Masowe groby ofiar komunistycznych represji w Słowenii
W zrujnowanej słoweńskiej kopalni "Barbara rov" leżącej 90 km na wschód od stolicy kraju, odkryto na początku tego tygodnia kilkaset szczątków ciał ludzkich. Są to ofiary masowych represji prowadzonych przez komunistów tuż po zakończeniu II wojny światowej.
Przedstawiciele słoweńskiej prokuratury i policji oceniają, że w nieczynnych szybach kopalni może znajdować się do tysiąca ciał więźniów politycznych, zgładzonych przez funkcjonariuszy reżimu komunistycznego w latach 1945-46. Według wstępnych szacunków słoweńskiego specjalisty w dziedzinie medycyny sądowej dra Jože Dežmana, w "Barbara rov" znajdują się szczątki Słoweńców, Chorwatów, Serbów oraz Czarnogórców. Większość starych szybów kopalni było zakrytych dużymi, betonowymi blokami. Znaczna część ofiar mogła zostać zagazowana. Wskazuje na to brak śladów po kulach w wielu znalezionych czaszkach, a także specyficzna konstrukcja korytarzy kopalni, do których z łatwością można wpuścić dowolną ilość śmiercionośnej substancji.
Słoweński wymiar sprawiedliwości prowadził dochodzenie w sprawie masowego grobu w "Barbara rov"już od lata ub. r.
"Nasze odkrycie jest straszne. to jednak z najbardziej przerażających rzeczy, jakie widziałam w życiu" - ocenia słoweńska prokurator Barbara Brezigar.
Ofiarami represji w Jugosławii w drugiej połowie lat 40. XX wieku byli członkowie niekomunistycznych formacji politycznych i zbrojnych z czasów II wojny światowej z terytorium całego kraju - słoweńscy członkowie tzw. Domobrany, kierowanej przez generała Leona Rupnika, chorwaccy ustasze(funkcjonariusze i zołnierze Niezależnego Państwa Chorwackiego (NDH) na którego czele stał Ante Pavelić oraz serbscy i czarnogórscy czetnicy (partyzanci wierni rządowi Królestwa Jugosławii na emigracji w Londynie) dowodzenii przez Dražę Mihajlovića. Po objęciu pełni władzy przez siły komunistyczne w 1945 roku mogło zginąć kilkadziesiąt tysięcy przeciwnków politycznych marszałka Tito. Dalszych tysiące skazano na długoletnie więzienie i zesłanie do obozu koncetracyjnego na adriatyckiej wyspie Goli Otok. Jawnie o zbrodniach okresu komunizmu zaczęto mówić w krajach byłej Jugosławii dopiero na fali zmian politycznych na początku lat 90. W samej Słowenii od 1990 roku odkryto ponad 560 tego typu miejsc.
Janez Stanovnik, przewodniczący skupiającego słoweńskich weteranów titowskiej partyzantki Związku Bojowników Walki Narodowowyzwoleńczej (SBNOB) uważa, że rozkaz masowej eksterminacji przeciwników politycznych tuż po II wojnie światowej mógł wydać sam Josip Broz-Tito. Głównymi sprawcami mordów byli funkcjonariusze komunistycznej służby bezpieczeństwa OZNA.
W środę (11.3) kopalnię "Barbara rov" odwiedziła wspólna, słoweńsko-chorwacka delegacja rządowa, która złożyła pamiątkowe wieńce. Wicepremier Chorwacji Jadranka Kosor powiedziała słoweńskim agencjom prasowym, że "jest przerażona rozmiarem odkrytej zbrodni".
Polityczne kontrowersje wywołała z kolei reakcja na odkrycie prezydenta Słowenii Danilo Türka, który w pierwszym momencie odmówił komentowania wydarzenia, nazywając je "drugorzędnym problemem". Po protestach większości krajowych polityków, prezydent zdecydowanie potępił "wszystkie zbrodnie i egzekucje polityczne popełnione w Jugosławii po II wojnie światowej".
Na podstawie: rts.rs, hrt.hr, rtvslo.si, delo.si
Na zdjęciu: pułkownik Draža Mihajlovič, przywódca represjowanego po II wojnie światowej ruchu serbskich czetników. Skazany na śmierć przez jugosłowiańskie władze komunistyczne w 1946 roku, za: wikipedia.org
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
