Chorwacja/ Powstała koalicja rządowa
Zwycięzca listopadowych wyborów - Chorwacka Wspólnota Demokratyczna (HDZ) oraz tzw. "zielono - żółta" koalicja Chorwackiej Partii Chłopskiej i Chorwackiej Partii Socjaliberalnej (HSS-HSLS) podpisały 8 stycznia porozumienie o powołaniu nowego gabinetu.
Centroprawicowa HDZ premiera Ivo Sanadera i ludowo - socjaliberalny blok HSS-HSLS kierowany przez Josipa Friščića i Đurđę Adlešić, zdobywca trzeciego miejsca w ostatnich wyborach, podpisały porozumienie koalicyjne w siedzibie partii premiera Sanadera w Zagrzebiu. Koalicję poprze również parlamentarzysta Chorwackiej Partii Emerytów (HSU) oraz 8 posłów mniejszości narodowych (3 parlamentarzystów reprezentujących mniejszość serbską oraz po 1 pośle z mniejszości węgierskiej, włoskiej, czesko - słowackiej, oraz wspólny reprezentant mniejszości romskiej, austriackiej, bułgarskiej, niemieckiej, polskiej, rumuńskiej, rusińskiej, rosyjskiej, ukraińskiej, tureckiej, wołoskiej i żydowskiej oraz poseł - reprezentant mniejszości albańskiej, bośniackiej, czarnogórskiej, macedońskiej i słoweńskiej). Z każdym z posłów mniejszości narodowych koalicja rządowa podpisała osobne porozumienie. W nowym rządzie stanowisko wicepremiera wraz z jednym z ministerialnych foteli obejmie przedstawiciel chorwackich Serbów Milorad Pupovac.
Dokładny rozkład tek ministerialnych w nowym gabinecie, który sprawować będzie władzę w nadchodzącej czteroletniej kadencji chorwackiego Saboru (parlamentu) nie jest jeszcze znany. Koalicjanci podpisali najpierw prawie 120 - stronicowy dokument określający główne priorytety rządu, a decyzje personalne mają zapaść tuż przed pierwszym posiedzeniem nowego Saboru, zwołanym na 11 stycznia. Wiadomo, że na stanowisku premiera pozostanie rządzący w poprzedniej kadencji szef HDZ, premier Ivo Sanader, a przedstawiciele "zielono - żółtego" bloku HSS - HSLS otrzymają resorty gospodarcze, w tym ministerstwo rolnictwa.
Koalicja dysponować będzie większością 83 foteli w 153-osobowym parlamencie. W porozumieniu koalicyjnym, składającym się z 28 rozdziałów stwierdza się, że rząd nie będzie zbiorem resortów prowadzącym różne strategie, ale zaprezentuje się jako jeden organizm polityczny.
Nowa koalicja podkreśla, że integracja z UE jest naczelnym priorytetem chorwackiej polityki zagranicznej. Partnerzy koalicyjni zgodzili się, że nie zostanie przeprowadzone referendum w kwestii wejścia kraju do NATO, gdyż według najnowszych badań opinii publicznej, za integracją z Paktem Północnoatlatyckim opowiada się 51 proc. Chorwatów.
W gorącej w ostatnim czasie kwestii ochronnego pasa ekologiczno - rybackiego na Adriatyku (ZERP), koalicja opowiada się za koniecznością jego utrzymania i zapewnienia tym samym prawa do ochrony środowiska naturalnego w akwenie Morza Adriatyckiego.
W pierwszych miesiącach sprawowania władzy rząd skupi się na reformie służby zdrowia oraz rozwoju chorwackiej wsi. Zapowiada się również walkę z bezrobciem i budowę gospodarki opartej na wiedzy oraz nowoczesnych technologiach. Partie koalicji zapowiadają, że dzięki ich programowi, Chorwacja znajdzie się w "klubie 40 najbardziej konkurencyjnych krajów świata". Nakłady na ochronę zdrowia i edukację mają zwiększyć się o 15 proc.
W sferze socjalnej rząd Sanadera ma polepszyć sytuację emerytów i rencistów oraz ludzi starszych, którzy są pozbawieni przychodów. Ministrowie będą dążyć do ustanowienia niedzieli dniem wolnym od pracy. Zapowiada się również obniżenie granicy czynnego prawa wyborczego do 16 lat.
HDZ i blok HSS - HSLS zapowiadają również, iż nie będą prywatyzować lasów, źródeł termalnych oraz zbiorników wody pitnej, chorwackich kolei oraz infrastruktury paliwowej. Na zakup chorwackiej ziemi przez cudzoziemców wyznaczono 12 - letnie moratorium. 15 proc. terytoriów chorwackich areałów ogłoszono strefą wolną od produkcji organizmów zmodyfikowanych genetycznie.
Koalicja zapowiada także kontynuowanie wielkich projektów inwestycyjnych, m. in. dalszą budowę sieci autostrad oraz kanału łączącego Dunaj z Sawą. Przewiduje się budowę portu rzecznego w Zagrzebiu.
Koalicja utrzyma również w mocy wszystkie prawa dla mniejszości narodowych, z których niektóre dysponują tzw. podwójnym prawem głosu (członkowie mniejszości mogą w wyborach głosować na przedstawiciela swojej narodowości oraz na innego, dowolnego kandydata z reszty ugrupowań politycznych).
Oczekuje się, że nowy rząd otrzyma wotum zaufania od Saboru w połowie stycznia.
Chorwacka Wspólnota Demokratyczna (HDZ) powstała w 1989 roku, u progu odzyskania przez Chorwację niepodległości. Jednym z jej głównych założycieli był nieżyjący już pierwszy prezydent suwerennej Chorwacji, Franjo Tudjman. Z przerwą na lata 2000 - 2003, w których władzę w kraju sprawowali socjaldemokraci (SDP), ugrupowanie pozostaje u steru władzy w Zagrzebiu.
HDZ wraz z jej współkoalicjantem - Chorwacką Partią Chłopską (HSS) są członkami Europejskiej Partii Ludowej (EPP). Inny członek koalicji rządowej - Chorwacka Partia Socjaliberalna (HSLS), należy do Europejskiej Partii Liberalno - Demokratycznej i Reformistycznej (ELDR).
Na podstawie: vjesnik.hr. hrt.hr, jutarnji.hr
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
