Praca w Niemczech - poradnik
Życie i praca w Niemczech
„Dobry początek to połowa roboty”
”Porządek duszą wszystkiego” (przysłowia niemieckie)
Republika Federalna Niemiec nie otworzyła granic dla pracowników z Polski w 2004 roku i utrudnienia w podjęciu pracy na niemieckim rynku będą istniały do 2011 roku. Wtedy to skończy się 7-letni okres przejściowy, który zagwarantował sobie rząd niemiecki w czasie negocjacji akcesyjnych z Polską. Od 1 maja 2004 obywatele nowych państw UE mają jednak pierwszeństwo w uzyskiwaniu pozwoleń na pracę przed obywatelami z krajów nie będących członkami UE.
Z uwagi na sąsiedztwo Niemiec oraz wysoki poziom rozwoju gospodarczego, nasz zachodni sąsiad cieszy się jednak dużą popularnością wśród szukających zatrudnienia Polaków, tym bardziej że podjęcie legalnej pracy w Niemczech jest rzeczą możliwą i wcale nie taką trudną.
MINIMALNA PŁACA (2006): brak
DŁUGOŚĆ URLOPU PŁATNEGO: 6 tygodni
MIEJSCA PRACY: telekomunikacja, transport i logistyka, przemysł samochodowy, IT, kadra zarządzająca, PR, farmacja
ŚREDNIA DŁUGOŚĆ TYGODNIA PRACY (2006): 41,7 h
POZIOM BEZROBOCIA (2006): 6.6proc.
1) Poszukiwani
Najłatwiej znaleźć pracę sezonową przy zbiorze warzyw lub owoców. Poszukiwani są także informatycy, lekarze, pielęgniarki, opiekunki do osób starszych. Od listopada 2007 roku w Niemczech będą mogli pracować inżynierowie z branży maszynowej i elektronicznej, na których zapotrzebowanie jest również wysokie.
2) Pobyt
Należy wiedzieć, że przyjeżdżający do Niemiec na dłużej niż trzy miesiące w terminie do 7 dni muszą zameldować się w miejscowym urzędzie meldunkowym (np. Bürgeramt, Ordnungsamt, Einwohnermeldeamt). Bez meldunku nie uzyska się wymaganej zgody na pobyt bez względu na jego cel. Wniosek należy złożyć w lokalnym biurze imigracyjnym.
3) Praca
By pracować legalnie, należy przede wszystkim uzyskać pozwolenie na pracę, które wydaje Agencja ds. Pracy (Arbeitsagentur). Wydanie pozwolenia na pracę poprzedza tzw. badanie rynku lokalnego. W przypadkach pracy sezonowej nie będzie to stwarzało trudności. Oferty prac sezonowych można szukać na stronie internetowej Ochotniczego Hufca Pracy lub w wojewódzkich urzędach pracy. Można też na własną rękę składać oferty w niemieckich urzędach powiatowych lub bezpośrednio u tamtejszych pracodawców. Jednakże praca sezonowa może być wykonywana maksymalnie przez cztery miesiące w roku kalendarzowym. Oprócz prac sezonowych każda osoba z Polski ma możliwość podjęcia pracy jako „pracownik-gość”, wydelegowany przez firmę z innego kraju do pracy na terenie Niemiec, w ramach umowy o dzieło lub jako student pracujący w okresie wakacji.
Sposobem na uniknięcie biurokratycznych procedur jest założenie własnej, samodzielnej działalności gospodarczej. Nie ma w tym wypadku ograniczeń co do profilu działalności, a przedsiębiorca jest traktowany tak jak niemiecki.
Osoby, które przepracowały w Niemczech legalnie, na podstawie zezwolenia, bez przerwy, 12 miesięcy i w tym czasie miały miejsce pobytu w Niemczech, mogą wnioskować o nieograniczony dostęp do otwartego rynku pracy.
Umowa o pracę:
Zarówno umowa o pracę jak i wypowiedzenie powinny mieć formę pisemną. Umowa bez względu na to czy zawierana jest na czas określony czy nie, powinna zawierać wszystkie warunki, na których zatrudniony jest pracownik, w tym wynagrodzenie, przysługujący urlop, godziny pracy itd.
Czas pracy:
Ustawowo tygodniowy czas pracy wynosi maksymalnie 48 godzin. Pracownik ma prawo do 30-minutowej przerwy po sześciu godzinach pracy i przerwy trwającej 45 minut po dziewięciu godzinach. Zgodnie z niemieckim prawodawstwem czas pracy może wynieść 10 godzin dziennie pod warunkiem, iż w ciągu pół roku nie przekroczy się przeciętnie 8 godzin dziennie.
{mospagebreak}
4) Urlopy:
• Wypoczynkowy - w Niemczech wynosi średnio 24 dni. Dla pracujących w soboty jest on zwiększony do 30 dni. Także pracownicy firm podlegających układowi zbiorowemu są uprawnieni do 30 dni urlopu. Od pracy wolne są oczywiście święta państwowe. Liczba dni świątecznych może się jednak różnić w zależności od kraju związkowego. Przykładowo Święto Reformacji, 31 października, jest dniem ustawowo wolnym od pracy w Brandenburgii, ale nie w Bawarii.
• Chorobowy - opłacany jest w wysokości 100 proc. pensji pracownikom, którzy pracują w firmie nieprzerwanie cztery tygodnie, a choroba nie trwa dłużej niż sześć tygodni. W razie dłuższej choroby wynagrodzenie wynosić będzie 70proc. pensji. W przypadku choroby dziecka rodzic może liczyć na 5 dni urlopu.
• Okolicznościowy - z powodu ślubu, przeprowadzki i śmierci krewnego.
• Wychowawczy - przysługuje obu rodzicom i mogą z niego skorzystać jednocześnie lub oddzielnie. Urlop może trwać 3 lata i prawo wykorzystania go mają rodzice, których dziecko nie skończyło 8 roku życia.
• Dla pracownika studiującego - prawo do 10 dni płatnego urlopu, który może być wykorzystany na naukę lub zdanie egzaminów.
5) System ubezpieczeń:
Niemiecki system ubezpieczeń jest podobny do polskiego. Część polis jest obowiązkowa, a część dobrowolna. System ubezpieczeń podzielony jest na 5 filarów: ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie zdrowotne długoterminowe, ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenie na wypadek bezrobocia oraz ubezpieczenie od wypadku przy pracy.
Polacy przed wyjazdem do Niemiec powinni uzyskać w odpowiednim oddziale wojewódzkim NFZ Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, która uprawnia do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w pozostałych państwach Unii.
6) Uznawanie dyplomów/kwalifikacji:
W krajach Unii Europejskiej uznawane są dyplomy potwierdzające kwalifikacje zawodowe, zdobyte w innym państwie Unii. Nie dzieje się to jednak automatycznie. Należy zgłosić się do właściwej instytucji. Taką jednostką w Niemczech będzie zwykle instytucja odpowiedzialna za nadawanie uprawnień w danej dziedzinie w konkretnym kraju związkowym. Oznacza to, że wykształcenie medyczne potwierdzi minister zdrowia lub instytucja której oddelegował te kompetencje np. izba lekarska. Analogicznie dyplomy rzemieślnicze uznawane będę przez izby rzemieślnicze, a w rolnicze przez izby rolnicze.
7) Bilans zysków i strat:
Średnio osoby zatrudnione przy pracach sezonowych mogą liczyć na 4–6 euro za godzinę. W przypadku pozostałych pracowników średnia pensja waha się między 2 700 a 2 900 euro miesięcznie.
Wynajęcie kawalerki w Niemczech to wydatek ok. 500-700 euro, na wynajem pokoju należy przeznaczyć około 250 euro. Oczywiście ceny różnią się w zależności od kraju związkowego. Ceny chleba kształtować się będą w granicach od 2 do 3 euro. Filiżanka kawy lub herbaty to przeciętnie 2 euro. Na obiad w restauracji (danie dnia) zwykle wydamy około 7 do 10 euro, tyle samo wydamy na pizzę.
Najniższe ceny artykułów spożywczych zaoferują hipermarekty i dyskonty spożywcze takie jak PennyMarkt, Aldi lub Plus. Należy jednak pamiętać, że niska cena nie zawsze idzie w parze z dobrą jakością oferowanych produktów. Niejednokrotnie kupujący zdecyduje się na o wiele droższe warzywa oferowane na licznych niemieckich targach porannych, niż te nierzadko przecenione (głównie w soboty wieczorem, gdyż w niedziele sklepy w Niemczech są nieczynne) oferowane w marketach.
{mospagebreak}
8) Styl życia w Niemczech
Niemcy cenią sobie stabilność dlatego też stałość zatrudnienia przedkładają nad możliwość szybkiego awansu. Co się z tym wiąże ścieżka kariery w Niemczech jest zdecydowanie wolniejsza niż w Polsce. Charakterystyczny jest też panujący w pracy formalizm. Zwracamy się więc do swoich kolegów z pracy per Pan/Pani. Co ważne Niemcy nie lubią łączyć życia prywatnego z pracą, stąd zapewne mniejsza niż w polskich biurach koleżeńskość i sztywniejsza atmosfera. Niezwykle ważną rzeczą jest punktualność i rzetelność. Pracę należy wykonywać dokładnie i sumiennie pracować przez 8 godzin tak aby dotrzymać wszystkich terminów.
W przeciwieństwie jednak do Polaków nasi zachodni sąsiedzi wprost mówią, co im się nie podoba. Są dość bezpośredni i nie boją się zwrócić uwagi.
9) Przydatne adresy:
Ambasada RP w Berlinie
Lassenstr. 19-21,
14193 Berlin-Grunewald
Centrala telefoniczna: (+49 30) 223130
Faks: (+49 30) 22313155
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Czas otwarcia: Pn.-Pt. 8:15-16:15
Godziny przyjęć interesantów: Pn., Śr., Cz., Pt. 9:00-14:00; Wt. 13:00-18:00
http://www.berlin.polemb.net/
Wydział Konsularny Ambasady RP w Berlinie
Richard-Strauss-Str.11
14193 Berlin,
informacja:(+4930) 22313 0
telefax: 22313 212
Federalny Urząd Pracy - www.arbeitsagentur.de
Informacje dla pracowników oraz oferty pracy.
Federalne Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - http://www.bmas.de/
Informacje dla pracowników, oferty pracy, wyszczególnione prawa przysługujące pracownikom, a także różnorodne dane statystyczne.
Zentralstelle für ausländisches Bildungswesen im Sekretariat der Kultusministerkonferenz (KMK) - http://www.kmk.org/zab/home.htm
/ośrodek informacji do spraw uznawania kwalifikacji zawodowych w Niemczech
PRZYDATNE ADRESY WWW:
• http://www.arbeitsagentur.de/,
• http://www.auswaertiges-amt.de/
• http://www.jobscout.de/,
• http://www.stepstone.com/
Wolność w szwedzkim modelu państwa opiekuńczego
