Czterech kandydatów na prezydenta Iranu

• iran
• mahmud ahmadineżad
• mohammad chatami
• teheran

Irańskie ministerstwo spraw wewnętrznych potwierdziło wczoraj (20.5), iż w rozpisanych na 12 czerwca br. wyborach prezydenckich wystartuje czterech kandydatów, w tym urzędujący przywódca kraju Mahmud Ahmadineżad. Jest on faworytem w wyścigu wyborczym.

Decyzja teherańskiego MSW stanowi formalność, gdyż na podstawie konstytucji Islamskiej Republiki Iranu, organem który zgłasza i aprobuje kandydatów na stanowisko prezydenta jest 12-osobowa Rada Strażników Rewolucji. Chętni do ubiegania się o fotel prezydenta muszą również zyskać akceptację ze strony duchowego przywódcy irańskich szyitów, ajatollaha Ali Chameneiego.

Kontrkandydatami sprawującego władzę od 2005 roku prezydenta Mahmuda Ahmadineżada, reprezentującego i popieranego przez konserwatywne stronnictwo Sojusz Budowniczych Islamskiego Iranu (per. Abadgaran) będą: niezależny kandydat reformistyczny Mir-Hossein Moussavi, w latach 1981-89 sprawujący funkcję premiera kraju, następnie uznawany za zwolennika umiarkowanych reform Mehdi Karroubi - w latach 2000-2004 był przewodniczący parlamentu (iper. Madźlisu), a obecnie lider stronnictwa Narodowa Partia Zaufania (per. Etemad e-Meli) oraz niezależny konserwatysta Mohsen Rezaie, stojący na czele konstytucyjnego organu mediacyjnego Rada Praktycznego Rozeznania, służącym uzgadnianiu stanowisk pomiędzy irańskim parlamentem i Radą Strażników Rewolucji.

Najstarszym kandydatem jest Mehdi Karroubi (72 lata), najmłodszym - urzędujący prezydent (53 lata). Kampania wyborcza trwać będzie do niedzieli, 11 czerwca br,, przy zachowaniu ustawowej, 24-godzinnej ciszy wyborczej.

Początkowo, w wyborach miało wziąć udział również kilku innych kandydatów, w tym Mohammad Chatami były prezydent kraju w latach 1997-2005. W marcu br. zadecydował on jednak o wycofaniu się z wyborczego wyścigu, przekazując swoje poparcie Mir-Hossein Moussaviemu, głoszącemu program reformistyczny. Swojej kandydatury nie zdołała również zarestrować konserwatywna parlamentarzystka Rafat Bayati oraz dwóch kandydatów niezależnych.

O rozpoczynającej się kampanii wyborczej przypomina już od dłuższego czasu duchowy przywódca Iranu ajatollah Ali Chamenei, który podkreślał, iż kandydaci na stanowisko przywódcy państwa "powinni składać realne obietnice wyborcze, odpowiadające obecnej sytuacji w kraju".

Obserwatorzy przewidują, iż faworytem elekcji będzie dotychczasowy prezydent Mahmud Ahmadineżad, który cieszy się poparciem ponad połowy dorosłych Irańczyków.

Wbrew rozpowszechnionym opiniom, irańska konstytucja nie przewiduje dużych uprawnień dla urzędu prezydenta Republiki. Nie posiada on bowiem pełnej kontroli nad polityką zagraniczną, siłami zbrojnymi i polityką w kwestii nuklearnej, za które odpowiada ajatollah Iranu. Po zniesieniu przez konstytucję urzędu premiera w 1989 roku, uprawnienia prezydenta mają charakter wykonawczy i są zbliżone do funkcji szefa rządu w systemach europejskich. Najbliższym współpracownikiem głowy państwa jest tzw. pierwszy wiceprezydent. Kadencja prezydencka trwa 4 lata, a urząd może być sprawowany przez tę samą osobę tylko dwukrotnie.

Na podstawie: irna.ir, president.ir, iranonline.com