Wiktor Juszczenko
Wiktor Andriejewicz Juszczenko urodził się 23 lutego 1954 r. w wiosce Horużewka (Хоружевка) w obwodzie sumskim na Ukrainie w nauczycielskiej rodzinie. Jego ojciec walczył na froncie drugiej wojny światowej a po dostaniu się do niewoli był więźniem Oświęcimia.
Juszczenko ukończył studia ekonomiczne (kierunek ekonomia i księgowość) w Tarnopolu w 1975 r. i rozpoczął pracę jako księgowy we wsi Jarowoje w obwodzie Iwano-Frankowskim. Musiał jednak odsłużyć rok w armii ZSRR (wojska ochrony pogranicza na Zakaukaziu).
Od 1976 r. jego kariera zawodowa była związana w bankowością. Rozpoczął początkowo pracę w oddziale sumskim radzieckiego banku państwowego, gdzie szybko awansował. Był zastępcą dyrektora ds. kredytów rolniczych w latach 1976-1985 w tej regionalnej filii banku państwowego. W 1984 r. przeniósł się do Kijowa do pracy w banku centralnym ukraińskiej SRR gdzie w okresie 1985-1987 pracował na kierowniczym stanowisku w departamencie ds. kredytów rolniczych. W latach 1987-1991 pełnił funkcję dyrektora departamentu w Ukraińskim Banku Rolniczo-Przemysłowym. Od 1991 r. do 1993 r. był zastępcą prezesa w Radzie Dyrektorów tego banku. Kontynuował również karierę akademicką, publikował artykuły, a w 1984 r. otrzymał stopień naukowy (specjalizacja kredyty i finanse) w Ukraińskim Instytucie Ekonomii i Zarządzania w Rolnictwie oraz został członkiem Ukraińskiej Akademii Nauk Ekonomicznych.
Od 1993 r. był związany z nowopowstałym Narodowym Bankiem Ukrainy. W latach 1997-1999 był jego szefem. Jako reprezentant Ukrainy przy międzynarodowych organizacjach finansowych (MFW, EBOiR) zdołał zyskać zaufanie zagranicznych partnerów. Brał aktywny udział we wprowadzaniu nowej ukraińskiej waluty: hrywny (wrzesień 1996 r.). Operacja ta zakończyła się sukcesem i przysporzyła Juszczence sporo popularności. Za prezesury Juszczenki udało się także zdusić inflację i stworzyć zdrowe podstawy rozwoju nowoczesnego sektora bankowego na Ukrainie.
W grudniu 1999 r. prezydent Leonid Kuczma mianował cieszącego się dużym już społecznym uznaniem Juszczenkę na stanowisko premiera. Nominacja została bardzo dobrze przyjęta także za granicą, gdzie postrzegano Juszczenkę jako sprawnego administratora i technokratę, który zdoła doprowadzić do niezbędnych reform (w tym zwłaszcza gospodarczych). Faktem jest, że to właśnie za rządu Juszczenki rozpoczęła się po latach regresu sanacja gospodarcza na Ukrainie; przeciwnicy twierdzili, że premier nie miał w tym wielkiej zasługi, gdyż po prostu sprzyjała mu pomyślna w tym czasie gospodarcza koniunktura. Juszczenko, wspierany przez kontrowersyjną wicepremier Julię Tymoszenko, próbował też ograniczyć na Ukrainie władzę klanów finansowo-przemysłowych, które powstały w wyniku mętnych procesów prywatyzacyjnych w latach 90. Przeliczył się jednak z siłami i w wyniku przegłosowanego przez parlament votum nieufności (bezprecedensowy sojusz „oligarchów”, partii wspierających prezydenta Kuczmę i komunistów) musiał w kwietniu 2001 r. po 16 miesiącach urzędowania ustąpić. W polityce zagranicznej Juszczenko stawiał (przynajmniej w deklaracjach) na kurs prozachodni, choć starał się nie dopuszczać do powstania głębokich podziałów w kraju na tym tle, licząc się ze zdaniem rosyjskojęzycznej ludności, ciążącej raczej w stronę północno-wschodniego sąsiada.
Po zdymisjonowaniu go z fotela premiera Juszczenko przeszedł do zdecydowanej opozycji wobec rządzących kręgów związanych z prezydentem Kuczmą. W styczniu 2002 r. stworzył blok wyborczy 10 partii opozycyjnych „Nasza Ukraina”. W wyborach parlamentarnych w marcu 2002 r. blok odniósł duży sukces zwyciężając z poparciem 24,7 % głosów. Nie starczyło to jednak do samodzielnego rządzenia, a próby stworzenia koalicji rządowej z innymi ugrupowaniami nie powiodły się. Mimo więc zwycięstwa w wyborach, prezydent Kuczma nie zdecydował się na ponowne powierzenie Juszczence teki szefa rządu.
Juszczenko pozostał w opozycji, przewodząc parlamentarnej frakcji „Naszej Ukrainy” (dysponowała 100 miejscami w 450-osobowej Radzie Najwyższej) i stając się najbardziej nieprzejednanym i najbardziej wpływowym krytykiem obozu rządzącego. Zwracał uwagę na wszechobecną na Ukrainie korupcję, niejasne powiązania elit gospodarczych i politycznych i postulował konieczność przeprowadzenia głębokich zmian tak w państwie, jak i w społeczeństwie. Jego charyzma wciąż rosła i stał się on w ten sposób naturalnym kandydatem opozycji w wyborach prezydenckich 2004 r.
Prywatnie Juszczenko to człowiek o szerokich zainteresowaniach (jego pasje to m.in. malarstwo, pszczelarstwo, garncarstwo ludowe, kolekcjonowanie antyków).
Jest obecnie żonaty (drugi raz) z Kateriną Juszczenko-Czumaczenko, obywatelką USA pochodzenia ukraińskiego. Ma pięcioro dzieci (trzy córki i dwóch synów) i jak na razie jednego wnuka.
Link do oficjalnej strony W. Juszczenki:
http://www.yuschenko.com.ua/
Pierwotna data ukazania się w psz.pl tekstu: 2004-11-18.
Wolność w szwedzkim modelu państwa opiekuńczego
