28 październik 2012

Jest największą partią Ukrainy, której funkcję lidera pełni Mykoła Azarow, jednak faktycznym przywódcą pozostaje urzędujący prezydent, Wiktor Janukowycz. Oligarchiczny system uwarunkowań społeczno-politycznych sprawia, że skupione są wokół niej grupy interesów, głównie ze Wschodu kraju. Największym poparciem cieszy się wśród rosyjskojęzycznych obywateli Ukrainy Wschodniej i Południowej. Chociaż jej program uważany jest za „propagandowy”, jest on jednym z najciekawszych spośród wszystkich ukraińskich ugrupowań politycznych.

Partia Regionów stawia sobie za główny cel zapewnienie godnego życia Ukraińcom, co wyraźnie dominuje zarówno w programie, jak i statucie partii. Co ważne, kojarzona głównie z wpływami rosyjskimi partia posiada program opublikowany w Internecie w języku ukraińskim już od okresu przed pomarańczową rewolucją. Co więcej, PR, w stosunku do innych partii politycznych Ukrainy, najwięcej uwagi poświęca właśnie kwestiom językowym.

Historia

Początki PR sięgają 26 października 1997 r., kiedy to odbył się zjazd założycielski Partii Regionalnego Odrodzenia (Партія реґіонального відродження). W roku 1999 partia ta poparła kandydaturę Leonida Kuczmy na stanowisko prezydenta Ukrainy. 08 czerwca Partia Regionalnego Odrodzenia przystąpiła do bloku partii politycznych popierających Kuczmę pod nazwą „Nasz Wybór-Leonid Kuczma!” („Наш вибір - Леонід Кучма!”).

18 lipca 2000 r. przedstawiciele 5 partii ogłosili osiągnięcie porozumienia odnośnie stworzenia jednej siły politycznej. Były to: PROU, Partia Pracy (Партія труда), Partia Solidarności Ukrainy (Партія солідарності України), Partia „Za piękną Ukrainę” (Партія „За красиву Україну”) oraz Wszechukraińska Partia Emerytów (Всеукраїнська партія пенсіонерів). W październiku 2000 roku partia przyjęła nazwę Partii regionalnego odrodzenia „Pracująca Solidarność Ukrainy” („Трудова солідарність України”).

Na przełomie października i listopada 2000 r. Partia „Za piękną Ukrainę”, Wszechukraińska Partia Emerytów, Partia Pracy oraz Partia Solidarności Ukrainy, w ramach większej integracji, przyłączyły się do Partii Regionalnego Odrodzenia Ukrainy. Zaznaczono przy tym, że nie jest to likwidacja różnych organizacji partyjnych, ale ich większy rozwój. Położono także większy nacisk na rolę i znaczenie regionów w ekonomii państwa. 17 listopada 2000 PROU przyjęła połączenie się z tymi partiami, a w lutym 2001 roku zostały one wykreślone z rejestru partii politycznych

03 marca 2001 r. nazwę partii zmieniono na Partia Regionów (23 maja 2001 ustalono porozumienie o współpracy z Partią „Pracująca Ukraina”, Трудова Україна). W czerwcu 2001 r. liczba członków sięgała 170 tys., we wrześniu natomiast już 352 tys. 15 grudnia 2001 r. liderzy partii: Partii Regionów, Rolniczej Partii Ukrainy (Аграрна партія України), Partii Przemysłowców i Przedsiębiorców Ukrainy (Партія промисловців і підприємців України), Partii Ludowo-Demokratycznej (Народно-демократична партія) oraz „Pracującej Ukrainy” (Трудова Україна) wystąpili ze wspólnym oświadczeniem utworzenia do wyborów w 2002 r. bloku o nazwie „Za Zjednoczoną Ukrainę” [polscy autorzy używają także tłumaczenia „Za Jedną Ukrainę”]. 14 grudnia 2001 r. zatwierdzona została kandydatura Wołodymyra Łytwyna, lidera nowopowstałego bloku, na prezydenta Ukrainy. 15 grudnia natomiast podpisana została stosowna umowa o utworzeniu Bloku. 19 kwietnia 2003 r. przewodniczącym partii został Wiktor Janukowycz.

14 kwietnia 2005 r. Progresywna Socjalistyczna Partia Ukrainy (Прогресивна соціалістична партія України), Partia Regionów, Partia „Państwo” (Партія „Держава”) , Partia „Nowa Demokracja” (Партія „Нова демократія”) podpisali „Komunikat liderów opozycyjnych partii politycznych”, w którym nawoływali do współpracy i utworzenia szerokiej koalicji sił opozycyjnych. 02 lipca 2005 r. Partia Regionów podpisała porozumienie o współpracy z Partią „Jedna Rosja” („Єдина Росія”).

Program

Partia Regionów jest partią centrum, która chciałaby przyciągać do siebie siły patriotyczne i demokratyczne z różnych partii politycznych czy innych organizacji społecznych, dla których wspólną platformą współpracy miałby się stać właśnie centryzm polityczny. PR opowiada się przy tym za swobodą słowa, wolnością, nadrzędnością prawa i rozwojem ekonomicznym, jako warunkami koniecznymi do realizacji strategii rozwoju oraz za patriotyzmem, państwowością, duchownością i pragmatyzmem, jako jej podstawami. Program Partii Regionów stwierdza także, że jej celem jest osiągnięcie europejskiego poziomu życia dla obywateli Ukrainy, co jest możliwe jedynie w warunkach rozwoju gospodarki narodowej i demokracji.

W programie partii zapisane jest, że jej celem jest „budowa silnego, demokratycznego państwa, zdolnego odpowiadać w sposób efektywny na współczesne wyzwania, co możliwe jest jedynie w warunkach pełnowartościowego przedstawicielstwa regionalnego w wyższych organach władzy oraz właściwego podziału władzy między centrum a organami samorządowymi”. Partia podkreśla, że zna problemy i interesy poszczególnych regionów i ich mieszkańców.

Podkreślone jest przy tym, że „fundamentem Partii Regionów (…) są ludzie pracy wszystkich sfer życia społecznego”. Partia chce także starać się o zagwarantowanie odpowiednich warunków dla swobodnego rozwoju obywateli. Jako jedno z największych osiągnięć przytaczane jest rozwiązanie, mające uratować ukraińską sytuację demograficzną, czyli wsparcie dla rodzin: 28,830 hrywny (ok. 11 tys. złotych) na pierwsze dziecko, 57,660 hrywien (ok. 22,5 tys. złotych) na drugie i 115,320 hrywien (ok. 45 tys. złotych) na trzecie. Mało tego, działacze partii obiecują, że do 2017 r. pomoc ta będzie dwa razy większa. Ponadto chcą też zwiększyć pensje pracownikom naukowym i nauczycielom o 20% każdego roku, a podwyżki mają być także dla wojska i policji.

W dziedzinie gospodarki, PR twierdzi, że utrzyma wzrost 5% PKB każdego roku, a od 2014 r. do 16% obniżony zostanie podatek dla przedsiębiorców. Chce też 10 letnich „wakacji podatkowych” dla firm z branży IT oraz innowacyjnych projektów. Ma też zwiększyć wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, przy jednoczesnym wzroście wykorzystywania własnych zasobów energetycznych. Ciekawym z punktu widzenia polskiego jest również zobowiązanie do wybudowania autostrady za Zachodu na Wschód, która ma pozwolić na przejechanie całego kraju w ciągu 14 godzin. Innym bardzo oryginalnym postulatem jest przekazanie 60% budżetu z „centrum” do regionów. Co więcej, od roku 2014 ma być zlikwidowany obowiązkowy pobór wojskowy, a armia ma stać się profesjonalna i kontraktowa.
 
Opowiada się przy tym za członkostwem Ukrainy w Unii Europejskiej, co ma być głównym kierunkiem w polityce zagranicznej, a także budową efektywnej współpracy Ukrainy z krajami sąsiedzkimi, a wśród krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, zwłaszcza z Federacją Rosyjską. Poza Rosją i USA innym strategicznym partnerem mają być Stany Zjednoczone.

Ukraina powinna wykorzystać swoją pozycję państwa położonego między Rosją a Unią Europejską, współpracując aktywnie ze wszystkimi krajami sąsiedzkimi, a także ze Stanami Zjednoczonymi. Program mówi jednak, że „bliskość kulturowa i historyczna Ukrainy i Rosji powodując, że Federacja Rosyjska jest szczególnym partnerem Ukrainy. Rozwój współpracy ekonomicznej i kulturowej z Rosją związany jest zarówno ze strategicznymi interesami ukraińskimi, jak i wielowiekowymi tradycjami obu narodów”.

Program PR przed aktualizacją do obecnych wyborów podkreślał przy tym, że Ukraina nigdy nie była i nie jest jedynie „nowym sąsiadem” Unii Europejskiej. Ukraina jest nieodłączną częścią składową ogólnoeuropejskiej historii i kultury, strategicznym elementem europejskiego systemu bezpieczeństwa na jego wschodniej stronie. Głównym zadaniem Ukrainy w stosunkach z UE miało być doprowadzenie za pomocą umów dwustronnych do porozumienia odnośnie stosowania czterech swobód, tj. wolnego przepływu ludzi, kapitału, towarów i usług. PR miała starać się również o możliwie najszybsze wprowadzenie ruchu bezwizowego z UE. Przystąpienie Ukrainy do struktur NATO czy innych organizacji międzynarodowych może odbyć się jedynie na podstawie rezultatów ogólnonarodowego referendum. Zdaniem PR, Ukraina nie może brać udziału w operacjach NATO, które nie są sankcjonowane przez ONZ albo stoją w sprzeczności z zasadami ukraińskiego partnerstwa strategicznego z innymi państwami. W sferze polityki zagranicznej Partia Regionów wychodzi z założenia, że na chwilę obecną, dla Ukrainy nie ma bezpośredniego zagrożenia konfliktem zbrojnym ze strony innych krajów.

We wcześniejszych zapisach znajdowało się również stwierdzenie, że „status europejskiego państwa demokratycznego Ukraina może potwierdzić stworzeniem warunków dla zachowania przez obywateli swoich praw (…). Partia Regionów uznaje rolę języka ukraińskiego, jako jednego z symboli państwa ukraińskiego. Zarazem jednak, kategorycznie sprzeciwiamy się wykorzystywaniu instytucji państwowych w celu przymusowej ukrainizacji i ograniczania innych języków, a zwłaszcza języka rosyjskiego, ze sfer oficjalnych kontaktów, środków masowego przekazu, nauki, oświaty i kultury. Podtrzymujemy europejską tradycję wzajemnego zrozumienia pomiędzy obywatelami, ale obserwując realia kulturowe, domagamy się statusu drugiego języka państwowego, przy zachowaniu prawa regionów do wprowadzania na swoim obszarze dodatkowego języka oficjalnego, który miałby ten sam status, co język państwowy. Jesteśmy zwolennikami hasła «Dwa języki-jeden naród!»”.

Z dziedziny społecznej z wcześniejszej wersji programu usunięte zostało również to, że „zadanie społeczeństwa ukraińskiego w dobie globalizacji polega na zachowaniu samoistności, narodowo-kulturowej samoidentyfikacji, wychodząc na forum światowym ze swoim nabytkiem duchowym”. Polityka państwa powinna być oparta na zasadach otwartości, humanizmu, wielokulturowości oraz „przyjmowania równoprawności kulturowej wszystkich narodowości i regionów, z uwzględnieniem ich historycznej, geograficznej i językowej różnorodności”. Partia chciała także przeciwdziałać wprowadzaniu „monoetnicznej formuły rozwoju obywatelskiego i państwowego oraz unifikacji językowej czy kulturowej” oraz sprzeciwiała się budowie przez państwo Kościoła narodowego, gdyż, jak głosił jej program, politycy nie mają prawa wkraczać w sferę życia religijnego, a państwo ukraińskie jest państwem świeckim, posiadającym w swoich granicach wyznawców wielu religii, co także stanowi jego bogactwo kulturowe.

Zmiany w programie partyjnym to nie tylko wyraz gry wyborczej, ale i pragmatyzmu polityków z PR, którzy jak w okresie pomarańczowej rewolucji i podczas rządów jej zwycięzców skierowali ciężar walki politycznej na aspekty ekonomiczne. Podczas tych wyborów zrobili kolejny krok w tą właśnie stronę.

Na podstawie: osw.waw.pl, partyofregions.org.ua, vlada.kiev.ua