Słowenia gotowa do rozwiązania sporu z Chorwacją
Szef słoweńskiej dyplomacji Samuel Žbogar oświadczył w poniedziałek (23.2), że władze w Ljubljanie zgadzają się, aby problemem sporu granicznego pomiędzy Słowenią i Chorwacją zajęła się wspólnota międzynarodowa.
Największa słoweńska agencja prasowa STA dodała, że minister spraw zagranicznych podkreślił, że pomyślne rozwiązanie sporu będzie możliwe tylko wtedy, jeżeli "obydwie strony będą dążyć do porozumienia", a w wypracowanie kompromisu zaangażaują się miedzynarodowi pośrednicy.
W piątek (20.2) komisarz ds. poszerzenia UE Olli Rehn oświadczył, że oczekuje jasnej odpowiedzi z Zagrzebia i Ljubljany na temat propozycji wysłania do obydwu krajów misji mediacyjnej, na której czele miałby stanąć były prezydent Finlandii Martti Ahtisaari, ubiegłoroczny laureat Pokojowej Nagrody Nobla oraz były specjalny wysłannik ONZ w sprawie rozmów o przyszłym statusie Kosowa. Do dzisiejszego oświadczenia szefa słoweńskiej dyplomacji, politycy obydwu krajów unikali oficjalnych oświadczeń w sprawie misji Ahtisaariego.
Słowenia i Chorwacja od czasów rozpadu Jugosławii toczą spór o rozgraniczenie wód Zalewu Pirańskiego na północnym Adriatyku oraz niewielkich obszarów lądowych wokół lewego brzegu rzeki Mura na północno-wschodnich krańcach Słowenii. W listopadzie ub. r. Słoweńcy zablokowali chorwackie negocjacje akcesyjne z UE, argumentując, że w dokumentach negocjacyjnych Chorwaci przesądzają wynik sporu granicznego. Do kolejnego zaostrzenia nieporozumień pomiędzy sąsiednimi krajami doszło w ubiegłym tygodniu. Słoweński parlament (Državni zbor) podczas debaty o ratyfikacji protokołu o przystąpieniu Chorwacji i Albanii do NATO uchwalił specjalną rezolucję "o ochronie słoweńskich interesów narodowych podczas akcesji Chorwacji do NATO". W dokumencie słoweńscy posłowie stwierdzają, że z chwilą rozpadu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii Zalew Pirański był częścią słoweńskich wód terytorialnych. Parlament stwierdził w rezolucji, iż będzie odrzucać wszelkie chorwackie ustawy prawne, które będą "naruszać integralność terytorialną Słowenii".
Rezolucja parlamentu w Ljubljanie spowodowała bardzo ostre komentarze w Zagrzebiu. Prezydent Chorwacji Stjepan Mesić oświadczył, że "Słowenia nadużywa swojego członkostwa w UE dla dyskredytacji Chorwacji". Oczekuje się, że w odpowiedzi na słoweńską rezolucję, także chorwacki parlament (Sabor) przyjmie wlasną uchwałę w sprawie sporu granicznego.
Oliwy do ognia w sporze dwóch sąsiadów dolała dodatkowo inicjatywa skrajnie prawicowej, pozaparlamentarnej Partii Narodu Słoweńskiego (SSN) oraz stowarzyszenia "25 czerwca 1991" (data wystąpienia Słowenii z Jugosławii i ogłoszenia niepodległości - przyp.) w sprawie zbierania podpisów domagających się rozpisania referendum dotyczącego zgody Słoweńców na wejście Chorwacji do NATO. Według słoweńskiego prawa, aby referendum mogło zostać rozpisane, potrzeba zebrać 40 tys. głosów. Do tej pory, organizatorzy akcji zebrali już kilka tysięcy podpisów.
W dniu jutrzejszym, po wielu miesiącach przygotowań w słoweńskiej miejscowości Mokrice mają się spotkać w cztery oczy szefowie rządów obydwu skłóconych krajów - chorwacki premier Ivo Sanader oraz jego słoweński odpowiednik Borut Pahor. Oczekuje się, że spotkanie może doprowadzić do przełamania impasu, jaki zapanował w efekcie sporu granicznego w dwustronnych stosunkach Zagrzebia i Ljubljany.
Przewiduje się, że spór obydwu nadadriatyckich krajów zostanie skierowany do arbitrażu przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości w Hadze.
Na podstawie: vjesnik.hr, hrt.hr, slobodnadalmacija.hr, rtvslo.si
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
