Dziedzictwo Ceausescu - casus Rumunia
Skutkiem restrykcyjnej polityki antyaborcyjnej w latach 1966-1989 był wzrost śmiertelności matek sięgający liczb niespotykanych w Europie. Sytuację zmienił dopiero upadek reżimu Ceausescu. Problem aborcji w okresie systemu komunistycznego
Wprowadzenie systemu komunistycznego przyniosło w 1948 roku zakaz aborcji. Jego zniesienie w 1957 doprowadziło do dramatycznego wzrostu liczby dokonywanych zabiegów przerywania ciąży sięgającego 80 proc. w skali roku. [1] Przejęcie władzy przez Nicolae Ceausescu w 1966 roku, zwolennika polityki natalistycznej oraz propagatora elementów nacjonalistycznych w polityce państwa, doprowadziło do zmian w przepisach aborcyjnych. Dekretem Rady Państwa Nr 770 z 29 września możliwość przerwania ciąży ograniczono do niewielkiej liczby przypadków:
1. Dalsza ciąża prowadzi do poważnego zagrożenia dla życia matki a aborcja jest jedynym sposobem pozwalającym na uniknięcie zagrożenia.
2. Jedno z rodziców cierpi na poważną chorobę dziedziczną lub chorobę, która doprowadzi do powstania wad wrodzonych u dziecka.
3. Kobieta w ciąży cierpi na poważną chorobę fizyczną lub umysłową. Ciąża jest efektem gwałtu lub kazirodztwa
4. Kobieta w ciąży przekroczyła 45 rok życia ( W 1972 roku wiek obniżono do 40 lat, natomiast w roku 1984 podwyższono do 42 lat).
5. Kobieta w ciąży urodziła już czwórkę dzieci będących obecnie pod jej opieką. [2]
Skutkiem restrykcyjnej polityki antyaborcyjnej w latach 1966-1989 był wzrost śmiertelności matek sięgający liczb niespotykanych w Europie. Podczas gdy w roku 1965 na 100 000 żywych narodzin przypadało 85 przypadków śmierci matek podczas porodu, w 1983 roku wskaźnik ten sięgnął 170. Ponadto wg nieoficjalnych statystyk 20 proc. kobiet w wieku pozwalającym na posiadanie potomstwa może być niepłodna z uwagi na przeprowadzane nielegalnie zabiegi aborcyjne. [3]
Problem aborcji w Rumunii po 1989 roku [4]
Upadek dyktatury komunistycznej doprowadził do zmian w ustawodawstwie regulującym kwestię aborcji. Prawa regulujące tę materię a pochodzące jeszcze z okresu rządów Ceausescu zostały uchylone w grudniu 1989 roku. Obecnie aborcja jest dopuszczalna z zastrzeżeniem, iż spełnione są warunki przewidziane w kodeksie karnym. Do legalnego przerwania ciąży konieczne jest zatem by zabieg odbył się w przeciągu 14 tygodni od zakładanej daty poczęcia za zgodą kobiety. Przeprowadzony musi być przez lekarza. Jeżeli natomiast aborcja jest konieczna żeby ocalić życie, zdrowie lub integralność cielesną kobiety, lub jeżeli kobieta w ciąży z powodów fizycznych, psychicznych lub prawnych nie może wyrazić swojej woli i aborcja jest konieczna z powodów terapeutycznych może być przeprowadzona w każdym momencie trwania ciąży również przez wykwalifikowanego lekarza.
Naruszenie powyższej regulacji skutkuje karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 3 lat. Jeżeli natomiast aborcja została przeprowadzona bez zgody kobiety skutkuje to sankcją pozbawienia wolności od 2 do 7 lat.
Zniesienie zakazu aborcji doprowadziło do gwałtownego wzrostu liczby zabiegów przerywania ciąży. W 1989 roku wykonano 192500 zabiegów, co dało Rumunii niechlubne pierwsze miejsce w regionie. Ich liczba stopniowo maleje (347100 w 1997 roku, 207117 w 1998 roku, 198846 w 1999 roku). Problemem pozostają natomiast aborcje wymuszone. (W 1998 roku odnotowano 224 takie przypadki, zaś w 1999 roku 207).
Przypisy:
[1] http://en.wikipedia.org/wiki/Abortion_in_Romania
[2] www.un.org/esa/population/publications/abortion/doc/romania.doc
[3] Ibidem
[4] http://www.reproductiverights.org/pdf/Romania.pdf