i NATO. Kosowski dyplomata nie wymienił jednak ONZ.
W końcowym przemówieniu Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki-Moon zapewnił, że misja EULEX będzie działać w interesie wszystkich narodów żyjących w Kosowie i obiecał, że serbskie dziedzictwo kulturowe i duchowe związane z klasztorami i cerkwiami Serbskiej Cerkwi Prawosławnej znajdujące się dawnym autonomicznym okręgu Jugosławii i Serbii będzie ściśle chronione przez całą wspólnotę międzynarodową.
W Serbii, rządząca koalicja proueropejskiego bloku "O Europejską Serbię" i ugrupowań skupionych wokół Socjalistycznej Partii Serbii (SPS) przyjęła decyzję Rady Bezpieczeństwa ONZ z zadowoleniem, uznając je za sukces dyplomacji Belgradu. Kompromis zawarty przez władze skrytykowała jednak opozycja - nacjonalistyczna Serbska Partia Radykalna (SRS) oraz blok Demokratyczna Partia Serbii - Nowa Serbia (DSS-NS) byłego premiera Vojislava Koštunicy. Stronnictwa opozycji uważają, że zgoda władz na rozmieszczenie misji EULEX w Kosowie narusza integralność terytorialną i suwerenność ich kraju oraz łamie prawo międzynarodowe.
Na podstawie: rts.co.yu, politika.co.yu, tanjug.co.yu
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
