Peru. Słońce Inków nadal świeci

W dniach 26-27 stycznia 2013, pod hasłem „Sojusz na rzecz zrównoważonego rozwoju. Promocja inwestycji uwzględniających potrzeby społeczeństwa i środowiska” odbył się VII szczyt Unii Europejskiej oraz Ameryki Łacińskiej i Karaibów.  Z punktu widzenia Peru tematyka spotkania wydaje się szczególnie istotne ze względu na popisaną 26 czerwca 2012 Wielostronną Umowę Handlową pomiędzy Peru i Kolumbią a Unią Europejską. 

 Dialog pomiędzy Unią Europejską a należącym do Grupy Andyjskiej Peru rozpoczął się w 1993 roku [1]. Dziesięć lat później relacje między oboma ugrupowaniami rozszerzono w ramach Porozumienia o dialogu politycznym i współpracy pomiędzy UE i Wspólnotą Andyjską. Zwrócono przy tym szczególną uwagę na takie kwestie jak: zapobieganie konfliktom, poprawa jakości administracji, polityka migracyjna, problem prania brudnych pieniędzy czy zwalczanie przestępczości zorganizowanej i terroryzmu. W październiku 2009 roku podpisano umowę bilateralną pomiędzy Peru i Komisją Europejską, zaś rok później zakończono negocjacje dotyczące umowy handlowej.

UE jest odbiorcą 15% całości peruwiańskiego eksportu, który w 2009 roku osiągnął wartość 4 miliardów EUR. Najczęściej eksportowanym towarem jest miedź (istotny sektor przemysłowy Peru), jednak nie bez znaczenia są także produkty rolne takie jak: kawa, szparagi, awokado, mango i papryka. Wzrasta również eksport ryb i owoców morza (mięczaków, morszczuków i sardeli) oraz produktów włókienniczych (bawełny i odzieży z alpaki). Głównymi odbiorcami peruwiańskiego eksportu w Unii Europejskiej są: Niemcy, Hiszpania, Włochy i Holandia. Lima importuje z kolei ze Starego Kontynentu maszyny, chemikalia i papier a także leki, kosmetyki, produkty stalowe czy materiały budowlane [2].

Perspektywiczna współpraca

Podpisana 26 czerwca 2012 Wielostronna Umowa Handlowa pomiędzy Peru i Kolumbią a Unią Europejską tworzy doskonałą bazę do współpracy pomiędzy tymi partnerami. Ze względu na to, że niemożliwe było zakończenie negocjacji w sprawie układu o stowarzyszeniu ze wszystkimi krajami regionu andyjskiego, Unia Europejska postanowiła skoncentrować się tylko na Peru i Kolumbii.  Zgodnie z opinią Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego umowa ta może przynieść korzyści zarówno krajom Starego Kontynentu jak i obu państwom latynoamerykańskim poprzez wzrost konkurencyjności, poprawę warunków pracy, inwestycje rozwojowe oraz ograniczenie ubóstwa[3]. W negocjacjach szczególną uwagę poświęcono także roli rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i istotnym problemom występującym w Peru, takim jak ubóstwo, które choć zmniejszyło się tam w znacznym stopniu, to nadal dotyczy ok. 15% społeczeństwa, a także dysproporcjom w dystrybucji dochodów, występującym pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi. Ponadto, porozumienie poruszyło także sytuację pracowników i związków zawodowych – w 2009 zaledwie 7% obywateli Peru zatrudnionych było na umowę o pracę, co nie umknęło uwadze Międzynarodowej Organizacji Pracy. Zgodnie z opinią EKES, wypełnianie zobowiązań wynikających z konwencji podstawowych MOP i programu godnej pracy powinno być monitorowane. Osobny problem stanowi w Peru ochrona prawna ludności tubylczej, a także wykorzystywanie do pracy dzieci, szczególnie widoczne w sektorze górniczym. Zgodnie ze statystykami dotyczącymi migracji, w Unii Europejskiej Hiszpania i Włochy
są krajami, w których zamieszkuje najwięcej peruwiańskich emigrantów. EKES wyraził pozytywną opinię dotyczącą legalnych migracji, jednak w dalszym ciągu trudności przysparza zjawisko nielegalnego przekraczania granicy. 

Współpraca między Peru a UE ma też objąć biznes. Warto wspomnieć, że w szczycie UE-CELAC uczestniczył prezes Narodowej Konfederacji Prywatnych Towarzystw Biznesowych w Peru (CONFIEP), zrzeszającej największe firmy prywatne w kraju [4]. Misją organizacji jest promocja peruwiańskich przedsiębiorstw za granicą, a także poprawa sytuacji społecznej i rozwój społeczeństwa obywatelskiego w kraju [5].

Słoneczna prognoza 

W podpisanej 27 stycznia w Santiago de Chile deklaracji znalazło się potwierdzenie zobowiązania przestrzegania polityki promującej wymianę handlową oraz inwestycje między UE a CELAC [6]. Oba regiony liczą, że przyczyni się to do zrównoważonego rozwoju, wesprze wzrost gospodarczy oraz pomoże zniwelować bezrobocie szczególnie wśród młodzieży. Podczas spotkania podkreślono również znaczenie współpracy i komplementarności, a także solidarności społecznej i odpowiedzialności za środowisko naturalne. Co ważne, zauważono jednak, że państwa powinny starać się wykonywać zobowiązania zgodnie ze swoimi możliwościami (zróżnicowanie w rozwoju poszczególnych krajów).

Kraje zobowiązały się ponadto do tworzenia sprzyjającego otoczenia dla biznesu i inwestorów, a także do monitorowania czy działają oni zgodnie z prawem krajowym oraz międzynarodowym (szczególnie w sprawach podatków, prawa pracy, ubezpieczeń społecznych i ochrony środowiska). Potwierdzono także priorytet rozwoju społecznego, ochrony zdrowia i edukacji, a także likwidacji ubóstwa, wspierania równości (w tym płci) i integracji społecznej oraz dbania o sytuację rdzennych mieszkańców. Z punktu widzenia Peru oraz jego wcześniejszych negocjacji konkluzje ze szczytu wydają się być korzystne – kraj Inków wystąpił w roli silnego państwa, któremu nie bez przyczyny przypisuje się aspiracje do tytułu regionalnego tygrysa gospodarczego. Choć w deklaracjach znów znalazło się wiele ogólników, to przecież konkretami Lima zajęła się już we własnym zakresie.

---
Przypisy:

[1] Zgodnie z informacjami oficjalnej strony Delegacji Unii Europejskiej w Peru 11.02.2013 http://eeas.europa.eu/delegations/peru/eu_peru/political_relations/index_en.htm

[2] Zgodnie z informacjami z oficjalnej strony Ambasady RP w Peru http://www.msz.gov.pl/pl/p/lima_pe_a_pl/wspolpraca_dwustronna/wspolpraca_gospodarcza/lima_pe_a_159/wydarzenia_gospodarcze/podpisanie_wielostronnej_umowy_handlowej_pomiedzy_peru_i_kolumbia_a_unia_europejska?printMode=true

[3] Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie roli społeczeństwa obywatelskiego w wielostronnych umowach handlowych między UE, Kolumbią i Peru.

[4] Oficjalna strona szczytu 11.02.2013- http://www.celacue2013.cl/

[5] Oficjalna strona CONFIEP 11.02.2013 - http://confiep.org.pe

[6] Deklaracja z Santiago de Chile 27.01.2013 - http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/135039.pdf