Rosja przekaże kosmodrom Bajkonur Kazachstanowi
Rosja i Kazachstan porozumiały się w sprawie umowy o dalszym użytkowaniu kosmodromu "Bajkonur". Poinformował o tym w wywiadzie dla gazety "Izwiestja" zastępca szefa rosyjskiego koncernu kosmicznego "Roskosmos", Siergiej Siewieljow.
Szef "Roskosmosu" zapowiedział też, że Rosja stopniowo przestanie dzierżawić szereg obiektów kosmodromu i przekaże je Kazachstanowi, a następnie oba państwa będą użytkowały obiekt wspólnie, co oznacza, że nawet po zaprzestaniu dzierżawy obecność Rosjan na tym strategicznie ważnym obiekcie nie zostanie przerwana.
Porozumienie co do dalszych losów "Bajkonuru" osiągnięto podczas spotkania prezydentów Rosji i Kazachstanu na początku lutego br. W myśl zawartego porozumienia, Rosja zrezygnuje z dzierżawy szeregu obiektów kosmodromu oraz przeszkoli kazachstańskich specjalistów w ich obsłudze. W zamian za to Kazachstan nie będzie utrudniać wystrzeliwania z terenu obiektu rakiet nośnych "Proton".
Siergiej Sawieljow poinofrmował także, że liczba startów "Protonów" z kosmodromu w "Bajkonurze" w 2013 r. „została już praktycznie uzgodniona” ze stroną kazachstańską. Chodzi o zwiększenie dozwolonej liczby startów "Protonów" do ponad 12. Taki limit wyznaczyło rozporządzenie rządu Kazachstanu wydane 28 grudnia 2012 r. Kazachstan nalegał również wcześniej, aby Rosja zaprzestała wystrzeliwania rakiet "Proton" z Bajkonuru do 2020 r., jednak obecnie nie zgłasza już takich żądań.
Pierwszym obiektem, który może zostać przekazany Kazachstanowi będzie prawdopodobnie kompleks startowy dla rakiet "Zenit". Oba państwa mają użytkować wspomniany obiekt wspólnie, a kazachstańscy specjaliści mają uczestniczyć w przygotowaniach do odpalenia i startach rakiet nośnych. Kazachstan i Rosja maję też w równym stopniu ponosić koszty utrzymania obiektu. Możliwe jest również rozszerzenie współpracy przy wykorzystaniu konwertowanych nośników klasy "Dniepr 1" (czyli konwertowanych dla zastosowań cywilnych rakiet balistycznych SS-18 Satan)
W marcu 2013 r. ma odbyć się posiedzenie dwustronnej komisji międzyrządowej, która rozpatrzy warianty dalszej współpracy przy wykorzystaniu "Bajkonuru". Docelowo prace komisji doprowadzić mają do podpisania z Kazachstanem nowego porozumienia o użytkowaniu kosmodromu, które ma zastąpić obecnie obowiązującą umowę o dzierżawie "Bajkonuru" do 2050 r. Obecnie użytkowanie poradzieckiego kosmodromu w Kazachstanie kosztuje Rosję co roku 115 mln dolarów.
W połowie grudnia 2012 r. szef "Kazkosmosu", Tałgat Musabajew, oświadczył, że władze w Astanie zamierzają doprowadzić do zakończenia dzierżawy kosmodromu przez Rosję. Później szef MSZ Kazachstanu, Erlan Idrisow, uściślił, że dzierżawę zamieni wspólne użytkowanie kompleksu "Bajkonur" przez oba państwa. Obecnie kosmodrom oraz położone obok niego miasto Bajkonur znajduje się pod jurysdykcją Rosji i ma status miasta o znaczeniu federalnym.
Na podstawie: spacedaily.com, izvestia.ru, lenta.ru