Serbia-UE/ Belgrad z Brukselą o eurointegracji i Kosowie
Serbski minister spraw zagranicznych Vuk Jeremić powiedział w poniedziałek (26.05) po rozmowach z ministrami spraw zagranicznych UE w Brukseli, że Unia chce jak najszybciej opracować mapę drogową integracji europejskiej Serbii.
Jeremić dodał przy tym, że plan serbskiej eurointegracji zostałby opracowany przez Brukselę wspólnie z nowym serbskim rządem, jaki powstanie w wyniku negocjacji koalicyjnych toczących się od 12 maja, po zakończeniu przedterminowych wyborów parlamentarnych w Serbii.
Zdaniem szefa serbskiej dyplomacji, pierwszym elementem serbskiej mapy drogowej na drodze do integracji z UE powinno być szybka ratyfikacja przez wszystkie parlamenty 27 państw członkowskich Unii Porozumienia o Stabilizacji i Stowarzyszeniu (SAA), które Serbia podpisała pod koniec kwietnia br. w Luksemburgu. Porozumienie formalnie otworzyło Serbii drogę do integracji europejskiej i mozliwość uzyskania przez ten kraj finansowej pomocy przedakcesyjnej z Brukseli.
Krokiem towarzyszącym ratyfikacji Porozumienia o Stabilizacji i Stowarzyszeniu (SAA) mogłoby być również według Jeremića ogłoszenie przez Brukselę kalendarium liberalizacji reżimu wizowego dla obywateli serbskich podróżujących do krajów UE.
Vuk Jeremić po zakończonych rozmowach z ministrami spraw zagranicznych krajów Unii stwierdził, że jednym z głównych tematów poniedziałkowego (26.05) spotkania szefów unijnej dyplomacji była sytuacja polityczna w Serbii po wyborach parlamentarnych 11 maja. Ich arytmetycznym zwycięzcą jest koalicja O Europejską Serbię (ZES), skupiona wokół prezydenta Borisa Tadića i jego Partii Demokratycznej (DS). W obecnej chwili nie jest jednak jasne, kto utworzy nowy gabinet, gdyż trwają intensywne negocjacje wszystkich sił, które będą zasiadać w nowej kadencji serbskiego parlamentu. Blok wyborczy O Europejską Serbię nie dysponuje bowiem wystarczającą ilością mandatów do stworzenia stabilnego rządu i oprócz zapewnionego poparcia kilkunastu posłów z Partii Liberalno - Demokratycznej (LDP) musiałby zaprosić do koalicji lewicową koalicję skupioną wokół postmiloszewiczowskiej Socjalistycznej Partii Serbii (SPS). Serbscy socjaliści prowadzą jednak obecnie negeocjacje ze zdobywcami drugiego i trzeciego miejsca w majowych wyborach - nacjonalistyczną Serbską Partią Radykalną (SRS) i konserwatywnym blokiem Demokratyczna Partia Serbii - Nowa Serbia (DSS - NS), kierowanym przez dotychczasowego premiera Serbii, Vojislava Koštunicę.
Socjaliści, radykałowie i konserwatyści porozumieli się już co do obsadzenia fotela mera Belgradu (razem z wyborami parlamentarnymi odbyło się głosowanie lokalne). Ma ono przypaść jednemu z liderów Serbskiej Partii Radykalnej (SRS) Aleksandrowi Vučićowi, a ceremonię podpisania "belgradzkiej koalicji" zapowiedziano na środę, 28 maja.
Z drugiej strony, zdecydowanym zwycięzcą drugiej tury wyborów lokalnych, którą przeprowadzono w Serbii w ostatnią niedzielę (25.05) jest koalicja O Europejską Serbię. W niektórych regionach kraju, jak np. północnej prowincji Vojvodinie zdecydowanie wyprzedziła ona Serbską Partię Radykalną (SRS) i pozostałe ugrupowania które weszły do nowego składu serbskiego parlamentu.
"Ministrowie UE pokazali wielką chęc i gotowość, aby po zwycięstwie proeuropjskich sił na wyborach w Serbii, którą dodatkowo potwierdziła druga tura wyborów lokalnych rozpocząć proces ratyfikacji Porozumienia o Stabilizacji i Stowarzyszeniu (SAA) i pełnej liberalizacji reżimu wizowego dla Serbów. Im szybciej nowy rząd będzie sformowany, tym szybciej nasi obywatele będą mogli korzystać z dobrodziejstw proeuropejskiej drogi" - uważa minister Vuk Jeremić.
Serbski minister powiedział również dziennikarzom na zorganizowanej po spotkaniu z europejskimi szefami dyplomacji, że uwaga Europy skupiona jest teraz na tym, jaką orientację geopolityczną wybierze Serbia. Dodał przy tym, iż nowy, proeuropejski rząd powienien zintensyfikować współpracę z Miedzynarodwym Trybunałem ds. Zbrodni Wojennych w b. Jugosławii (ICTY), która jest jednym z najważniejszych warunków stawianych Belgradowi przez Brukselę na drodze do pełnej integracji europejskiej.
Jednocześnie Jeremić poinformował, że kwestia Kosowa była omawiana krótko i na marginesie spotkania w Brukseli. Serbski polityk stwierdził również, że nie rozmawiał na temat nowej misji unijnej w Kosowie EULEX, której rozpoczęcie funkcjonowania planowane jest na czerwiec br.
"Stanowisko Serbii na temat misji EULEX nie ulegnie zmianie po utworzeniiu nowego rządu. Dalej prezentujemy pogląd, że międzynarodowa obecność cywilna w prowincji może działać tylko w oparciu o mandat ONZ. Do tej pory, międzynarodowym ośrodkiem w Kosowie który uznajemy jest UNMIK i dopóki ONZ nie ogłosi nowej decyzji w tej sprawie, Serbia będzie każdą inną obecność międzynarodową w prowincji postrzegać jako nielegalną" - powiedział Vuk Jeremić.
Z kolei Wysoki Przedstawiciel UE ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Javier Solana zapowiedział, że w nadchodzący czwartek (29.05) będzie rozmawiał z Sekretarzem Generalnym ONZ Ban Ki-Moonem na temat ustalenia modus vivendi pomiędzy administracją UNMIK i misją EULEX.
Szef słoweńskiej dyplomacji, przewodniczącej w tym półroczu UE jest z kolei zdania, że nowa unijna misja rozpocznie w Kosowie funkcjowanie mniej więcej 15 czerwca, tuż po wejściu w życie kosntytucji niepodległego Kosowa.
Serbska telewizja publiczna RTS podaje, że stanowisko Belgradu głoszące nielegalność misji EULEX oraz blokowanie poprzez Rosję wszelkich prób przeniesienia uprawnień UNMIK na barki nowej misji unijnej wyraża coraz większe zaniepokojenie w Brukseli, która w efekcie może na okres od kilku tygodniu do nawet kilku miesięcy zamrozić rozpoczęcie działania misji EULEX. Inne żródła, zbliżone do serbskiej dyplomacji twierdzą z kolei, że misja EULEX mogłaby nie funkcjonować na terenie serbskich gmin w północnym Kosowie.
Minister Dimitrij Rupel jest jednak zdania, że byłoby to złe rozwiązanie. "Nie byłoby to zgodne z naszymi wcześniejszymi decyzjami. Wszystkie ustalenia Rady Ministrów UE idą w tym kierunku, aby misja EULEX była rozmieszczona na całym terytorium Kosowa" - oświadczył szef słoweńskiej dyplomacji.
Na podstawie: rts.co.yu, tanjug.co.yu, politika.co.yu, danas.co.yu
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
