Los prezydenta Sudanu rozstrzygnie się w przyszłym tygodniu

• darfur
• jem
• miedzynarodowy trybunał karny
• sudan
• _afryka24

Międzynarodowy Trybunał Karny zapowiedział wydanie decyzji w sprawie nakazu aresztowania prezydenta Sudanu Omara al.-Baszira w środę 4 marca. Prokurator Trybunału, Luis Moreno-Ocampo, dąży do jego osądzenia za zbrodnie popełnione w Darfurze.

Sędziowie MTK zadecydują, czy al.-Baszir powinien odpowiadać za zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości oraz ludobójstwo popełnione w Darfurze na przestrzeni ponad 5 lat brutalnego konfliktu.

Omar al-Baszir

Władze Sudanu, które nie uznają jurysdykcji MTK odmówiły już wydania 2 podejrzanych o współudział w zbrodniach popełnianych w Darfurze, Ahmeda Harouna, ministra ds. pomocy humanitarnej oraz lidera arabskiej milicji dżandżawidów Alego Abdula Rahmana.

Jednocześnie, Khalil Ibrahim, lider Ruchu na rzecz Sprawiedliwości i Równości (JEM), najsilniejszego ugrupowania skupiającego darfurskich rebeliantów, zapowiedział, że jeśli MTK wyda nakaz aresztowania prezydenta, to siły JEM zrobią wszystko, by doprowadzić do jego obalenia, a działania zbrojne mogą zostać zintensyfikowane. Nakaz ten będzie stanowił bowiem dowód na brak legitymacji Baszira do sprawowania władzy.

W lipcu 2008 r. prokurator MTK Luis Moreno-Ocampo złożył wniosek o aresztowanie prezydenta Sudanu Omara al.-Baszira pod zarzutem popełnienia zbrodni ludobójstwa w Darfurze. W opublikowanym oświadczeniu Moreno-Ocampo utrzymywał, że zdobył wiarygodne dowody świadczące o bezpośrednim zaangażowaniu sudańskiego prezydenta w planowanie i popełnienie zbrodni wojennych, przeciwko ludzkości oraz ludobójstwa na trzech grupach etnicznych zamieszkujących Darfur.

Zgodnie z procedurą MTK materiał dowodowy zgromadzony przez prokuratora Ocampo musi zostać przeanalizowany przez sędziów, którzy podejmą decyzję czy istnieją uzasadnione podstawy, że popełnione zostało przestępstwo objęte jurysdykcją Trybunału. W połowie października skład orzekający MTK stwierdził, że prokurator Ocampo musi przedstawić dodatkowe dowody związane z niektórymi poufnymi aspektami śledztwa przed 17 listopada 2008 r.

Według niektórych ekspertów wątpliwości Trybunału mogą budzić najpoważniejsze zarzuty dotyczące planowania zbrodni ludobójstwa w Darfurze. Pozostałe elementy aktu oskarżenia, tj. dowody systematycznego popełaniania zbrodni wojennych i przeciwko ludzkości powinny zostać uznane przez sędziów za wystarczająco wiarygodne.

Wniosek wywołał furię władz Sudanu i dość zróżnicowane reakcje na całym świecie. Unia Afrykańska, Liga Państw Arabskich i Chiny skrytykowały działania Ocampo, twierdząc, że podminowuje on trudny i delikatny proces pokojowy regionie. Niektóre państwa, m.in. RPA i Libia domagają się zablokowania śledztwa przez Radę Bezpieczeństwa ONZ. Artykuł XVI statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego przewiduje tymczasem, że Rada Bezpieczeństwa ONZ może, w przypadku, gdy uzna to za wskazane z punktu widzenia międzynarodowego bezpieczeństwa, zwrócić się do Trybunału z wnioskiem o odroczenie wszczęcia lub zawieszenie postępowania na okres 12 miesięcy.

W połowie stycznia br. w Sudanie aresztowano wpływowego przywódcę islamistów Hassana at-Turabiego. Miało to związek z jego krytycznymi wypowiedziami pod adresem prezydenta Baszira.  W rozmowie z dziennikarzami Turabi stwierdził, że dla dobra kraju prezydent Baszir powinien oddać się w ręce MTK, gdyż ponosi on polityczną odpowiedzialność za wszystkie zbrodnie popełnione w Darfurze.