Życie i praca w Hiszpanii

• hiszpania
• liberalizacja rynku pracy
• życie i praca w hiszpanii
• _pe24

Językiem używanym w całej Hiszpanii jest kastylijski (hiszpański). Osoby mające zamiar osiedlić się w jednej z gmin samorządnych, jak np. Galicja, Katalonia, Baleary lub kraj Basków, powinny poznać podstawy języka regionalnego – galijskiego, katalońskiego (w Katalonii i na Balearach) lub baskijskiego. Są one językami oficjalnymi na równi z hiszpańskim we wszystkich tych regionach. Osobom posługującym się wyłącznie językiem angielskim, niemieckim lub francuskim ciężko jest znaleźć pracę w Hiszpanii. Wyjątek stanowią prace sezonowe w kilku wyspiarskich regionach turystycznych lub na wybrzeżu

Minimalna płaca miesięczna (2007): 631 euro
Długość płatnego urlopu: 22 dni robocze
Miejsca pracy: budownictwo, turystyka, sprzedaż, usługi, księgowość, wyższa kadra menedżerska, IT, rybołówstwo, opieka nad starszymi ludźmi.
Średnia długość tygodnia pracy: 39,3 godz.

Poszukiwani pracownicy:

W Hiszpanii poszukuje się pracowników szczególnie w branży budowlanej. Znajdą w niej zatrudnienie przede wszystkim murarze, tynkarze, hydraulicy, projektanci dróg, architekci, operatorzy maszyn. W rolnictwie brakuje rąk do pracy przy zbieraniu truskawek i oliwek. W sezonie bez trudu można znaleźć pracę w gastronomii, turystyce i hotelarstwie (np. jako kelner, kucharz lub animator kultury). W niektórych regionach wzrasta też zapotrzebowanie na lekarzy, zwłaszcza radiologów i onkologów. Można starać się również o pracę w charakterze lektora języka niemieckiego, angielskiego i francuskiego. Obcokrajowcy mają też szanse na pracę w marketingu i sprzedaży. Muszą jednak, oprócz hiszpańskiego, znać świetnie angielski. Zagraniczni pracownicy są chętniej zatrudniani w logistyce i obrocie nieruchomościami, bo w tych branżach znajomość innych języków jest atutem.

Pobyt:

W związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej (maj 2004 r.) oraz niedawno do strefy Schengen (grudzień 2007 r.), przy wjeździe na teren Hiszpanii nie jest wymagana wiza wjazdowa ani paszport, nie obowiązuje także kontrola graniczna. W przypadku gdy pobyt nie ma charakteru turystycznego, po upływie 90 dni należy wystąpić do Policia Nacional, (w Madrycie DGP Comisaria General de Extranjería y Documentación, c/G. Pardiñas, 90) w celu złożenia tam deklaracji pobytowej i odebrania karty pobytu (tarjeta comunitaria). Procedura ta zazwyczaj nie trwa dłużej niż miesiąc. Karta musi być odnawiana co 2-5 lat. W trakcie pobytu wymagane są następujące dokumenty: 3 fotografie, dokumenty potwierdzające cel pobytu (np. zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej) oraz oryginał i kserokopia paszportu lub dowodu tożsamości.

Praca:

Od 1 maja 2006 roku nie ma ograniczeń dla Polaków w dostępie do hiszpańskiego rynku pracy. Cudzoziemcy zamieszkujący w Hiszpanii muszą jednakże posiadać numer identyfikacyjny NIE (número de identificación de extranjero). W celu jego otrzymania należy zgłosić się do komisariatu policji (Comisaria de Policia), gdzie powinno się złożyć formularz, oryginał i kopię paszportu lub dowodu osobistego oraz zaświadczenie o zamieszkaniu w Hiszpanii, które otrzymać można w urzędzie miasta (Ayuntamiento). Numer NIE jest jednocześnie naszym numerem identyfikacji podatkowej.

O zawarciu umowy z cudzoziemcem pracodawca jest zobowiązany powiadomić Servicio Público de Empleo Estatal (SPEE - Biuro Państwowe ds. Zatrudnienia). Wszystkie formalności związane z zatrudnieniem i rejestracją umowy także leżą w gestii pracodawcy. We wniosku zatrudniającego powinien być podany adres do korespondencji, na który wymienione instytucje będą przysyłać raporty.

Godziny pracy:

Określenie godzin pracy następuje w układach zbiorowych pracy lub indywidualnie z każdym pracownikiem w umowie o pracę. Maksymalny tygodniowy czas pracy wynosi (podobnie jak w większości krajów) 40 godzin, przy czym w miesiącach letnich skracany jest do 35 godzin. Płatne nadgodziny nie mogą przekraczać 80 godzin w roku i mogą zostać również zastąpione dniami wolnymi od pracy.

W większości przedsiębiorstw w Hiszpanii pracuje się od godziny 8 lub 9 do godziny 20, z przerwą na sjestę w godzinach popołudniowych - między 13.30 a 17. Banki pracują od 9 do 14, a po sjeście są zamknięte. Większość restauracji podczas sjesty nie serwuje ciepłych posiłków, a sklepy zazwyczaj są pozamykane.

Należy pamiętać, że Hiszpanie zawsze przestrzegają pory sjesty. W związku z tym załatwianie w tym czasie spraw służbowych będzie prawdopodobnie niemożliwe. Ponadto w Hiszpanii obchodzi się bardzo dużo świąt i uroczystości, podczas których większość instytucji jest zamknięta.

 {mospagebreak}

Poszukiwanie pracy:

Biura hiszpańskich służb zatrudnienia, krajowych i regionalnych, są podłączone do centralnej sieci internetowej. Obywatele pochodzący z wszystkich krajów Unii Europejskiej mają takie same prawa w dostępie do pracy jak mieszkańcy Hiszpanii.

Z usług urzędów pracy można korzystać już od 16 roku życia. Aby to uczynić, należy okazać swój ważny dowód osobisty lub paszport, jak również posiadać adres zamieszkania. Zostanie się poinformowanym bezpłatnie o możliwości korzystania z ofert pracy, o profesjonalnych szkoleniach zawodowych, działaniach przysługujących w ramach usług urzędów pracy, zasiłkach, świadczeniach itd.

Po dokonaniu rejestracji po raz pierwszy, należy ją okresowo odnawiać, przestrzegając wymaganych terminów. Powinno się też informować władze zarówno o zmianach w danych osobowych, jak i w doświadczeniu zawodowym.

W każdej stolicy prowincji i w większości miast Hiszpanii jest przynajmniej jeden urząd pracy. Należy zwrócić się do tego urzędu, który odpowiada naszemu miejscu zamieszkania. Jeśli występuje się o transfer zasiłku z Polski, trzeba zarejestrować się w urzędzie pracy w ciągu 7 dni od daty wyjechania ze swego kraju.

Wynagrodzenie:

Średnie miesięczne wynagrodzenie w Hiszpanii wynosi 1600 euro. Natomiast stawki wynagrodzenia minimalnego wynoszą odpowiednio: stawka dzienna - 17,10 euro, stawka miesięczna - 631 euro, stawka roczna - 7128 euro. W przypadku gdy ilość dni pracy rocznie wynosi mniej niż 120, to wówczas minimalna stawka dzienna wynosi 21,80 euro. Z kolei gdy wymiar pracy wynosi 1 godzinę to stawka minimalna za tę godzinę (tzw. efektywnie przepracowaną) wynosi 2,14 euro.

Minimalne wynagrodzenie otrzymuje prawie milion Hiszpanów. Najczęściej jednak płace minimalne określone są w układach zbiorowych, bądź negocjowane bezpośrednio z pracodawcą. Dodatkowo każdy pracownik jest uprawniony do dwóch dodatkowych wypłat w roku: pierwsza z okazji świąt Bożego Narodzenia, druga zwykle przed okresem wakacyjnym. Zgodnie z hiszpańskim prawem pracy, raz na trzy lata pracownik powinien otrzymać podwyżkę wynoszącą co najmniej 5-7 proc. jego wynagrodzenia.

Podatki:

1. Podatek dochodowy 

Oblicza się go uwzględniając podstawową cześć oraz część dalszą, obliczaną jako procent zarobków. Oświadczenie podatkowe jest składane maju i czerwcu roku następnego po skończonym roku kalendarzowym. Nie złożenie deklaracji lub zrobienie tego po wyznaczonym terminie wiąże się z nałożeniem kary. Zgodnie z obowiązującymi na terenie Unii Europejskiej Porozumieniami o Podwójnym Opodatkowaniu (CDI), wykluczone zostało podwójne opodatkowanie dochodów osób, które podróżują lub zamieszkują w różnych krajach Unii. Progi podatkowe od 2003 r. wyglądają w Hiszpanii następująco:

Podstawa obliczenia zaliczki   Kwota zaliczki  Pozostała cześć podstawy
obliczania zaliczki Proc.
 
Od 0 0 4.000 15
Od 4.000 600 9.800 24
Od 13.800 2.952 12.000 28
Od 25.800 6.312 19.200 37
Od 45.000 13.416 powyżej 45

2. Podatek VAT (Podatek od wartości dodanej):

W Hiszpanii obowiązują trzy stawki VAT: podstawowa – 16 proc. oraz dwie obniżone – 7 proc. i 4 proc. na niektóre towary i usługi.

3. Inne podatki i opłaty lokalne w Hiszpanii to np.

• podatek od przedsiębiorstw – obecnie ogólna kwota podatku wynosi 35 proc.,
• podatki akcyzowe (na alkohol, tytoń i napoje gazowane,
• podatki od przelewów kapitałowych i aktów prawnych,
• podatek od dziedziczenia i darowizn.

Podatki lokalne:

• podatek własnościowy,
• podatek od pojazdów mechanicznych,
• podatek od działalności gospodarczej,
• podatek od zwiększania wartości nieruchomości o charakterze miejskim,
• podatek od konstrukcji budowlanych, instalowania i prac.

Dalsze informacje o podatkach i opłatach można uzyskać informacje w Delegaturach Prowincji Agencji Krajowej dla Administracji Skarbowej lub we właściwych administracjach.

{mospagebreak}

Własna firma:

Polscy przedsiębiorcy zainteresowani założeniem własnej działalności gospodarczej w Hiszpanii powinni nabyć „Poradnik dla polskich przedsiębiorców działających na rynku hiszpańskim”, przygotowany przez Wydział Ekonomiczno-Handlowy Ambasady RP w Madrycie. Można w nim odnaleźć m.in. tak istotne informacje jak: rejestracja własnej firmy w Hiszpanii, koszty jej prowadzenia, zagadnienia inwestycyjne i przetargowe oraz zasady normalizacja i homologacja polskich produktów.

Poradnik jest niewątpliwie bardzo dobrym punktem wyjścia w celu łatwego zrozumienia rynku hiszpańskiego. Nie mniej jednak w przypadku wystąpienia nietypowych sytuacji, bądź pojawienia się dodatkowych szczegółowych zapytań bądź wątpliwości, na stronach internetowych Ambasady Królestwa Hiszpanii przygotowano wykaz firm prawniczych do których można również się zwrócić o pomoc. Został on przygotowany przy współpracy z hiszpańskimi specjalistami ds. prawoznawstwa.

Urlopy:

Urlop wypoczynkowy:

Każdemu zatrudnionemu, niezależnie od okresu zatrudnienia w konkretnej firmie, przysługuje co roku 36 dni urlopu, w tym 22 dni urlopu ustawowego i 14 dni wolnych z okazji świąt.

Urlop chorobowy:

W przypadku gdy pracownicy z powodu choroby nie mogą wykonywać swoich obowiązków wynikających z umowy o pracę, przysługuje im urlop w wymiarze 12 miesięcy z możliwością przedłużenia o następne 6 miesięcy. Ubezpieczenia Społeczne pokrywają zaledwie 75 proc. wynagrodzenia pracowników czasowo niezdolnych do pracy z powodu choroby, jednakże większość umów zbiorowych zobowiązuje pracodawców do uzupełniania płac pracowników przebywających na zwolnieniu o pozostałe 25 proc.

Urlop macierzyński:

Kobietom po urodzeniu dziecka przysługuje 16 tygodni urlopu macierzyńskiego. W przypadku porodu mnogiego, przysługują 2 tygodnie więcej na każde dziecko począwszy od drugiego. W przypadku adopcji dziecka do 6 roku życia lub upośledzonego fizycznie albo chorego psychicznie rodzicom przysługuje 16 tygodni wolnych od pracy z możliwością przedłużenia o 2 tygodnie, jeśli rodzice adoptowali więcej niż jedno dziecko (po 2 tygodnie na każde kolejne adoptowane dziecko).

Urlop wychowawczy:

Pracownicy mają prawo do 3 lat bezpłatnego urlopu wychowawczego, również w przypadku adopcji.

Urlop okolicznościowy:

Pracownikowi przysługują dodatkowe płatne dni wolne od pracy z powodu: ślubu  (15 dni), narodzin dziecka  (3 dni), poważnego wypadku lub śmierci bliskiej osoby (3-4 dni), przeprowadzki (2 dni), spełnienie obowiązku obywatelskiego (pracownikowi przysługuje tyle dni wolnych od pracy ile konieczne jest na spełnienie obowiązku obywatelskiego).

Dni ustawowo wolne od pracy:

W kalendarzu jest 14 dni wolnych z okazji świąt (państwowych i kościelnych). Jeśli święto wypada w niedzielę, poniedziałek następujący po tym dniu jest dniem wolnym od pracy. Jeżeli natomiast przypada w środku tygodnia, dzień wolny przenoszony jest na poprzedzający je poniedziałek.

{mospagebreak}

System ubezpieczeń:

Cudzoziemcy mają obecnie takie same prawa do świadczeń socjalnych, jak Hiszpanie.

Ubezpieczenie zdrowotne:

Wszyscy pracujący w Hiszpanii powinni mieć opłacaną składkę na ubezpieczenie zdrowotne przez pracodawcę. Zaleca się także wykupienie ubezpieczenia NW. Ponadto w Hiszpanii, tak jak w pozostałych krajach Unii Europejskiej, aby podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu, od 1 stycznia 2006 r. należy posiadać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Karta wydawana jest w Polsce osobom ubezpieczonym w Narodowym Funduszu Zdrowia. Powinien zaopatrzyć się w nią każdy wyjeżdżający czasowo do innego państwa członkowskiego. Uprawnia ona do korzystania z opieki tylko tych placówek, które działają w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia. Karta EKUZ zastąpiła obowiązujący wcześniej formularz E111. Upoważnia do korzystania z niezbędnych świadczeń zdrowotnych w takim zakresie, który umożliwi kontynuowanie zaplanowanego pobytu w tym państwie w bezpiecznych z medycznego punktu widzenia warunkach.

Ubezpieczenie społeczne:

Pracodawca w Hiszpanii odprowadza za każdego pracownika składkę na ubezpieczenie społeczne w wysokości 31,5 proc. wynagrodzenia. Należy zadbać o rejestrację w Instituto Nacional de Seguridad Social (INSS - Państwowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych). Uzyskuje się tam numer ubezpieczenia społecznego niezbędny do korzystania z opieki medycznej. W INSS można zarejestrować się samemu lub może to zrobić pracodawca.

System emerytalny:

Prawo do emerytury przysługuje wszystkim osobom po ukończeniu 65 lat. Wysokość emerytury zależy od stażu ubezpieczeniowego oraz wysokości wynagrodzenia, od którego odprowadzane były składki ubezpieczeniowe.

Koszty utrzymania:

Wynajęcie pokoju w Hiszpanii kosztuje (w zależności od miasta) od 100 do 200 euro. Kawalerki są droższe - ok. 250 - 300 euro. W Barcelonie, która jest jednym z najdroższych miast, należy na ten cel przeznaczyć co najmniej 360 euro miesięcznie. Pokój można wynająć za ok. 200 euro.

Na miesięczne wyżywienie należy przeznaczyć mniej więcej 300 euro, bilet miesięczny na komunikację miejską kosztuje ok. 30 euro.

Usługi medyczne:

Aby uzyskać pomoc medyczną, odwiedzający muszą skontaktować się z lokalnym oddziałem INSS, INSALUD (w regionach, które mają autonomię w ramach Królestwa Hiszpanii, działają osobne instytucje) w celu uzyskania adresu przychodni, poradni lub lekarza. Następnie muszą okazać EKUZ w przychodni (ambulatorio), poradni (consultorio) lub bezpośrednio lekarzowi. Odwiedzający mogą zostać obciążeni kosztami, jeśli odpowiednia procedura nie będzie przez nich przestrzegana.

Konieczne jest ustalenie czy lekarz, z którego usług korzystamy, pracuje w ramach hiszpańskiej państwowej służby zdrowia, gdyż jedynie w tej sposób prowadzone jest leczenie w zakresie EKUZ. W niektórych częściach kraju, szczególnie na terenie wysp, trzeba zwykle przejechać pewien dystans w celu znalezienia gabinetu, ośrodka zdrowia (centro sanitario) lub kliniki działającej w ramach państwowego systemu ochrony zdrowia. Koszty leczenia prywatnego pacjent jest zobowiązany pokryć we własnym zakresie.

Jeśli konieczne okaże się wezwanie lekarza do nagłego wypadku, należy okazać kartę EKUZ i zażądać opieki w ramach systemu ochrony zdrowia Unii Europejskiej. Najlepiej jest mieć kartę EKUZ zawsze przy sobie, tak aby można było pokazać lekarzowi oryginał i przekazać mu kopię tego dokumentu. Systemem państwowej opieki medycznej nie jest natomiast objęte leczenie stomatologiczne.

Skierowanie na leczenie szpitalne wystawia lekarz. W przypadku zaistnienia konieczności skorzystania z usług szpitala, należy okazać kartę EKUZ. Jeżeli pacjent nie okaże karty EKUZ, jest traktowany jako pacjent prywatny i nie gwarantuje się mu zwrotu kosztów leczenia. Do bezpłatnych leków, przepisanych przez lekarza, uprawnieni są jedynie emeryci i renciści. Pozostali pacjenci są muszą pokryć do 40 proc. ich wartości.

{mospagebreak}

Ceny:

W sklepach spożywczych:

• chleb 1 euro
• bagietka 0,6 euro
• coca cola 1 euro
• owoce 1 euro -4 euro/kg
• piwo (0,5l) 1,20 euro -2 euro
• sok (1l) 1 euro -1,5 euro
• wino (butelka) 2 euro -12 euro
• mleko(1l) 0,5 euro
• znaczek 0,5 euro
• widokówka 0,15 euro -1 euro
• karta telefoniczna 6 euro -12 euro

W barach i restauracjach:

• woda mineralna 1 euro -2 euro
• kawa 1 euro -2 euro
• piwo 0,7 euro -1,5 euro
• wino (lampka) 0,7 euro -1,5 euro
• zestaw obiadowy (sałatka, kawałek mięsa, frytki) 6 euro -15 euro
• kanapka 2 euro -3 euro
• ciastko 1 euro -2 euro
• tortilla 4 euro -10 euro
• paella 5 euro -10 euro
• lody 1 euro -3 euro

Napiwki są ogólnie przyjęte i wynoszą z reguły około 10 proc. rachunku.

Przydatne adresy:

Ambasada RP w Madrycie
c. Guisando 23 bis,
28035 MADRID, ESPAŃA;
tel.: (0-03491) 373 66 05, 373 66 06, 316 13 65, 373 54 41
fax: (0-03491 )373 66 24;
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.,
www: www.polonia.es

Wydział Konsularny Ambasady RP w madrycie
c/Guisando, 23 bis
28035 MADRID,ESPAŃA;
tel: (34) 91 373 60 49,
fax: (34) 91 373 66 24
centrala Ambasady (34) 91 373 66 05
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Godziny otwarcia:
• poniedziałek – 13:00–16:00,
• wtorek, czwartek i piątek – 10.00–13.00,
• środa, sobota i niedziela – nieczynne.

W sprawach interwencyjnych wymagających pomocy pracowników wydziału konsularnego po godzinie 17.00 oraz w dniach wolnych od pracy należy dzwonić na numer 91 373 66 05 i czekać na zgłoszenie dyżurnego ambasady. Po godz. 22.00 funkcjonuje wyłącznie automatyczna sekretarka.
 
Konsulat Generalny RP w Barcelonie
Av. Diagonal 593-595,
08014 BARCELONA; ESPAŃA;
tel.: (0-03493) 322 72 34
fax: (0-03493) 322 29 07               
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.,
www: www.kgbarcelona.org

Konsulat Honorowy RP w Walencji (tylko po hiszpańsku)              
Camino Nuevo de Picanya, 31-1o-Dcha.,
46014 WALENCJA, ESPAŃA;
tel. (0-03496) 358-00-02,
fax. 96 358 01 68
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Konsulat Honorowy RP w Murcji
c/Las Norias 1- 2 B,
30009 MURCJI, ESPAŃA                 
tel./fax (0-03468) 829-89-41
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Konsulat Honorowy RP w Palma de Mallorca
Bartolomé Sureda i Messerol,4A, Local 2 (edif. Mercadona-La Vileta),
07011 PALMA DE MALLORCA, ESPAŃA;
tel. (0-03468) 902 455 255,
fax. 971 609 455
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Informacje istotne przed wyjazdem za granicę:

www.msz.gov.pl w poradniku „Polak za granicą”
www.eures.praca.gov.pl
www.polonia.es

Poszukiwanie pracy:

http://inem.es/ciudadano/empleo/eures/eures.html (Narodowy Instytut Zatrudnienia)
http://mtas.es/empleo/ett-OIA/inicio.htm (Min. Pracy i Spraw Społecznych Hiszpanii)
http://scop.es (Urząd Zatrudnienia w Katalonii)
http://gva.es/servef/portalv.htm (Urząd Zatrudnienia w Walencji)
http://juntadeandalucia.es/servicioandaluzdeempleo/sae/indexpadre.asp               
(Urząd Zatrudnienia w Andaluzji)
http://madrid.org/comun/0,2616,3029_3423_97355645_,00.html                              
(Urząd Zatrudnienia w Madrycie)

Serwisy internetowe w Hiszpanii:

http://www.lavanguardia.es  
http://www.elpais.es 
http://www.elperiodico.es
http://www.segundamano.es

Na podstawie: polonia.es; pracuj.pl; praca-w-hiszpanii.info