P. Bogacki, Stolica Apostolska jako podmiot prawa międzynarodowego

• prawo międzynarodowe

Status Stolicy Apostolskiej ze względu na jej szczególny charakter wciąż jest przedmiotem wielu refleksji i częstokroć mylnych interpretacji. Lukę w tym zakresie wypełnia książka „Stolica Apostolska jako podmiot prawa międzynarodowego” autorstwa Pawła Bogackiego.

Publikacja podkreśla, że Stolica Apostolska jest podmiotem sui generis (szczególnego rodzaju) stosunków międzynarodowych, czego dowodem może być choćby dorobek konkordatowy i przyjęta koncepcja suwerenności  - suwerenności duchowej wykraczającej poza ramy terytorialne i obejmująca swym zasięgiem cały świat.

Poza analizą podstawowych atrybutów podmiotowości prawnomiędzynarodowej autor przedstawia charakterystykę stosunków dyplomatycznych Stolicy Apostolskiej z innymi państwami w ujęciu historycznym, doktrynalnym oraz posiłkując się aktualną praktyką instytucji prawnych Stolicy Apostolskiej.

Odrębną część pracy stanowi dział dotyczący zawierania przez Stolicę Apostolską umów międzynarodowych. Tu wyróżnić można umowy zawierane z poszczególnymi państwami (konkordaty) i udział w umowach wielostronnych zawieranych w ramach organizacji międzynarodowych.

Ciekawe walory przedstawia ostatnia część pracy, w której autor analizuje ewentualną formę udziału Stolicy Apostolskiej w działalności Unii Europejskiej i Organizacji Narodów Zjednoczonych. Choć autor zauważa, że ustawodawstwo unijne „cierpi” na  deficit religioso,  to teoretycznie nie wyklucza potencjalnego członkostwa Stolicy Apostolskiej w UE, powołując się na kazus Autonomicznej Republiki Góry Athos – prawosławnej wspólnoty monastycznej z terytorium Grecji.

Ostatecznie te ciekawe rozważania dotyczące Stolicy Apostolskiej kończy równie celnym podsumowaniem: „(…) to symboliczne państwo pełni swoją funkcję nie tylko w stosunku do Europy, ale wobec całego świata, co wynika z powszechności misji Kościoła, którego doczesną stolicą jest Watykan. Dlatego wcielanie tego państewka do UE wydaje się niecelowe”.

Pracę Pawła Bogackiego cechuje bogata zawartość merytoryczna a trafne analizy dopełnione zostały czytelnym układem, logiczną klasyfikacją poszczególnych części i estetyką edytorską, co ułatwia poszerzenie wiedzy w ramach tej tematyki.    

Paweł Bogacki, Stolica Apostolska jako podmiot prawa międzynarodowego, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2009, ss.188.