Białoruś/ Dwie majowe rocznice w Mińsku
Choć dziś cała Białoruś świętuje kolejną rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem, rok temu co innego zaprzątało uwagę Białorusinów w pierwszej majowej dekadzie, przypomina dziennikarz Paweł Kiriłłow. 7 maja 2005 roku Aleksandr Łukaszenko niespodziewanie zmienił nazwy dwóch głównych ulic Mińska – Prospektu Skoryny i Prospektu Maszerowa. Arbitralna decyzja prezydenta wywołała wówczas głębokie niezadowolenie mieszkańców stolicy, choć protest nie nabrał zorganizowanego charakteru, ograniczając się do wyrażanych w prywatnych rozmowach wyrazów dezaprobaty.
Sprawa przemianowania dwóch mińskich ulic odpowiednio na Prospekt Niezależności i Prospekt Zwycięzców nabrała nieoczekiwanie dużego znaczenia. Rzecz nawet nie w tym, że Łukaszenko złamał ustanowione przez siebie samego prawo: jak pisze w artykule Paweł Kiriłłow, zgodnie z ustawą podpisaną w maju 1998 roku przez Łukaszenkę, „>>Prezydent nadaje nazwy (zmienia je) obwodów, rejonów, miast o znaczeniu obwodowym lub ich dzielnicom, a także dzielnicom Mińska<<. Natomiast >>nadawanie nazw (zmiana) prospektów, ulic, placów i innych części składowych zamieszkanych osiedli jest dokonywane przez odpowiednie rady lokalnych deputowanych z uwzględnieniem opinii mieszkańców danego obszaru<<”. Powołując się na te zapisy, niektórzy mieszkańcy Mińska próbowali (bezskutecznie) szukać sposobu na odwrócenie zmian na drodze sądowej.
Wydaje się, że władze białoruskie anonsując przeprowadzaną rok temu zmianę nazw ulic jako „prezent świąteczny” na 9 maja, zupełnie pomyliły się w ocenie społecznych nastrojów (o co zresztą na Białorusi nietrudno) i nie doceniły siły sentymentu, jakim mińszczanie obdarzali „stare”, historyczne nazwy. Rolę odegrały też trudności administracyjne, na jakie narażeni zostali mieszkańcy stolicy. Mińszczan zirytował także fakt, że w stolicy już istnieje Plac Niezależności i Plac Zwycięstwa, wobec czego nowe nazwy „dublują się”.
Żyjący na przełomie XV i XVI wieku Franciszek Skoryna (Francysk Skaryna) jest uważany za twórcę białoruskiego piśmiennictwa i drukarstwa, tłumacza i wydawcę pierwszego przekładu Biblii na język białoruski. Piotr Maszerow (1918-1980) był z kolei liderem Partii Komunistycznej na Białorusi, stosunkowo popularnym wśród Białorusinów, wymienianym w gronie kandydatów do objęcia czołowych funkcji centralnych w ZSRR (zginął w wypadku samochodowym). W swoim tekście Paweł Kiriłłow ironizuje, że Maszerowa uznał Łukaszenko za „zaoczną konkurencję” w walce o serca Białorusinów, zaś Skoryna nie podobał się prezydentowi z uwagi na zbyt „narodowy” charakter.
Sytuację starała się wykorzystać opozycja, która przywrócenie starych nazw ulic uczyniła jednym ze swoich postulatów.
Pytanie tylko, jak mieszkańcy Mińska zareagowaliby na konsekwentne spełnienie wszystkich punktów „nazewniczego” programu opozycji, która sama przymierzała się do zmiany nazw ulic (takich jak Komunistyczna, Kirowa, Lenina, Marksa, Pierwszego Maja, Rewolucyjna, Komsomolska, Internacjonalna, Swierdłowa, Sowiecka, Engelsa). Te projekty jednak zostały na razie odłożone „na lepsze czasy”, konstatuje Kiriłłow.
Na podst. artykułu Pawła Kiriłłowa, opublikowanego na stronie naviny.by:
http://naviny.by/ru/content/rubriki/0-ya_gruppa/tema/07-05-06-01/
Wspólna platforma dyskusyjna Ukrainy, Gruzji i Mołdawii
