Powstawanie "Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy"
Ważnym krokiem ku stworzeniu Traktatu było posiedzenie Rady Europejskiej 14 i 15 grudnia 2001 roku. Wtedy też przyjęto tzw. deklarację z Laeken, w której określono przybliżone problemy, jakie miano omawiać w czasie przyszłej debaty na temat Unii Europejskiej. Deklaracja zawierała 60 pytań dotyczących przyszłości Europy, m.in.: rozdziału kompetencji, uproszczenia instrumentów, układu instytucyjny oraz postępu w tworzeniu konstytucji europejskiej. Postanowiono również, że tymi problemami zajmie się Konwent. Udział w nim wzięli główni zainteresowani, a jego celem było zanalizowanie najważniejszych kwestii odnośnie rozwoju Unii.
Powołany wtedy Konwent składał się z reprezentantów:
- szefów państw lub rządów państw;
- krajów kandydujących;
- parlamentów narodowych państw członkowskich i kandydujących;
- parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej;
Zaproszono również: Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Regionów, partnerów społecznych oraz Rzecznika Praw Obywatelskich. Praca Konwentu była koordynowana
Przez Prezydium, w którego skład wchodzili przewodniczący, wiceprzewodniczący, dwóch reprezentantów Komisji Europejskiej, dwóch reprezentantów Parlamentu europejskiego oraz parlamentów państw członkowskich, a także przedstawicieli rządów Hiszpanii, Danii i Grecji. Przewodniczącym konwentu wybrano Valery'ego Giscarda d'Estaing, a na wiceprzewodniczących Giuliano Amato i Jean-Luc Dehaene'a.
Obrady w ramach Konwentu toczyły się dość długo i bardzo wiele kwestii okazało się zbyt trudne, aby mogły być szybko omówione i zatwierdzone. W czasie obrad w kwietniu 2002 roku utworzono tzw. Intergrupę - "Konstytucja Europejska". Grupa ta spotykać się miała w każdy pierwszy dzień obrad Konwentu. Jej członkami byli m.in. Andrew Duff, Carnero Gonzala, Jaques Santer.
Prace Konwentu nad projektem Konstytucji zakończono w 2003 roku. Na kolejnym z posiedzeń Rady Europejskiej, w Salonikach, przewodniczący Konwentu do spraw przyszłości Europy - Valery Giscard d'Estaing - przekazał projekt "Traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy". Projekt zawierał już wszystkie najważniejsze i najistotniejsze postanowienia. Już wtedy zdawano sobie jednak sprawę, że aby możliwe było przyjęcie Konstytucji konieczne będzie jej zreformowanie i dostosowanie do wymagań i potrzeb wszystkich członków Unii.