UE-Chorwacja/ Członkostwo w Unii możliwe w 2011 roku
"Zagrzeb może w 2009 roku zakończyć negocjacje z Brukselą i stać się członkiem UE w 2011 roku" - powiedział w środę (9.04) w Parlamencie Europejskim Hannes Swoboda, sprawozdawca ds. integracji europejskiej Chorwacji.
Oceną postępów Chorwacji na drodze integracji europejskiej PE zajmował się na środowym (9.04) posiedzeniu plenarnym, w którym uczestniczył również komisarz ds. poszerzenia UE Olli Rehn.
Zdaniem przedstawicieli Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej, w ostatnim czasie Chorwaci uczynili znaczny postęp w negocjacjach z Brukselą. Szczególnie pozytywnie oceniono wprowadzenie w marcu br. przez parlament w Zagrzebiu moratorium na obowiązywanie specjalnej ekologicznej strefy ochronnej na Morzu Adriatyckim (chorw. ZERP) wobec rybaków z krajów unijnych (głównie Słowenii i Włoch). Strefa ZERP obowiązywała od początku br. i zabraniała dokonywania połowów na akwenach leżących w pobliżu chorwackich wód terytorialnych. Komisarz Olli Rehn podziękował za zamrożenie strefy ochronnej chorwackiemu premierowi Ivo Sanaderowi i przewodniczącemu Komisji Europejskiej Jose Manuelowi Barroso za osobiste zaangażowanie w mediacje na rzecz zniesienia zakazu połowów wobec słoweńskich i włoskich rybaków.
"Jeżeli Chorwacja dokończy wszystkie reformy, może zakończyć negocjacje z UE w przyszłym roku, a w 2011 stać się pełnoprawnym członkiem Unii. Jest to dobry cel i wzywam wszystkich, aby poparli te wysiłki" - mówił z trybuny europarlamentu austraciki poseł Hannes Swoboda, specjalny sprawozdawca ds. Chorwacji i wiceprzewodniczący Partii Europejskich Socjalistów (PES), drugiej co do wielkości grupy politycznej w PE skupiającej europejskie stronnictwa centrolewicowe.
Swoboda przedstawił również projekt rezolucji mówiącej o postępach Chorwatów w integracji europejskiej. Głosowanie nad deklaracją przewidziane jest na czwartek (10.04). Rezolucja nie posiada konkretnego znaczenia prawnego, lecz będzie ważnym sygnałem dla Komisji Europejskiej, że Zagrzeb coraz większymi krokami zbliża się do członkostwa w UE.
Przedstawiciele Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej zwracali jednak uwagę także na konieczność postępów Chorwacji w dziedzinie reformy wymiaru sprawiedliwości i administracji państwowej, walki z korupcją oraz szybszą restrukturyzacją przemysłu stoczniowego. Polepszenia wymaga też zarządzanie unijnymi funduszami przedakcesyjnymi z programu PHARE. Europarlament i KE wzywają również Zagrzeb do rozwiązania kładących się cieniem na politykę regionalną sporyów graniczne ze Słowenią. Dotyczą one przede wszystkim nieuregulowanej kwestii rozgraniczenia wód Zalewu Pirańskiego na północnym Adriatyku oraz terenów leżących wokół przygranicznej rzeki Mura.
W ubiegłym roku Zagrzeb i Ljubljana porozumiały się, że spory graniczne zostaną rozstrzygnięte przez arbitraż międzynarodowy w Hadze.
Komisarz Olli Rehn zapowiedział, że latem Komisja Europejska opracuje dokładny kalendarz dotyczący dokończenia negocjacji z Chorwacją. Zagrzeb musi z kolei doprowadzić do otwarcia wszystkich rozdziałów negocjacyjnych do czerwca br.
"Teraz nie możemy już tracić czasu. Chorwaci muszą wypełnić wszystkie obowiązki wynikające z Porozumienia o Stabilizacji i Stowarzyszeniu (SAA), w szczególności polepszyć zarządzanie finansami pochodzącymi z funduszy przedakcesyjnych. Im szybciej Zagrzeb spełni te warunki, tym prędzej znajdzie się w Unii" - mówił Rehn.
Ostrzej Chorwację ocenili jednak europosłowie ze Słowenii, którzy domagali się od Parlamentu Europejskiego silniejszych nacisków na Zagrzeb, aby czym prędzej uregulował spory graniczne z Ljubljaną.
"Jednostronne posunięcia Chorwacji w kwestii granic z jej sąsiadami nie są wyjątkami, lecz zasadą. Chorwacja musiała odstąpić od tych posunięć, kiedy stanęła przed wyborem: albo UE albo nacjonalistyczna izolacja" - twierdził podczas debaty Borut Pahor, słoweński eurosocjalista. Nawiązał tym samym do jednostronnego ogłoszenia przez Zagrzeb strefy ochronnej na Adriatyku z początkiem br. Chorwaci z kolei argumentowali wówczas, że prawo do wprowadzenia strefy daje im międzynarodowe prawo morskie, a podobne obszary chronione ogłosili w pobliżu swoich wód terytorialnych na Morzu Adriatyckim także Słoweńcy i Włosi.
Hannes Swoboda jest zdania, że w sporze Zagrzebia i Ljubljany powinna pośredniczyć trzecia strona, tak, aby kwestia granic nie wpływała na proces integracji Chorwacji z UE. Na początku bieżącego tygodnia premier Słowenii Janez Janša sugerował, że jeżeli spory o granice między Chorwatami a Słoweńcami będa się przedłużały, władze Słowenii mogą rozpisać ogólnonarodowe referendum w kwestii przyjęcia Chorwacji do UE.
Wypowiedzi słoweńskiego premiera spotkały się ze zdecydowaną krytyką chorwackich władz. Prezydent Stjepan Mesić wezwał, aby oba państwa jak najszybciej uregulowały wszelkie spory i w pełni znormalizowały swoje stosunki na miarę członków europejskiej wspólnoty narodów.
Spory graniczne pomiędzy Chorwacją i Słowenią, a także towarzyszące im niejasności dotyczące podziału aktywów bankowych pozostałych w spadku po Jugosławii trwają praktycznie od ogłoszenia przez te kraje niepodległości w 1991 roku.
Na podstawie: hrt.hr, vjesnik.hr, predsjednik.hr, rtvslo.si, delo.si
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
