Wezwanie do dialogu Serbii i Chorwacji
Członkowie tzw. Inicjatywy Igmańskiej, skupiającej ponad 140 organizacji pozarządowych z Bałkanów wezwały w środę (26.11) Zagrzeb i Belgrad do dialogu politycznego na temat konsekwencji rozpadu Jugosławii i europejskiej przyszłości Europy Południowo-Wschodniej.
Napięcie w relacjach Serbii i Chorwacji wzrosło w ubiegłym tygodniu, gdy Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (ICJ) w Hadze zadecydował o kontynuowaniu postępowania w sprawie skargi złożonej w 1999 roku przez Zagrzeb przeciwko Belgradowi. Chorwaci obwiniają Federalną Republikę Jugosławii i jej prawną spadkobierczynię - Serbię o wywołanie krwawej wojny towarzyszącej rozpadowi federacyjnej Jugosławii na początku lat 90. i domagają się wypłaty odszkodowań wojennych. W reakcji na decyzję Trybunału, Serbia zapowiedziała własną skargę, obwiniającą Chorwatów o ludobójstwo i czystki etniczne na Serbach dokonane podczas wojen w latach 1991 - 95, w tym w szczególności podczas chorwackich ofensyw "Błysk" i "Burza" (serb.-chorw. Bljesak i Oluja) w Slawonii i Krajinie 1995 roku, w wyniku których zginęło kilkuset Serbów, a wiele tysięcy zostało wysiedlonych.
Uczestnicy Inicjatywy Igmańskiej w specjalnym liście skierowanym do rządów Chorwacji i Serbii, podpisanym przez szereg intelektualistów z krajów postjugosłowiańskich wzywają, aby obydwa kraje i ich elity polityczne zmierzyły się z ciężarem trudnej przeszłości i rozpoczęły otwarty dialog w celu zniwelowania skutków krwawych wojen bałkańskich z ubiegłej dekady i zbudowania dobrej przyszłości regionu związanej z perspektywą przystąpienia do UE.
Uczestnicy inicjatywy poparli pomysł Milorada Pupovaca, lidera chorwackich Serbów, aby Zagrzeb i Belgrad uformowały wspólną komisję zaufania, która zajęłaby się rozwiązaniem spornych i kontrowersyjnych problemów w stosunkach serbsko-chorwackich.
"Sąsiednie kraje, które nie są w stanie przez bezpośredni dialog i mechanizmy bilateralne rozwiązać spornych kwestii i za pomocą gwałtownej retoryki dyplomatycznej, pogarszają sytuację w regionie i działają na własną szkodę, dyskredytując siebie jako partnerów i chętnych do dołączenia do wielkiej wspólnoty narodów europejskich" - czytamy w posłaniu, które podpisali intelektualiści serbscy, chorwaccy, bośniaccy i czarnogórscy.
Głównym celem Inicjatywy Igmańskiej, powołanej do życia w 2000 roku w Sarajewie jest koordynacja działań pozarządowych organizacji z państw postjugosłowiańskich na rzecz pokoju i pojednania pomiędzy narodami Bałkanów oraz budowy społeczeństwa obywatelskiego i integracji europejskiej.
Na podstawie: rts.co.yu, vjesnik.hr, dnevniavaz.ba
Grafika: logo Inicjatywy Igmańskiej, za: civil-dialogue.org
Saulius Skvernelis nowym premierem Litwy
