Słowenia/ Chadek i dyplomata ONZ w drugiej turze wyborów prezydenckich
Pierwsza tura niedzielnych (21.10) wyborów prezydenckich w Słowenii nie wyłoniła zwycięzcy. W dogrywce zmierzą się kandydat centroprawicy Lojze Peterle oraz popierany przez lewicę i ugrupowania pozaparlamentarne Danilo Türk.
Według badań "exit polls", w wyborczym peletonie prowadzi chrześcijański demokrata Lojze Peterle. Uzyskał on ponad 28 procent głosów. Peterle jest jednym z najbardziej znanych polityków słoweńskich. Po pierwszych wielopartyjnych wyborach przeprowadzonych jeszcze w ramach Jugosławii w 1990 roku został premierem. Rok później, razem z ówczesnym prezydentem Milanem Kučanem doprowadził do wystąpienia republiki z federacji jugosłowiańskiej i proklamowania niepodległości. Kilka lat później pełnił funkcję szefa dyplomacji, a obecnie zasiada w Parlamencie Europejskim.
Kandydaturę Lojze Peterlego zgłosiły trzy partie słoweńskiej koalicji rządowej - kierowana przez premiera Janeza Janšę Słoweńska Partia Demokratyczna (SDS), Nowa Słowenia - Chrześcijańska Partia Ludowa (NSi) oraz Słoweńska Partia Ludowa (SLS).
Partnerem Peterlego w drugiej turze, która odbędzie się w niedzielę 11 listopada będzie Danilo Türk, profesor prawa międzynarodowego na Uniwersytecie w Ljubljanie i wieloteni ambasador Słowenii przy ONZ. W ostatnich latach, Türk pełnił również funkcję doradcy Sekretarza Generalnego ONZ ds. politycznych. Naukowca i dyplomatę poparli opozycyjni socjaldemokraci (SD), ugrupowanie ZARES podkreślające rolę społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych, wchodząca w skład rządzącej koalicji Demokratyczna Partia Słoweńskich Emerytów (DeSUS) oraz pozaparlamentarne ugrupowanie Chrześcijańscy Socjaliści i Demokraci (KSiD). Poparcie to przełożyło się na ponad 25 procent głosów.
Przegranym pierwszej tury jest kandydat opozycji liberalnej Mitja Gaspari, ekonomista i były szef banku centralnego. Wysunęła go Liberalno - Demokatyczna Partia Słowenii (LDS). Nieznacznie przegrał on z Danilo Türkiem, uzyskując ponad 24 procent poparcia.
Relatywnym sukcesem okazał się start w wyborach dla przywódcy nacjonalistycznej Słoweńskiej Partii Narodowej (SNS) Zmago Jelinčiča Plemenitiego. Swoje zaufanie powierzyło mu ponad 19 procent wyborców. Lider narodowców wiele razy atakował w swojej kampanii Chorwatów, szczególnie w kontekście sporów granicznych toczonych przez Ljubljanę i Zagrzeb o akwen Zalewu Pirańskiego na Adriatyku.
Frekwencja wyborcza wyniosła ponad 54 procent. Według obserwatorów, spore szanse na zwycięstwo ma chadek Lojze Peterle, aczkolwiek jego kontrkandydat może również odnieść sukces, szczególnie dzięki głosom wyborców niezdecydowanego elektoratu. Atutem obydwu polityków ubiegających się o najwyższy urząd w państwie jest spore doświadczenie w polityce międzynarodowej. Co prawda, słoweński prezydent nie posiada zbyt dużych uprawnień formalnych, zawsze jednak urząd prezydencki uważany jest w Słowenii za ważny autorytet polityczny.
Wynik drugiej tury wyborów prezydenckich może też wskazać na to, kto będzie faworytem przyszłorocznych wyborów parlamentarnych. Popierający Danilo Türka socjaldemokraci cieszą się obecnie w sondażach opinii publicznej największym poparciem Słoweńców.
Znaczenie urzędu prezydenta w Słowenii wzrośnie również automatycznie z początkiem przyszłego roku, gdy Ljubljana obejmie unijną prezydencję.
Nowo wybrany prezydent będzie trzecim w liczącej 16 lat historii słoweńskiej państwowości. Zastąpi odchodzącego ze stanowiska Janeza Drnovška, który sprawował urząd od 2002 roku.
Na podstawie: jutarnji.hr. vjesnik.hr, rtvslo.si, delo.si
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
