Życie i praca w Szwecji
Poziom Bezrobocia: ok. 5 proc.
Minimalna Płaca: brak
Długość urlopu płatnego: 5 tygodni
Miejsca pracy: placówki medyczne, place budowy, sezonowe zbiory runa leśnego
Średnia długość tygodnia pracy: 40 godzin
Poszukiwani
Najłatwiej znaleźć pracę personelowi medycznemu. Dotyczy to lekarzy wszystkich specjalności oraz pielęgniarek, ale najbardziej poszukiwani są lekarze rodzinni i dentyści. Poza tym poszukuje się fizjoterapeutów i osób do opieki nad starszymi osobami. Podstawowym warunkiem, jaki należy spełnić jest posiadanie specjalizacji, doświadczenia oraz znajomości niemieckiego lub angielskiego. W przypadku pielęgniarek wymagana jest też znajomość języka szwedzkiego.
W innych branżach potrzebni są specjaliści IT, informatycy, nauczyciele, oraz inżynierowie komunikacji i transportu. Oprócz tego na zatrudnienie mogą liczyć hydraulicy, kafelkarze, malarze, murarze, zbrojarze, spawacze, a także opiekunki do dzieci, najchętniej w systemie au-pair. W lecie istnieje duże zapotrzebowanie na robotników budowlanych oraz przy zbieraniu runa leśnego.
Najwięcej pracy można z naleźć w okolicach Sztokholmu. Z tego rejonu pochodzi 25 proc. ofert zgłaszanych do urzędów pracy. Wyjątkiem są lekarze, którzy poszukiwani są głownie na północy kraju.
Pobyt
Bez żadnego zezwolenia można przebywać w Szwecji trzy miesiące. Po tym okresie należy zarejestrować się w oddziale Urzędu Migracyjnego (Migrationsverket) i uzyskać pozwolenie na pobyt. Należy wypełnić specjalny formularz „Wniosek o pozwolenie na pobyt dla obywateli krajów członkowskich UE/EOG i członków ich rodzin”, załączając do niego kopię paszportu lub dowodu tożsamości. Podanie takie dotyczy również dzieci poniżej 18 roku życia, z tym, że podpisuje je osoba sprawująca nad nimi opiekę prawną. Nie wiąże się to z żadnymi kosztami. Wniosek taki można złożyć w szwedzkiej ambasadzie lub konsulacie przed wyjazdem lub już w trakcie pobytu w Szwecji. Lista adresów biur znajduje się na stronie http://www.migrationsverket.se.
Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:
· zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w Szwecji;
· mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić obciążenia dla szwedzkiego systemu pomocy społecznej, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
· przybyli w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.
Należy przedstawić kopię paszportu lub dowodu tożsamości, oraz dokumenty potwierdzające spełnienie warunków jednej z powyższych trzech kategorii. W przypadku podjęcia pracy w Szwecji musi to być zaświadczenie o zatrudnieniu od pracodawcy. Powinny na nim znaleźć się takie informacje jak: okres zatrudnienia, rodzaj wykonywanej pracy, numer rejestrowy firmy, profil jej działalności, nazwisko, adres i telefon pracodawcy, a także nazwisko pracownika firmy upoważnionego do kontaktów. Ponadto zaświadczenie musi być wystawione i podpisane przez pracodawcę.
Formularz zaświadczenia o zatrudnieniu można otrzymać w szwedzkim Urzędzie ds. Migracji. Aby otrzymać pozwolenie na pobyt w charakterze samozatrudnionego trzeba przedstawić zaświadczenie o zarejestrowaniu firmy i/lub dokument potwierdzający, że prowadzi się własną działalność gospodarczą.
Jeśli umowa o pracę jest podpisana na okres dłuższy niż rok, zezwolenie wydawane jest na 5 lat, jeśli na okres krótszy to na czas wykonywania pracy. Okres oczekiwania na decyzję wynosi 6 miesięcy. W przypadku negatywnej decyzji należy opuścić Szwecję. Można się odwoływać do Komisji ds. Cudzoziemców: Utlänningsnämnden za pośrednictwem Urzędu ds. Migracji w ciągu trzech tygodni od daty otrzymania negatywnej decyzji. Można się potem ubiegać o przedłużenie pozwolenia na pobyt.
Ważne aby złożyć je chociaż na miesiąc przed końcem upływu ważności dotychczasowego pozwolenia. Po uzyskaniu prawa stałego pobytu można starać się o kartę podatkową i numer rejestracyjny, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie praw socjalnych. Można je uzyskać w urzędzie skarbowym - Skattekontoret, co trwa do 10 dni. Przyznawane są na minimum rok i bez nich niemożliwe jest otworzenie konta w banku czy wynajęcie mieszkanie.
Pozwolenie na pobyt mogą też otrzymać członkowie rodziny osoby pracującej w Szwecji. Konieczne są wtedy dokumenty potwierdzające zawarcie związku małżeńskiego lub stopień pokrewieństwa. Jeśli występuje się na pozwolenie na pobyt dla rodziców lub dzieci powyżej 21 roku życia trzeba przedstawić dowód, że będą oni na utrzymaniu osoby pracującej w Szwecji. Pozwolenie na pobyt członków rodziny wydawane jest na ten sam okres, co pozwolenie dla osoby pracującej.
Studenci muszą okazać zaświadczenie o przyjęciu na studia w Szwecji na poziomie co najmniej gimnazjalnym. Ponadto trzeba udowodnić, że ma się zapewnione utrzymanie oraz ważne w Szwecji ubezpieczenie chorobowe. Pozwolenie na pobyt jest wydawane na okres studiów. Jeśli trwają dłużej niż rok, to wydawane jest na rok, z możliwością przedłużenia. W czasie studiów można pracować.
Wymagane formularze dostępne są w Urzędzie ds. Migracji, lub można je zamówić pocztą:
Migrationsverket Distributionen
601 70 Norrköping
Telefon: 0046 11 15 63 77
Fax: +46-11-15 66 91
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Pozwolenie na pobyt powyżej 3 miesięcy nie jest wymagane od osób, które pracują w Szwecji, ale mieszkają w innym kraju UE lub EOG i wracają do swego kraju przynajmniej raz w tygodniu.
Język
Ponieważ język szwedzki nie jest bardzo popularny, wielu pracodawców nie wymaga jego znajomości i wystarczająca jest znajomość języka angielskiego oraz niemieckiego. Nie dotyczy to jednak pracy wymagającej kontaktu z klientami. Również przy awansie konieczna jest znajomość szwedzkiego.
Praca
Pozwolenie na pracę nie jest wymagane. Można zawrzeć umowę na okres próbny, pod warunkiem, że nie przekracza on sześciu miesięcy. Jeśli nie zostanie przerwana, automatycznie staje się umową na czas nieokreślony. Umowę na okres próbny można wypowiedzieć bez podania przyczyny. Trzeba zachować tylko 14-dniowy okres wypowiedzenia.
Bardziej restrykcyjne są przepisy w przypadku wypowiedzenia umowy pracy na czas nieokreślony. Istnieje prawna ochrona zatrudnienia tzw. Lag om anställningsskydd (LAS). Wypowiedzenie musi być oparte na konkretnych przyczynach i dokonane w formie pisemnej. Prawo do wypowiedzenia przysługuje pracodawcy, jeśli pracownik nie jest wydajny i nie wykonuje pracy należycie, zaniedbuje swoją pracę, działa na jej szkodę lub jeśli następuje brak pracy albo reorganizacja zakładu. Minimalny okres wypowiedzenia to miesiąc.
Tydzień pracy wynosi 40 godzin. Nadgodziny nie mogą przekroczyć 48 godzin w ciągu czterech tygodni lub 50 godzin ciągu miesiąca. Ogólna liczba nadgodzin nie może zaś przekraczać 200 godzin w ciągu roku kalendarzowego. Pracownicy mają prawo do odpoczynku w środku dnia. Zazwyczaj jest to przerwa na lunch, która ma zapobiec pracy dłużej niż 5 godzin pod rząd. Nie dotyczy to wszystkich kategorii pracowników np. personelu transportu drogowego. Są też określone przepisy organizujące prace w nocy, które wymagają przerwy pomiędzy północą a 5 rano, chyba, że charakter pracy uniemożliwia taką przerwę.
W Szwecji nie ma kategorii płacy minimalnej, wysokość stawek określana jest w układach zbiorowych i zróżnicowana w poszczególnych branżach. Dopuszczalne jest zatrudnianie sezonowe, na czas określony lub na umowę o dzieło.
Poszukiwanie pracy
W Szwecji istnieje, podobnie jak w Polsce, Urząd Pracy (Arbetsformedlingen), który ma pomóc zarówno pracodawcom jak i pracownikom. Pomoc jest udzielana bezpłatnie, można nie tylko przejrzeć oferty pracy, ale też uzyskać porady dotyczące CV i listu motywacyjnego. Oferty pracy zawierają opis stanowiska pracy oraz dane osoby, z którą można się skontaktować w sprawie pracy. Pracownicy urzędu udzielają też informacji na temat szwedzkiego prawa pracy.
Wydawane są dwa czasopisma przez szwedzkie służby zatrudnienia: Platsjournalen i (bardziej wyspecjalizowany) Nytt Jobb, które publikują oferty pracy oraz inne użyteczne informacje. Istnieje też internetowy Bank Ofert Pracy: Vacancy Bank, gdzie poszukujący zostawiają swoje CV w bazie danych oraz mogą przejrzeć oferty pracy.
W poszukiwaniu pracy pomocna też jest sieć EURES. Jest to unijny system wszystkich służb zatrudnienia w UE/EOG i ma na celu promocję swobodnego przepływu osób. Oferty pracy dostępne są na stronie internetowej EURES: http://europa.eu.int/jobs/eures. Są tam również przydatne informacje na temat warunków życia i pracy w poszczególnych krajach. Można też uzyskać pomoc od pracowników EURES. Kontakt z nimi można nawiązać poprzez lokalne urzędy pracy lub korzystając z danych na stronie internetowej. Z doradcami EURES można się skontaktować poprzez lokalne urzędy pracy lub
Dni ustawowo wolne od pracy
Nowy Rok, Święto Trzech Króli (6 stycznia), Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny, Święto Pracy (1 maja), Wniebowstąpienie, Poniedziałek po Zielonych Świątkach, Wigilia Nocy Świętojańskiej (21 czerwiec), Noc Świętojańska (22 czerwiec), Wszystkich Świętych (2 listopada), Boże Narodzenie (25 i 26 grudzień).
Uznawanie kwalifikacji
Szwecja stosuje się do przepisów unijnych, które określają zawody wymagające uznania kwalifikacji. Należą do nich na podstawie dyrektyw sektorowych : architekt, aptekarz, lekarz, pielęgniarka, położna, stomatolog, weterynarz. Poza tym na podstawie dwóch dyrektyw ogólnych dotyczy to także: adwokatów, analityków biomedycznych, diabetyków, inżynierów okrętowych, kapitanów ż. w., specjalistów w radiologii, logopedów, nauczycieli, optyków, psychologów, psychoterapeutów, rehabilitantów, rewizorów, specjalistów audiologów, szefów ratownictwa, techników ortopedów, terapeutów zawodowych, agentów nieruchomości, dowódców służb ratowniczych, elektryków okrętowych, farmaceutów, higienistów stomatologii, inspektorów ppoż., instruktorów nauki jazdy, maszynistów klasy A i B, mistrzów kominiarskich, strażaków, szyprów klasy A i B, techników lotnictwa, techników maszynowych klasy A i B.
Także w przypadku rzemiosł jak fryzjerstwo, montaż instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych wymagane w Szwecji jest uznanie kwalifikacji. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie Centralnego Urzędu Szkół Wyższych (Hogskoleverket) :www.hsv.se lub http://citizens.eu.int.
Związki zawodowe
Związki zawodowe w Szwecji odgrywają ważną rolę. Należy do nich ok. 85 proc. pracowników. Związki są odpowiedzialne za zawieranie umów zbiorowych z pracodawcami, które regulują najważniejsze zasady pracy. Układy są negocjowane i zawierane bezpośrednio pomiędzy poszczególnymi związkami branżowymi, a stowarzyszeniami przedsiębiorców reprezentujących określone sektory gospodarki. Podstawowe zasady takich układów to zobowiązanie do przestrzegania układu oraz zakaz podejmowania w czasie jego obowiązywania żadnych akcji np. strajku. Wszystkie spory powinny być rozwiązywane na drodze negocjacji. Układy zbiorowe regulują między innymi: zasady zatrudnienia, płace, urlopy, zwolnienia, płace za nadgodziny, zasady rozstrzygania sporów, przepisy dotyczące wypowiedzenia. Pracownicy związków zawodowych służą bezpłatną pomocą prawną.
Składka członkowska wynosi średnio 1,9-2 proc. od wynagrodzenia brutto. Trzy największe związki zawodowe to Krajowa Federacja Związków Zawodowych-LO, Centralna Organizacja Związków Zawodowych Urzędników -TCO, Szwedzka Centralna Organizacja Akademików- SACO. Aby zapisać się do związku należy samemu skontaktować się z odpowiednią organizacją.
Urlop
Po 12 miesiącach pracy w Szwecji nabiera się uprawnień do korzystania z przywilejów socjalnych. W ciągu roku przysługuje 25 dni urlopu wypoczynkowego. Pracownicy mają prawo do wzięcia 4 tygodni ciągłego urlopu w okresie od czerwca do sierpnia. Mogą z niego skorzystać nawet osoby, które nie przepracowały jeszcze całego roku, ale są już w trakcie pracy. Pracownicy mogą mieć prawo do większej ilości dni płatnego urlopu na mocy niektórych układów zbiorowych. Prawo do urlopu mają nie tylko pracownicy zatrudnieni na stałe, także ci, którzy pracują na czas określony. Urlop płatny przekraczający cztery tygodnie można zachować przez okres do pięciu lat. Pracownicy zatrudnieni tymczasowo mogą skorzystać z urlopu płatnego, warunkiem jest przepracowanie minimum 60 godzin. Stawka za płatny urlop wynosi 12 proc. podstawowej.
Istnieje tez instytucja tzw. wolnego roku. Co roku rząd wybiera kilkanaście gmin, których pracownicy mogą ubiegać się o kilkumiesięczny, maksymalnie roczny, urlop. Można go wziąć aby np. studiować, podróżować, rozwijać swoje kompetencje i zainteresowania. Przez cały okres urlopu, pracownik ma zagwarantowany powrót na dawne miejsce pracy, ponadto dostaje od rządu pieniądze z kasy ubezpieczeń (od 320 do 621 SEK dziennie). Prawo do otrzymania wolnego roku uzyskuje się po przepracowaniu w jednym miejscu co najmniej 2 lat i otrzymaniu zgody pracodawcy.
Urlop rodzicielski
Urlop rodzicielski wynosi 480 dni, jest płatny i może być dzielony pomiędzy oboje rodziców. Matka może je otrzymać na okres 60 dni przed spodziewanym porodem. Ponadto rodzice mają prawo do pracy w niepełnym wymiarze godzin do czasu ukończenia przez dziecko 8 lat. Prawnie jest zagwarantowany powrót na cały etat. Wysokość świadczenia w okresie urlopu wynosi 80 proc. wynagrodzenia przez 390 dni, a przez pozostałe 90 dni - 60 SEK dziennie.
Przysługuję też świadczenia na dzieci w wysokości 950 SEK na jedno dziecko miesięcznie, dla rodzin wielodzietnych poza tą sumą jest jeszcze przewidziane dodatkowo: 254 SEK miesięcznie na trzecie dziecko, 760 SEK na czwarte i 950 SEK na piąte i kolejne.
Podatki
Po 6 miesiącach pracy jest obowiązek odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy. Potrącana jest ona na poczet gminnego podatku dochodowego. Najczęstsza wysokość podatku to 31 proc., ale w różnych regionach Szwecji, stawki te są inne. Pracując poniżej 6 miesięcy, odprowadza się tylko 25 proc. dochodów.
Dodatkowo osoby o szczególnie wysokich dochodach płacą podatek państwowy. W zależności od wysokości rocznych zarobków wynosi on: 20 proc., jeśli zarobki są powyżej 306 tys. SEK i 25 proc. jeśli zarobki są powyżej 460 tys. SEK. Poza tym istnieje wiele innych podatków, np. osoby posiadające majątek powyżej 1,5 mln SEK i 2 mln SEK w przypadku małżeństw płacą podatek majątkowy, który wynosi 1,5 proc. rocznie. Właściciele nieruchomości płacą natomiast podatek w wysokości 1,5 proc. jej wartości rocznie. VAT sięga w Szwecji nawet do 25 proc., na wiele produktów jest też nałożony podatek akcyzowy.
Aby płacić w Szwecji podatki należy posiadać numer identyfikacyjny (personnummer). Jeśli planujemy pracować krócej niż rok, dostaniemy numer tymczasowy (samordningsnummer). Informacje o podatkach: przepisy i stawki, można uzyskać na stronie Urzędu Skarbowego (Riksskatteverket): www.skatteverket.se, w oddziałach zaś można otrzymać broszury informacyjne.
Ubezpieczenie społeczne
W system szwedzkiego powszechnego ubezpieczenia społecznego wchodzą ubezpieczenia: chorobowe, rodzicielskie, od wypadków w pracy oraz na wypadek inwalidztwa. Po otrzymaniu numeru osobistego lub tymczasowego należy się zgłosić do zakładu ubezpieczeń (Forsakringskassan) w miejscu zamieszkania. Do okresu ubezpieczenia zalicza się też czas ubezpieczenia w innym kraju UE/EOG, na podstawie E111 lub EKUZ. W przypadku choroby, pierwsze 2 tygodnie wypłacane jest wynagrodzenie przez zakład pracy, potem zakład ubezpieczeń wypłaca zasiłek chorobowy. Świadczenie wypłacane jest od drugiego dnia zwolnienia, za pierwszy nie przysługuje. W obu przypadkach wysokość kwoty wynosi 80 proc. wynagrodzenia. Zwolnienie lekarskie jest wymagane po 7 dniach nieobecności.
Ubezpieczenie zdrowotne
Konieczne jest posiadanie dowodu ubezpieczenia w Polsce - takim dokumentem od 1 stycznia 2006 jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Karta zastąpiła formularz E111. Przed wyjazdem należy się zwrócić do wojewódzkiego oddziału NFZ właściwego dla miejsca zamieszkania o jej wydanie. Można również wysłać wniosek o jej wydanie pocztą. Na karcie umieszczone są dane osobowe, data urodzenia, numer PESEL, numery identyfikacyjne instytucji wydającej kartę oraz samej karty, datę ważności dokumentu. Wzór Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego jest identyczny dla każdego państwa UE (wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego do pobrania na stronie NFZ http://www.nfz.gov.pl/new/art/1819/wniosek_o_wydanie_ekuz.pdf ).
EKUZ uprawnia tylko do korzystania z podstawowych usług medycznych dlatego zaleca się wykupienie dodatkowej indywidualnej polisy ubezpieczeniowej od kosztów leczenia w szerszym zakresie czy koszty leczenia w prywatnych szpitalach i klinikach. Można korzystać ze świadczeń państwowych oraz prywatnych placówek, które należą do systemu ubezpieczeń społecznych. Listy prywatnych lekarzy i stomatologów, którzy należą do tego systemu, znajdują się w aptekach. Leczenie szpitalne nie wymaga skierowania, można się zgłosić bezpośrednio do szpitala. W celu uzyskania zwrotu kosztów leczenia należy przedstawić oryginały rachunków oraz dowody zapłaty.
Usługi medyczne nie są bezpłatne. Ich cena różni się w zależności od specjalisty oraz regionu. Przykładowe ceny: wizyta u specjalisty lub pomoc w nagłym wypadku – od 130 do 300 SEK, dzień pobytu w szpitalu 80–120 SEK (po przekroczeniu kwoty 900 SEK w czasie do 12 miesięcy – bezpłatnie). Leczenie szpitalne dzieci osób ubezpieczonych do lat 20 jest bezpłatne. Za leki na receptę obowiązuje pełna odpłatność, nie więcej jednak niż 1800 SEK w ciągu 12 miesięcy, wtedy płaci się tylko część nadwyżki ponad tę kwotę (od 10 do 50 proc.). W przypadku leczenia stomatologicznego ponosi się pełne koszty do pewnego limitu, w przypadku jego przekroczenia płaci się tylko część nadwyżki. Za transport sanitarny płaci się część kosztów. Numer pogotowia wynosi 112.
Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia
W Szwecji funkcjonują dwa ubezpieczenia na wypadek bezrobocia: jedno obligatoryjne i drugie dobrowolne. Na podstawie pierwszego wypłacany jest zasiłek, który jest stosunkowo niski. Ubezpieczenie drugie jest uzależnione od dochodów i związane ze związkami zawodowymi, gdyż zależy od tego do jakiej tzw. a-klasy jest się przypisanym. Nie trzeba jednak być członkiem związku, aby je posiadać, wystarczy pracować w obszarze działalności klasy. Warunkiem otrzymania zasiłku jest zarejestrowanie się w urzędzie pracy, najlepiej w pierwszym dniu po utracie pracy. Konieczna jest też potem aktywność w urzędzie w celu dalszego otrzymywania zasiłku. Stawka podstawowa wynosi 320 SEK brutto dziennie i jest opodatkowana. W razie odmowy podjęcia pracy zaproponowanej przez urząd pracy możliwe jest obniżenie zasiłku.
Emerytura
System emerytalny składa się z emerytury dochodowej, składkowej i emerytury gwarantowanej. Wielkość emerytury oblicza się na podstawie dochodu uzyskanego podczas pracy od ukończenia 16 roku życia. Emerytura dochodowa jest oparta na łącznej kwocie oszczędności w ciągu całego życia. Emerytura składkowa to część zarobków zainwestowana na cele emerytury publicznej w fundusze inwestycyjne. Emerytura gwarantowana dotyczy osób, których zarobki były zbyt niskie lub które nie miały żadnych dochodów. Wysokość tej emerytury jest zależna od kilku czynników: tego czy osoba jest w związku małżeńskim, jakie kwoty były wpłacane na emeryturę składkową i dochodową oraz od kształtowania się cen w Szwecji. O emeryturę gwarantowaną można ubiegać się w wieku 65 lat, ale aby otrzymać pełną emeryturę gwarantowaną trzeba mieszkać w Szwecji lub innym kraju UE/EOG od 25 roku życia do 65.
Na emeryturę można przejść po 61 roku życia, ale można też dalej pracować. Można też pobierać cześć emerytury i nadal pracować w niepełnym wymiarze godzin. Po zdecydowaniu się na przejście na emeryturę, należy zgłosić do z wnioskiem o jej przyznanie do Regionalnego Urzędu Ubezpieczeń Społecznych
Koszty życia
Utrzymanie w Szwecji, w porównaniu do Polski, jest droższe. Dlatego najlepiej szukać pracy jeszcze w Polsce. Wynajem mieszkania jest możliwy na 3 sposoby: aganderatt, bostadsratt, hyresratt. Dwa pierwsze przypominają wynajmowanie mieszkania na zasadach własnościowych, trzeci sposób, który jest najpopularniejszy, podobny jest do mieszkań lokatorskich. Hyrestratt są własnością spółek mieszkaniowych.
Oferty wynajmu można znaleźć w lokalnej prasie, ale także w Związku Gmin Szwedzkich (Svenska kommunforbundet) oraz Związku Agentów Nieruchomości (Fastighetmaklarforbundet).
Przykładowe ceny: wynajem mieszkania- 2000-7000 SEK, w zależności od miasta i standardu, litr mleka- 8 SEK, płatki kukurydziane- 30 SEK, 10 jaj- 20 SEK, 1 kg mięsa- 50-150 SEK, 1 kg drobiu- 30-80 SEK, masło (500g)- 20 SEK, 1 kg sera- 50-80 SEK, chleb- 15 SEK, sok pomarańczowy (1 l) - 16 SEK.
Najtaniej jest w supermarketach typu Lidl. Natomiast najdroższe są typowo szwedzkie osiedlowe sklepy.
Informacje dla kierowców
Polskie prawo jazdy oraz międzynarodowe prawo jazdy są honorowane w Szwecji. Polscy kierowcy nie muszą posiadać Zielonej Karty, polskie OC jest tam uznawane. Zaleca się jednak wykupienie dodatkowego ubezpieczenia np. Assistance, ze względu na wysokie koszty holowania samochodu.
Drogi są szerokie i dobrej jakości, uważać należy natomiast na dziką zwierzynę, która jest częstą przyczyną wypadków drogowych. Na stacjach benzynowych bardzo rzadko można znaleźć gaz. Z ważniejszych przepisów drogowych warto zwrócić uwagę na obowiązek posiadania kół zimowych od 1-go grudnia do 31-go marca. Światła muszą być włączone całą dobę, wszyscy pasażerowie muszą mieć zapięte pasy bezpieczeństwa, dzieci muszą być umieszczone w specjalnych fotelikach bezpieczeństwa. Dopuszczalny poziom alkoholu we krwi wynosi 0,2 promila.
Przykładowe mandaty: 600 SEK za jazdę bez zapiętych pasów, do 700 SEK za złe parkowanie, 800-2000 SEK za przekroczenie prędkości, 800 SEK za brak kół zimowych w nakazanym terminie. Przepisy drogowe są egzekwowane bardzo rygorystycznie.
W razie wypadku lub awarii samochodu należy powiadomić pomoc drogową (Larmtjänsten) (tel. 020/910040) oraz policję (tel. 112). Samochody prywatne mogą być swobodnie wwożone do Szwecji z terenu UE i użytkowane na obcych tablicach rejestracyjnych do 1 roku. Przed dokonaniem rejestracji samochodu w Szwecji niezbędny jest obowiązkowy (płatny) przegląd w wyspecjalizowanej sieci stacji diagnostycznych (Svensk Bilprovning: www.bilprovningen.se). Niezbędne jest do tego prawo jazdy i polski dowód rejestracyjny. Po pozytywnej inspekcji pojazdu należy złożyć odpowiedni wniosek rejestracyjny do Centralnego Rejestru Pojazdów (Bilregistret). W tym celu niezbędne jest wskazanie miejsca zamieszkania w Szwecji oraz dowodu tożsamości. Informacje na temat sprowadzania oraz rejestracji pojazdów w Szwecji znajdują się na stronie internetowej Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket)
Przydatne kontakty:
Ambasada RP w Sztokholmie
Karlavägen 35
S-114-31 Stockholm
Tel: (00-46 8) 50 57 50 00
Faks: (00-46 8) 50 57 50 86
E-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.sztokholm.polemb.net
Konsulat Generalny RP w Sztokholmie
Prästgrdsgatan 5, SE-172 32 Sundbyberg, Stockholm
Tel: (00-46 8) 56 482 900
Faks: (00-46 8) 56 482 910
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.sztokholmkg.polemb.net
Instytut Polski w Sztokholmie
Villagatan 2, 114 32 Stockholm
Tel. (0-0468) 50-57-50-50, 50-57-50-53, 50-57-50-58
Fax (0-0468) 50-57-50-69
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.polskainstitutet.se
Konsulat Generalny RP w Malmö
Adolf Fredriksgatan 13, SE-217 74 Malmö
Adres do korespondencji: Box 20 512, SE-200 74 Malmö
Tel: (00-46 40) 987 987
Faks: (00-46 40) 914 339
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.malmokg.polemb.net
Konsulat Honorowy RP w Halmstad
Konsul honorowy, Bo Chronier (języki: szwedzki, angielski)
Brogatan 42, SE-302 38 Halmstad
Tel: (00-46 35) 210 955
Faks: (00-46 35) 158 415
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.konsulatet.se
Konsulat Honorowy RP w Karlskronie
Konsul honorowy, Magdalena Kurczewska-Svensson (języki: polski, szwedzki, angielski)
Östra Köpmansgatan 2A, 371 33 Karlskrona
Adres pocztowy: Branthalla Pl. 543C, SE-373 00 Jämjö
Tel: (00-46 45) 556 115
Faks: (00-46 45) 556 160
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Konsulat Honorowy RP w Uppsali
Konsul honorowy Ann-Cathrine Haglund (języki: angielski, szwedzki)
Storgatan 28A, 750 03 Uppsala
Tel: (00-46 18) 172 450
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Konsulat Honorowy RP w Visby
Konsul honorowy Inger Elisabeth Harlevi Larsson (języki: szwedzki, angielski, niemiecki, hiszpański, rumuński)
Österväg 3 A, 621 45 Visby
Tel: (00-498) 20 33 00
Faks: (00-46 498) 20 33 90
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Linki:
http://www.sztokholm.polemb.net- Ambasada Polski w Szwecji
www.sztokholmkg.polemb.net- Konsulat Generalny RP w Sztokholmie
www.malmokg.polemb.net- Konsulat Generalny RP w Malmo
www.sweden.se- oficjalna strona Królestwa Szwecji
www.polskainstitutet.se- Instytut Polski w Sztokholmie
www.migrationsverket.se- Urząd Migracyjny
www.un.se- Komisja ds. Cudziziemców
www.ams.se- Urząd Pośrednictwa Pracy
www.vv.se- Urząd Transportu Drogowego
www.skatteverket.se- Urząd Skarbowy
www.hsv.se- szwedzki Urząd ds. Wyższego Wykształcenia
www.nfz.gov.pl- polski Narodowy Fundusz Zdrowia
www.fk.se - szwedzki Zakład Ubezpieczeń
www.swekom.se- Związek Gmin Szwedzkich
www.fmf.se- Związku Agentów Nieruchomości
www.iaf.se- Inspekcja ds. Ubezpieczenia od Bezrobocia
www.lo.se- związek zawodowy, LO
www.tco.se- związek zawodowy, TCO
www.saco.se- związek zawodowy, SACO
www.vv.se - Urząd Drogownictwa
Na podstawie: szwecja.zachlebem.info/; europa.eu.int; pracaweuropie.edu.pl; polemb.se; swedenabroad.com; polcommerce.com; praca-za-granica.net;
praca.gazeta.pl; rp.pl; szwecja.poradnik-praca.info; wakacyjnapraca.info; szwecja.geozeta.pl
Wolność w szwedzkim modelu państwa opiekuńczego
