Świat Sahara Zachodnia/ Wznowienie rozmów pokojowych
W Nowym Jorku rozpoczęła się kolejna runda negocjacji pomiędzy rządem Maroka a Frontem Polisario na temat przyszłego statusu terytorium Sahary Zachodniej.
Rozmowy, zainicjowane przez ONZ, toczą się od stycznia br. Dla stron konfliktu jest to pierwsze od 10 lat spotkanie przy stole negocjacyjnym. W rozmowach uczestniczą również przedstawiciele Algierii i Mauretanii.
Sahara Zachodnia to pustynne terytorium w północno-zachodniej Afryce, które od końca XIX wieku pozostawało pod kontrolą Hiszpanii. W 1975 r. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości odrzucił terytorialne pretensje Maroka i Mauretanii i orzekł, że mieszkańcy Sahary Zachodniej mają prawo do samookreślania i zorganizowania referendum niepodległościowego.
W odpowiedzi na decyzję Trybunału król Maroka Hassan II zorganizował tzw. zielony marsz, czyli akcję osiedlania na terenie Sahary Zachodniej mieszkańców Maroka. W wyniku inicjatywy władz do Sahary Zachodniej przybyło około 300 tys. rdzennych Marokańczyków. W obliczu marokańskiej presji Hiszpania złamała postanowienie Trybunału i podpisała w listopadzie 1975 r. porozumienie madryckie, na mocy którego kontrolę nad 2/3 terytorium Sahary Zachodniej przejęło Maroko, a nad pozostałą 1/3 Mauretania.
Porozumienie madryckie stało się bezpośrednią przyczyną trwającego od ponad 30 lat konfliktu zbrojnego. Przeciwko rządom Maroka i Mauretanii wystąpił Front Polisario (hiszp. Frente POLISARIO = Frente Popular para la Liberación de Saguia el Hamra y Río de Oro), skupiający rdzennych mieszkańców Sahary Zachodniej, Sahrawi. Front został założony w maju 1973 r. i rozpoczął wówczas walkę wyzwoleńczą przeciwko administracji hiszpańskiej, którą kontynuował następnie przeciw Mauretanii i Maroku. Po zawarciu pokoju z Mauretanią w 1979 roku zbrojne walki z Marokiem trwały aż do ogłoszenia zawieszenia broni w 1991 r.
Zgodnie z opracowanym przez ONZ porozumieniem o zawieszeniu broni z 1991 r., w Saharze Zachodniej miało odbyć się referendum niepodległościowe. Jednakże kością niezgody pomiędzy rządem Maroka a Polisario stała się liczba osób uprawnionych do głosowania. Front Polisario domagał się, aby z udziału w referendum wykluczyć Marokańczyków przybyłych do Sahary Zachodniej w trakcie zielonego marszu. Impas w rozmowach spowodował bezterminowe przesunięcie terminu referendum, a ONZ wycofała z Sahary większość personelu wchodzącego w skład Misji Narodów Zjednoczonych na rzecz Referendum w Saharze Zachodniej (MINURSO).
Obecnie Sahara Zachodnia podzielona jest murem granicznym na dwie części: zachodnią kontrolowaną przez Maroko i wschodnią (około 1/3 terytorium) pozostającą w rękach Frontu Polisario. Polisario wspierany jest przez Algierię, na terenie której, w pobliżu miasta Tinduf, znajdują się największe obozy dla uchodźców z Sahary Zachodniej, szukających schronienia po wybuchu walk w latach 70. W Tinduf zlokalizowane są również główne bazy i ośrodki decyzyjne Frontu Polisario.
Na podstawie: news.bbc.co.uk, un.org, allafrica.com
Saudyjska wojna cenowa
