Subiektywny Alfabet Białorusi
- Krystyna Plebańska
...czyli Białoruś w punktach, widziana oczyma polskiego turysty. A
Augustowski Kanał – wybudowany w latach 1825-1839, obecnie 4 z 18 śluz znajdują się po stronie białoruskiej. W latach 2004-2006 odcinek białoruski wyremontowano z polecenia prezydenta Łukaszenki. Od 2006 roku możliwe jest wpłynięcie kajakiem na terytorium Białorusi poprzez graniczną śluzę Kurzyniec. Dla ułatwienia niezbędnych formalności wizowych w miesiącach letnich czynny jest punkt konsularny RB w Augustowie.
B
BRSM – Biełaruski Respublikański Sojuż Mołodioży (Białoruski Republikański Związek Młodzieży) – związek studentów i młodzieży, współczesna wersja Komsomołu, przynależność do BRSM upoważnia do zniżki w wielu instytucjach. Nierzadko członków BRSMu zwozi się autobusami na prorządowe wiece i akcje.
C
Ceny – podstawowe produkty takie jak odzież, obuwie, żywność, chemia gospodarcza, kosmetyki kosztują drożej niż w Polsce, brak dyskontów i własnych tanich marek w supermarketach, szczytem rzadkich wyprzedaży jest zniżka - 20%. Dlatego bardzo popularna jest turystyka zakupowa do krajów UE i Rosji.
D
DPS (Darożna - Patrolnaja Służba) - wszechobecna drogówka, dzięki której Białorusini, w przeciwieństwie do Polaków, na ogół przestrzegają przepisów i ograniczeń prędkości.
E
Elektriczka – podmiejska kolejka, popularny środek transportu na daczę oraz tani środek przekraczania granicy Terespol – Brześć (koszt biletu ok.4 zł). Bilety na elektriczki kupuje się na określone strefy, jedna strefa obejmuje zwykle 2-3 stacje. Podróż taką kolejką cechuje także niski komfort, bowiem na prawie każdej stacji wsiadają zwykle sprzedawcy obwoźnego towaru – od kleju po książki, wełnę oraz lody.
F
Flaga – w 1996 roku zmieniono Pagonię (biało-czerwono-białą) na flagę zielono-czerwoną z motywem ludowym, bardzo podobną do tej z czasów Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (brakuje tylko sierpa i młota). Dawną flagę zerwano z gmachu parlamentu i zniszczono. Opozycja, która nie uznaje zmiany flagi, na demonstracjach niesie Pagonię.
G
Granice - Republika Białoruś graniczy z Rosją, Ukrainą, Polską, Litwą i Łotwą. Długość granic lądowych to ok. 3.500 km.
H
Hokej – ukochana i propagowana przez prezydenta Łukaszenkę dyscyplina sportu. W każdym większym mieście zbudowano na jego polecenie halę do gry w hokeja. Koszt wybudowania przez białoruskich wykonawców jednej hali to minimum 8 miliony dolarów (4-5 razy drożej niż w Polsce).
I
Indeks – bezpłatną naukę na wyższej uczelni państwowej należy po jej ukończeniu odpracować przez 2 lata na wskazanej przez wydział placówce, firmie, istytucji, zakładzie.
J
Język białoruski – obecnie bardzo rzadko używany, głównie przez sympatyków opozycji. W 1996 roku odbyło się referendum, w wyniku którego język rosyjski uznano za drugi po białoruskim język urzędowy. W szkołach na język białoruski przypada mniejsza ilość godzin niż na zajęcia z rosyjskiego, na uczelniach wyższych nauka białoruskiego trwa co najwyżej jeden semestr; natomiast znajomość rosyjskiego jest powszechna jeszcze z czasów ZSRR. W życiu codziennym można swobodnie egzystować bez nawet minimalnej znajomości białoruskiego, w sklepach, na ulicach ludzie porozumiewają się bowiem najczęściej po rosyjsku.
K
Kwas chlebowy – bardzo popularny napój bezalkoholowy, można go kupić w wszechobecnych kioskach z napisem „kwas”, sklepach albo zrobić samemu z koncentratu. Skład: czerstwy chleb, woda, cukier, drożdże, opcjonalnie rodzynki lub mięta.
L
Lenin - „Lenin żył, żyje i żyć będzie wiecznie” – zeszyty z takim logo można kupić w wielu księgarniach.Wciąż cieszy się znaczną popularnoscią, jego pomniki stoją w parkach, a Plac Lenina to nazwa jednej z głównych stacji metra w Mińsku.
Ł
Łukaszenko Aleksander Grigoriewicz – dla jednych ukochany Baćka-prezydent dla drugich dyktator. Łukaszenko to były dyrektor kołchozu, znany także z powodu swoich przemówień – w jednym z nich zwierzył się, że jego ojciec zginął podczas wojny, lecz w przedziwny sposób w 2007 roku obchodzono jego 53 urodziny; twierdził, że czytał wiersze znanego pisarza Wasilija Bykaua, który pisał jedynie opowiadania; opowiadał, że Franciszek Skaryna żył nie tylko na Białorusi, ale i w Petersburgu (chociaż umarł ponad 160 lat przed założeniem Petersburga).
M
Mińsk (Miensk w wersji białoruskiej, Minsk w rosyjskiej) - 2 milionowa stolica Białorusi obchodziła w tym roku 940 lecie. Podobnie jak w innych większych miastach byłego ZSRR w Mińsku istnieje metro (2 linie), ponadto miejski transport obsługują autobusy, tramwaje, trolejbusy i busy - marszrutki.
N
Natura – na terytorium Białorusi znajduje się większa część Puszczy Białowieskiej oraz błota Polesia. Z drugiej strony 8% kraju to strefa poczarnobylska, a aż 2% terytorium Białorusi to tereny, które w wyniku katastrofy 1986 roku nigdy nie będą mogły być zasiedlone bądź używane przez człowieka.
O
Opłaty komunalne – pozostają bardzo niskie. Miesięczny czynsz za 60 metrowe mieszkanie w centrum Mińska w miesiącach letnich to 60.000 rubli, czyli około 85 zł (zimą dwa razy drożej). Wystarczy przeliczyć czynsz dla podobnego mieszkania w Warszawie...
P
Polskie konsulaty (patrz także turystyka zakupowa) – na ulicy przed głównym konsulatem RP w Mińsku nieustannie istnieje lista kolejkowa i nocne dyżury chętnych do otrzymania wizy. W połowie września 2007 roku lista liczyła ponad 5.000 nazwisk (plus biura podróży pośredniczące w uzyskaniu wizy). Kolejki do zachodnich poselstw zmniejszają się wraz z poszerzaniem strefy Schengen (koszt jednokrotnej schengeńskiej wizy to około 60 euro przy minimalnej białoruskiej płaca to 180.000 czyli około 260zł). Wiza lub miesięczna pensja?
R
rubel białoruski (BYR) - stosunek do rubla rosyjskiego 1:80. Białoruski rubel istnieje tylko w papierowej wersji, nie ma monet. Hasło reklamowe jednego z warszawskich kantorów – „wymieniamy również rzadkie waluty, takie jak izraelski szekiel i białoruski rubel”.
S
SB - „Biełaruś Siegodnia” - czołowa propaństwowa gazeta, znana lepiej pod poprzednią nazwą „Sowieckaja Biełaruś”. SB wydawana w kolorze i na lepszym papierze niż inne periodyki, egzemplarz kosztuje około 350 rubli, czyli 50 gr. Obowiązkowo sprzedawana w kioskach i prenumerowana przez państwowe zakłady i instytucje
T
Tarchun – jeden z trzech (oprócz Sajany oraz Buratino) popularnych niezmiennie od czasów radzieckich słodkich napójów gazowanych
U
Używane samochody – zachodnie marki jeżdzące po białoruskich drogach to samochody przywożone najczęściej z Niemiec i USA. Większość z nich ma ponad 10 lat. Nazwa „pieriegońszcziki” używana jest dla określenia osób trudniących się sprowadzaniem tych pojazdów na Białoruś. Pieriegońszcziki wykupują na pniu wszystkie bilety na wagony białoruskiej kolei jadące do Niemiec w pierwszym dniu wprowadzenia ich do sprzedaży, tzn. na 45 dni przed odjazdem pociągu (nie ma natomiast problemów z zakupem biletów powrotnych, ponieważ pieriegońszcziki wracają zakupionym w Niemczech samochodem).
W
Wykopki – obowiązkowe w ciągu pierwszych dwóch lat studiów w toku roku akademickiego, pobyt w kołchozie może trwać nawet 2-3 tygodnie. Praca ta jest bezpłatna.
Z
Zefiry – popularne dwuczęściowe ciastka, z wyglądu przypominają nieco bezy. Istnieją w rozmaitych wersjach, np. kolorowe - białe, różowe, żółte lub smakowe – np. polane czekoladą. Zrobione z żelatyny, soku cytrynowego, jabłka i cukru.