Kazachstan/ Opozycyjna partia zdelegalizowana

• azja centralna
• azja srodkowa
• demokratyczny wybór kazachstanu
• dwk
• kazachstan

6 stycznia specjalny międzyrejonowy sąd ekonomiczny miasta Ałma-Aty wydał decyzję o zlikwidowaniu opozycyjnej Narodowej Partii „Demokratyczny Wybór Kazachstanu”. Partii przysługuje 15 dni na złożenie odwołania.

W uzasadnieniu sąd powołał się na naruszenie przez ugrupowanie konstytucji kraju, a w szczególności działanie na szkodę bezpieczeństwa państwa oraz wzniecanie społecznych niepokojów.

11 grudnia 2004 r., na swoim II zjeździe, DWK uznała obecne władze Kazachstanu za „antynarodowe” i nie posiadające społecznej legitymizacji. Wezwała ona jednocześnie społeczeństwo do podjęcia „zdecydowanych działań” oraz do zainicjowania kampanii społecznego nieposłuszeństwa. Wg kazachstańskiej prokuratury generalnej, takie stwierdzenia oraz inne działania podejmowane przez DWK oznaczają zagrożenie dla pokoju społecznego oraz politycznej stabilności kraju. W oświadczeniu MSZ stwierdzono, że deklaracje DWK „mogą spowodować takie negatywne konsekwencje, jak masowe naruszenia porządku, przyczynić się do naruszenia zdrowia i życia ludzi oraz ich majątku, zagrozić państwowej i prywatnej własności, skutkować zakłóceniem pracy podmiotów gospodarczych oraz organów państwowych”. Cele działalności DWK oceniono jako zagrażające bezpieczeństwu narodowemu Kazachstanu.

Zarzuty te zdecydowanie odrzuca demokratyczna opozycja. Zharmakhan Tuyakbai, przewodniczący Rady Koordynacyjnej Demokratycznych Sił Kazachstanu stwierdził, że władze „czyszczą grunt, by ułatwić sobie działania w przyszłości”. Swoją obawę co do przyszłego rozwoju sytuacji politycznej w kraju wyrazili także liderzy partii Ak Zhol oraz komunistów. Altynbek Sarsenbajew z Ak Zhol powiedział, że jeśli decyzja zostanie utrzymana w mocy, to może to oznaczać osuwanie się Kazachstanu z obecnego stanu „pół-demokracji” w kierunku modelu obowiązującego w sąsiednim autorytarnym Turkmenistanie. Dodał on, że „nie jest to tylko problem, przed którym stoi DWK, to problem dla całego społeczeństwa. Jest to zagrożenie dla wszystkich sił politycznych i społecznych instytucji”.

Utworzona w listopadzie 2001 r. partia DWK (w początkowej fazie był to mniej sformalizowany ruch) stawia sobie za cel „rozpoczęcie prawdziwych demokratycznych reform: decentralizacji władzy, wprowadzenia wyborów lokalnych, reformy systemu wyborczego oraz prawnego, demonopolizacji mediów”. Na jej czele stoi Galymżan Żakijanow, od września 2002 r. przebywający w areszcie (dokładniejsze wiadomości o liderze DWK oraz linki do stron informujących o sytuacji w Kazachstanie można znaleźć na: http://www.zhakiyanov.info/engl/inner.php). Opozycja określa go mianem „więźnia politycznego”, choć postawione mu oficjalnie zarzuty mają charakter narażenia na straty skarbu państwa (w czasie gdy kierował on Obwodem Pawłodarskim). 

[na podst. rferl.org, rian.ru, zhakiyanov.info]