Unia Europejska zachęca, by pracować dłużej
Komisja Europejska przedstawiła wczoraj (16.02) Białą Księgę dotyczącą wieku emerytalnego w Europie. Proponuje w niej szereg zaleceń i inicjatyw, które mają na celu ułatwienie przeprowadzenia niezbędnych reform emerytalnych w krajach członkowskich oraz stworzenie warunków dla wydłużenia czasu pracy Europejczyków.
Laszlo Andor, komisarz ds. Zatrudnienia, spraw społecznych i integracji, który przedstawiał Białą Księgę podczas wczorajszej konferencji prasowej, podkreślał, iż nie jest rolą Komisji odgórne ustanawianie wieku emerytalnego w Europie.
Unia Europejska nie posiada kompetencji w zakresie kluczowych elementów polityki emerytalnej, gdyż ta leży w wyłącznej gestii państw członkowskich, może jednak regulować sprawy związane z rynkiem wewnętrznym, w tym te odnoszące się rynku zawodowego, jak na przykład swobodę przemieszczania się pracowników, swobodę usług, czy ochronę praw pracowników i walkę z dyskryminacją. Ponadto, w ramach Europejskiej Strategii 2020, Unia może przedstawiać zalecenia i promować dobre praktyki.
Komisja Europejska zgłosiła jednak gotowość do opracowania bardziej wiążących regulacji, w tym reformę obowiązującej już w Unii Dyrektywy ws. instytucji pracowniczych programów emerytalnych (tzw. IORP-1) oraz Dyrektywy dotyczącej dodatkowych uprawnień emerytalnych.
W Białej Księdze Unia przede wszystkim chce zachęcić do dostosowania wieku emerytalnego do wydłużającego się życia Europejczyków. Według wyliczeń Komisji Europejskiej, przewidywana długość życia w Europie wzrośnie do roku 2060 o około 5-6 lat, natomiast liczba urodzeń będzie się stopniowo zmniejszać.
Komisja zauważa także, iż obecny wskaźnik osób aktywnych zawodowo w wieku 55-64 lat, jest w Europie stosunkowo niski. Średnia dla całej Unii Europejskiej nie sięga 50proc., przy czym najniższy wskaźnik zatrudnienia w tej grupie wiekowej ma Malta (33proc.), a zaraz za nią Polska (34proc.) - w porównaniu do 74proc. w Szwecji.
Według Komisji niezbędne jest więc ograniczenie możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę a jednocześnie wprowadzenie szeregu udogodnień, które zachęcałyby osoby starsze do dłuższego pozostawania na rynku pracy. Unia proponuje, aby taką zachętą było usunięcie przymusu przechodzenia na emeryturę oraz polepszenie warunków pracy dla osób starszych. Co istotne, Komisja zakłada, iż takie udogodnienia, a także promowanie zatrudnienia i tworzenia miejsc pracy dla osób 60+, mogły być współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Dla Unii Europejskiej bardzo ważnym aspektem jest także zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn. Odzwierciedla to istniejący już w Europie trend w reformach emerytalnych. W 2009 roku równy wiek emerytalny dla obu płci obowiązywał w 14 krajach członkowskich. Do roku 2020 kolejne kraje planują wprowadzenie odpowiednich regulacji. Wśród krajów Unii, jedynie Bułgaria, Rumunia, Słowenia oraz Finlandia nie przewidują na razie zmian w tym zakresie, w Polsce trwa debata na ten temat.
Unia Europejska zamierza także wprowadzić ułatwienia dla osób znajdujących zatrudnienie w różnych krajach członkowskich. W tym celu proponuje stworzenie ogólnoeuropejskiego systemu monitorowania i informowania obywateli o stanie zgromadzonych przez nich środków emerytalnych oraz prognozy przyszłych świadczeń. Takie rozwiązania na poziomie krajowym istnieją już w niektórych państwach, m.in.w Polsce.
Pomimo masowych protestów społecznych, wiele państw już przeprowadza lub planuje reformę swoich systemów emerytalnych. Francja już w 2010 roku przyjęła ustawę o wydłużeniu czasu pracy z 60 do 62 lat od roku 2017, z perspektywą do wydłużenia go do 67 lat po roku 2020. W styczniu przyjęto w Niemczech ustawę wydłużającą obowiązkowy czas pracy z 65 do 67 lat od roku 2031.
Najradykalniejsze reformy przeprowadzają jednak Czesi. Według ustawy, która zacznie tam obowiązywać od stycznia 2013 roku, osoby które mają teraz powyżej 50 lat, będą mogły zakończyć pracę w wieku lat 63, natomiast obecni dwudziestolatkowie będą musieli pracować o 7 lat dłużej. Dzieci urodzone w tym roku będą mogły przejść na emeryturę dopiero w wieku 73 lat.
Źródła: Komisja Europejska, Euractiv
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
