Bogumił Termiński: Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji (IOM)

• imigranci
• migracje
• stosunki międzynarodowe
• _short_analizy_cywilizacje

Od ponad trzydziestu lat stale wzrasta liczba osób podejmujących migracje. Według szacunków instytucji międzynarodowych ponad dwieście milionów osób zamieszkuje poza krajem swego urodzenia. Największa dynamika migracji cechuje obecnie regiony Południowo- Wschodniej Azji, Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych, Północnej Afryki oraz Bliskiego Wschodu. Charakter współczesnych ruchów migracyjnych znacząco odbiega od tendencji obserwowanych w sali globalnej bądź regionalnej jeszcze kilkadziesiąt czy kilkanaście lat temu. Zrzeszająca obecnie 125 członków Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji stanowi najważniejszą międzyrządową płaszczyznę współpracy w kwestiach dotyczących ruchów ludnościowych na świecie.

Geneza

Organizacja powstała w grudniu 1951 roku jako Tymczasowy Komitet Międzyrządowy do Spraw Ruchów Migracyjnych w Europie (PICMME). Jego celem było świadczenie pomocy mieszkańcom kontynentu przesiedlonym w wyniku działań wojenych. Organizacja od 1952 roku funkcjowała jako Międzyrządowy Komitet do spraw Migracji w Europie (ICEM). W następnych dekadach rozszerzył on  zakres działalności podejmując aktywność na terytoriach Afryki, Ameryki Łacińskiej oraz Oceanii. Podkreślając uniwersalny charakter komitetu w 1980 roku zmieniono jego nazwę na Międzyrządowy Komitet do spraw Migracji (ICM). W 1989 roku dokonano kolejnej zmiany powołując funkcjonującą do dnia dzisiejszego Międzynarodową Organizację do Spraw Migracji (IOM).

Zgodnie z założeniami statutu organizacji jej podstawowy cel stanowi świadczenie każdej możliwej pomocy migrantom, bezpaństwowcom, uchodźcom oraz wszelkim innym osobom potrzebującym wsparcia w tym względzie.

W ciągu ostatnich dziesięciu lat zaobserwować można dynamiczny wzrost znaczenia organizacji. Wynika on z konieczności podejmowania coraz szerzej zakrojonych działań na polu pomocy migrantom a odzwierciedla go wzrost liczby członków organizacji, jej struktur terenowych a także nakładów finansowych przeznaczanych na realizowane przez nią programy.

Liczba członków organizacji wzrosła z 67 państw w 1998 roku do 125 w chwili obecnej. Wydatki organizacji zwiększyły się z 240 milionów dolarów w 1998 roku do prawie 800 milionów w roku obecnym. Liczba personelu operacyjnego w ciągu ostatnich dziesięciu lat zwiększyła się pięciokrotnie, zaś liczba realizowanych projektów dwukrotnie. Struktura organizacji cechuje się wysokim stopniem zdecentralizowania. Ma to na celu maksymalne zwiększenie efektywności operacyjego wymiaru jej aktywności. Obecnie organizacja posiada 17 misji o charakterze regionalnym (MRFs) a także 7 misji specjalych (SLMs).

Działalność

Aktywność organizacji koncentruje się na pomocy udzielanej władzom poszczególnych państw w sprostaniu wyzwaniom jakie niesie za sobą dynamiczny wzrost zjawiska migracji międzynarodowych w ostatnich kilkudziesięciu latach. Organizacja świadczy władzom państwowym pomoc operacyjno- techniczną w realizacji efektywego zarządzania migracjami.

Proces zarządzania migracjami wyodrębnia cztery podstawowe płaszczyzny operacyjne działania:

• Migracje i rozwój

• Wspomaganie migracji

• Regulowanie migracji

• Migracje przymusowe

Działania organizacji odnoszące się do procesu zarządzania migracjami koncentrują się głównie na współpracy operacyjnej z władzami poszczególnych państw. Ma ona na celu zapewnienie migrantom możliwości korzystania z przysługujących im praw a także podejmowanie szeroko zakrojonej współpracy technicznej w dziedzinie regulowania i wpierania procesu migracji. W tym celu organizacja podejmuje szeroki problam badań i zbierania danych dotyczących trendów występujących we współczesnych ruchach migracyjnych na świecie. Mają one przyczynić się do lepszego zrozumienia współczesnych migracji a także w lepszy sposób zaspakajać potrzeby rosnącej ilości migrantów.

Regionalne struktury organizacji mają świadczyć pomoc migrantom znajdującym się w trudnej sytuacji materialno - bytowej. Realizacja programów operacyjnych powinnna służyć szerokiemu wspieraniu migracji zarobkowej. Dlatego właśnie organizacja udziela pomocy w zakresie powrotu do miejsc zamieszkania oraz łączenia rodzin migrantów. Jednym z istotnych obszarów aktywności organizacji jest pomoc świadczona nielegalnym imigrantom. Koncentruje się ona zwłaszcza na pomocy i zabezpieczeniu społecznym, zapewnianiu możliwości dobrowolnego powrotu do kraju pochodzenia czy pomocy w dziedzinie powszechnej dostępności migrantów do publicznych placówek ochrony zdrowia.

Działalność badawcza organizacji koncentruje się na lepszym zrozumieniu zjawiska migracji a także upowszechnianiu informacji na temat regionalnych i globalnych trendów migracyjnych. Siedzibą organizacji jest Genewa.

Bibliografia

A. Grahl-Madsen, P. Macalister-Smith, G. Alfredsson, The Land Beyond: Collected Essays on Refugee Law and Policy, Martinus Nijhoff Publishers, 2001

A. R. Zolberg, P. Benda, Global Migrants, Global Refugees: Problems and Solutions, Berghahn Books, 2001

A. Schloenhardt, Migrant Smuggling: Illegal Migration and Organised Crime in Australia and the Asia Pacific Region, Martinus Nijhoff Publishers, 2003

R. V. Williams, The Information Systems of International Inter-governmental Organizations: A Reference Guide, Greenwood Publishing Group, 1998

T. M. Leonard, Encyclopedia of the Developing World: Index, Routledge, 2006

Y. Beigbeder, The Role and Status of International Humanitarian Volunteers and Organizations: The Right and Duty to Humanitarian Assistance, Martinus Nijhoff Publishers, 1991

S. Castles, Ethnicity and Globalization: From Migrant Worker to Transnational Citizen, SAGE, 2000

Strony internetowe:

http://www.iom.int/

http://www.iom.pl/

http://www.genewa.polemb.net/index.php?document=36