Jan Engelgard: Wojna Firtasza i Juszczenki

• wiktor juszczenko
• wojna gazowa
• _rosja
• _short_analizy_energia
• _ukraina
• _wschod24

Za nimi zaś, jak twierdzą Rosjanie, ale i część ukraińskich mediów – za sznurki pociąga Waszyngton.

Obszerne analizy sytuacji zamieściły dwie ukraińskie gazety – „Gazeta 2000” i „Ukraińska Pravda”. Możemy się z nich dowiedzieć – jakie jest prawdziwe tło kryzysu.

Okazuje się, że już jesienią 2008 roku prowadząca rozmowy z Rosjanami Julia Tymoszenko doszła do porozumienia, że cena za gaz rosyjski od 1 stycznia 2009 r. będzie wynosić 250 USD za 1000 m sześciennych. Pieniądze na ten cel zostały wpisane do budżetu Ukrainy na rok 2009. Co ciekawe, w tym czasie przedstawiciele prezydenta uważali, że to jest zupełnie niewystarczające, bo cena gazu kupowanego od Rosji będzie wyższa i sięgnie 300-320 USD! Kiedy zbliżał się termin ostatecznej wizyty Tymoszenko w Moskwie (31 grudnia 2008) obóz Juszczenki nagle zmienił zdanie i zaczął głosić, że Ukrainy nie stać na nowe stawki i że powinna żądać od Moskwy ceny… 100 USD za 1000 metrów sześciennych. Kontrakcja prezydenta była ostra – uniemożliwił pani premier wylot do Moskwy, wysyłając tam szefa państwowego Naftohazu - Olega Dubinę, który nie dostał pełnomocnictw do podpisania wynegocjowanego kontraktu. Dubina zresztą zdradził Tymoszenko i przestał słuchać jej poleceń. W tym czasie, wiedząc, że nie będzie kontraktu – Kijów zawiadomił Rosję, że od 1 stycznia 2009 będzie traktował gaz przesyłany do Europy jako „niewiadomego pochodzenia”, czyli jako „kontrabandę”. Był to klasyczny szantaż, bo zgodnie z podpisaną przez Ukrainę Kartę Energetyczną zobowiązała się ona do bezproblemowego tranzytu gazu z Rosji do państw trzecich. Potem, jak wiadomo, ukraiński sąd gospodarczy unieważnił umowę ukraińsko-rosyjską o tranzycie i zakazał firmie Naftohaz tranzytu gazu z Rosji.

I tu dochodzimy do sprawy kluczowej – dlaczego Juszczenko poszedł na taką awanturę? Prasa ukraińska uważa, że są dwie przyczyny. Pierwsza to Dmitri Firtasz, związany z rodziną Juszczenki od kilku lat (prywatnym samolotem tego oligarchy Juszczenko latał do USA). Jak się bowiem okazało, Tymoszenko popisała z Rosjanami memorandum, w którym prócz sprawy umowy na gaz, zawarto zapis o WYELIMINOWANIU WSZELKICH POŚREDNIKÓW w handlu gazem między Rosją a Ukrainą. Czyli wyrok zapadł na RosUkrEnergo. Mimo tego, że to Rosja narzuciła Ukrainie tego pośrednika (Gazprom ma w tej firmie 50 proc. udziałów), teraz z niego zrezygnowała. To był stały postulat Tymoszenko od wielu miesięcy. Posunięcie było słuszne – niejasne powiązania takich firm pośredniczących to zmora współczesnego handlu, to jest jawny instrument korupcyjny. Dodajmy przy okazji, że Polska kupuje gaz z Azji Centralnej od… RosUkrEnergo! Utrzymywanie takich firm w tym sektorze to był błąd Rosji, jednak w obliczu kryzysu oraz żądań Tymoszenko Putin uznał, że czas przeciąć wrzód, tym bardziej, że Firtasz wyraźnie nie grał już z Rosjanami, ale wręcz przeciwnie. I nastąpił w tej rozgrywce jeszcze jeden fakt. W najbardziej decydującym momencie nastąpiła interwencja „strony trzeciej”, jak napisała „Gazeta 2000”, od razu wyjaśniając, że wedle jej informacji chodzi o Waszyngton, który zachęcił Juszczenkę do twardej postawy a Tymoszenko kazał siedzieć cicho. I tak się stało. Rosjanie, ustami wiceprezesa Gazpromu, uznali, że: „Wygląda na to, że Ukraińcy tańczą do muzyki, która nie jest grana w Kijowie, a za granicą”.

Juszczenko dramatycznie walczy o polityczny byt, ma 4 proc. poparcia, a teraz może stracić sponsora. Uznał, że musi walczyć ostro, przedstawić się jako jedyny obrońca niepodległości Ukrainy. Walczy nie tylko z własnej woli – pcha go ku temu banderowskie otoczenie oraz te kręgi w USA, które w niego zainwestowały, nie tylko politycznie. Jest to gra straceńcza, bez szans na sukces – Ukraińcy wiedzą już o tym dobrze.

Portal Spraw Zagranicznych pełni rolę platformy swobodnej wymiany opinii - powyższy artykuł wyraża jedynie prywatne poglądy autora.

Artykuł ukazał się pierwotnie na łamach portalu konserwatyzm.pl Przedruk za zgodą autora.