Bałkany-UE/ Szefowie dyplomacji UE o sytuacji w Europie Południowo-Wschodniej
Tematem pierwszego dnia szczytu unijnych ministrów spraw zagranicznych w poniedziałek (16.06) w Luksemburgu będzie region Bałkanów Zachodnich. To ostatnie spotkanie unijnych szefów dyplomacji w czasie słoweńskiej prezydencji w UE.
Co prawda w przygotowywanym zarysie komunikatu końcowego dzisiejszego (16.06) spotkania w Luksemburgu nie znalazły się zapisy na temat sytuacji wokół rozmieszczenia misji EULEX w Kosowie oraz toczących się negocjacji w sprawie utworzenia nowego rządu w Serbii, to jak podają bałkańskie media, sytuacja w Europie Południowo-Wschodniej i sprawozdanie z działań słoweńskiej prezydencji względem Bałkanów Zachodnich będą głównymi tematami pierwszego dnia szczytu unijnych szefów dyplomacji.
Podczas roboczego spotkania, unijni ministrowie rozmawiać będą o współpracy Belgradu z Międzynarodowym Trybunałem ds. Zbrodni Wojennych w b. Jugosławii (ICTY). UE z pewnością dobrze oceni aresztowanie w ubiegłym tygodniu przez serbską policję Stojana Župljanina, jednego z czterech poszukiwanych międzynarodowym listem gończym Serbów oskarżanych o kierowanie zbrodniami wojennymi podczas konfliktu zbrojnego w Bośni i Hercegowinie w latach 1992-95. Župljanin został aresztowany pod Belgradem 11 czerwca i niemal natychmiast przekazano go do aresztu w Hadze. Oskarżony podczas konfliktu w Bośni stał na czele sił bezpieczeństwa w Republice Serbskiej w Bośni w regionie Krajina oraz pełnił funkcję doradcy ukrywającego się również przed haskim Trybunałem ówczesnego prezydenta bośniackich Serbów, Radovana Karadžića.
Podpisując z Belgradem Porozumienie o Stabilizacji i Stowarzyszeniu (SAA), formalnie otwierające Serbii drogę do integracji europejskiej, Bruksela zastrzegła, że Serbia musi w pełni współpracować z sądem w Hadze i dostarczyć międzynarodowemu wymiarowi sprawiedliwości trzech pozostałych Serbów oskarżonych o popełnienie zbrodni wojennych - odpowiedzialnego za masakrę Bośniaków w Srebrenicy latem 1995 roku generała Ratko Mladića, prezydenta bośniackich Serbów Radovana Karadžića oraz premiera samozwańczo proklamowanej w pierwszej połowie lat 90. przez bośniackich Serbów Republiki Serbskiej Krajiny, Gorana Hadžića.
Unijni szefowie dyplomacji rozpatrzą także zaprezentowany pod koniec ubiegłego tygodnia plan Sekretarza Generalnego ONz Ban Ki-Moona dotyczący reformy międzynarodowej administracji UNMIK w Kosowie oraz rozmieszczeniem tam nowej misji unijnej EULEX.
Komisarz ds. poszerzenia UE Olli Rehn zapowiedział przed poniedziałkowym (16.06) spotkaniem, że Bruksela może rozpocząć rozmowy na temat uzyskania przez Belgrad statusu kandydata do UE po uformowaniu nowego serbskiego rządu i spełnienia przez Serbię warunków do liberalizacji reżimu wizowego z krajami UE. Zdaniem Rehna, plan serbskiego prezydenta Borisa Tadića oraz obecnego wicepremiera kraju Božidara Đelića zakładający uzyskanie przez Belgrad statusu kandydackiego do do końca bieżącego roku jest bardzo ambitny, ale jednocześnie wśród członków Unii istnieje polityczna zgoda co do tego, iż Serbom należy ułatwić proces przybliżania się do pełnego członkostwa w Unii.
Zdaniem komisarza, Serbia może wkrótce zostać wpisana na tzw. białą listę z Schengen. Obywatele umieszczonych na niej państw mają łatwiejszy dostęp do otrzymywania unijnych wiz.
Obserwatorzy podkreślają, że debata o Bałkanach znajdzie się w cieniu nowego kryzysu wewnątrz UE, powstałego po odrzuceniu przez większość Irlandczyków Traktatu Lizbońskiego w referendum powszechnym.
Zdaniem Olliego Rehna oraz przewodniczącego w tym półroczu unijnej dyplomacji ministra spraw zagranicznych Słowenii Dimitrija Rupela irlandzkie "nie" dla Traktatu Reformującego nie będzie miało związku z poszerzeniem UE o kraje regionu Bałkanów Zachodnich. Szczególnie dotyczyć to będzie najbardziej zaawansowanej w integracji europejskiej Chorwacji. Zagrzeb chce zamnkąć wszystkie rozdziały negocjacji akcesyjnych do lata 2009, a na pełne członkostwo w Unii liczy pomiędzy rokiem 2010 a 2011.
Podczas rozmów unijnych szefów dyplomacji ma również zostać przedstawiony wstępny terminaż rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych Albanii, Bośni i Hercegowiny, Macedonii, Czarnogóry oraz Serbii. Macedonia, która od końca 2005 roku oczekuje na rozpoczęcie negocjacji członkowskich po ostatnich incydentach zbrojnych podczas przedterminowych wyborów parlamentarnych obawia się dalszego zamrożenia procesu integracji europejskiej.
Według unijnych dyplomatów, aby rozpocząć negocjacje akcesyjne, Macedończycy powinni czynić większe postępy w pokojowym współżyciu z albańską mniejszością narodową. Ze żródeł bliskich słoweńskiej prezydencji płyną sygnały, że UE chce na luksemburskim spotkaniu dać Skopje jeszcze silniejsze niż do tej pory poparcie dla działań na rzecz stabilizacji wewnętrznej tego kraju, które leży w obustronnym interesie całego regionu oraz UE.
Podczas spotkania w poniedziałek (16.06) dojdzie również do podpisania Porozumienia o Stabilizacji i Stowarzyszeniu (SAA) pomiędzy Bośnią i Hercegowiną a UE.
Ministrowie UE zajmą się również w poniedziałek (16.06) wciąż niejasną kwestią integracji europejskiej Turcji.
Na podstawie: rts.co.yu, b92.net, dnevnik.co.yu, danas.co.yu, mia.com.mk
Grafika za: visittobulgaria.com
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
