Ewelina Miklas: Co po Kioto? - Wielka Brytania
Sytuacja ekologiczna w Wielkiej Brytanii od lat jest w centrum uwagi państwa i podejmowane są projekty mające na celu poprawienie sytuacji środowiska naturalnego. Zobowiązania wynikające z protokołu z Kioto wpisują się w tą politykę brytyjską. Londyn nie tylko ratyfikował protokół, ale też na gruncie krajowym podjął zobowiązania znacznie wykraczające poza ustalenia z Kioto.
To oraz fakt, że Wielka Brytania wypełniła swoje ustalenia dotyczące redukcji gazów cieplarnianych, stawia ten kraj w czołówce jeśli chodzi o wdrażanie postanowień z Kioto. Obecnie rząd brytyjski jest jednym z krajów, które liczą na to, że w Kopenhadze państwa postawią przed sobą ambitne cele dotyczące ograniczenia emisji CO2.
Gospodarka Wielkiej Brytanii
Energetyka Wielkiej Brytanii jest oparta na ropie i gazie ziemnym, które stanowią odpowiednio 38 proc. i 37,7 proc. głównych źródeł energii. Na trzecim miejscu plasuje się węgiel- 16,7 proc., po nim zaś energia atomowa - 5,8 proc. oraz źródła odnawialne - 1,8 proc. Produkcja własna Wielkiej Brytanii nie jest znacząca i od lat się zmniejsza, w efekcie od 2005 roku Londyn jest importerem netto energii. Potwierdzone zasoby ropy wynoszą 3,41 miliardów baryłek, co daje 29 pozycję na świecie. Emisja CO2 do atmosfery wynosi 544 mln ton rocznie, co daje 2 proc. światowej emisji CO2, emisja wszystkich gazów cieplarnianych to 650 milionów ton rocznie, w tym metanu 48,9 mln ton, podtlenku azotu 34,2 mln ton. (dane na 2007 rok)
Ustalenia z Kioto
Wielka Brytania podpisała protokół z Kioto w maju 2002 roku, wszedł on w życie w 2005 roku. Według protokołu, Londyn wraz z innymi krajami rozwiniętymi został zobligowany do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 8 proc. w stosunku do poziomu z 1990 roku. Narodowy cel Wielkiej Brytanii został jednak określony wyżej, bo na 12,5 proc. w stosunku do poziomu z 1990 roku.
Realizacja zobowiązań
W Białej Księdze dotyczącej energii z 2003 roku Wielka Brytania postawiała sobie cel znacznie przekraczający ustalenia z Kioto, określając, że do 2050 powinna zredukować emisję CO2 o 60 proc. W 2007 roku uchwalono nową Białą Księgę, którą powtarzała cel ograniczenia emisji o 60 proc. Ponadto wśród głównych zadań wymieniono w niej rozwój czystej i odnawialnej energii oraz wolną konkurencję na rynku energetycznym.
Dwa lata później rząd Wielkiej Brytanii opublikował strategię w zakresie technologii redukcji emisji CO2 (CAT – Carbon Abatement Technology). W jej ramach przewidziane były też fundusze na badania, rozwój i demonstrację technologii przyjaznych środowiskowi. Już od 1999 roku obowiązują przepisy, które mają na celu zmniejszenie emisji CO2 przez samochody. Wymagają one, aby każdy nowy samochód przeszedł testy, które badają ile emituje CO2. Pojazdy, które osiągają powyżej 192 gram CO2 na milę nie zostają dopuszczone do sprzedaży.
Najważniejszym krokiem w kierunku realizacji ustaleń z Kioto była ustawa o zmianie klimatu (Climate Change Bill), która została przyjęta ostatecznie po wielu latach prac i dyskusji w 2007 roku, a weszła w życie w 2008. Ustawa zakłada, że do 2050 roku emisja CO2 zostanie ograniczona o 80 proc. w stosunku do poziomu z 1990. Do 2020 roku redukcja ma się zaś kształtować pomiędzy 26 a 32 proc. Realizacja tego ma się odbywać w pięcioletnich procesach, pierwszy z nich to lata 2008-2012.
Wielka Brytania jest pierwszym krajem na świecie, który prawnie zobowiązał się do redukcji gazów cieplarnianych. Ustawa zobowiązuje też państwo do działań mających powstrzymać zmiany klimatyczne oraz promowaniu gospodarki o niskim zużyciu węgla. Powołany został specjalny Komitet ds. Zmian Klimatycznych, który na bieżąco monitoruje postępy Wielkiej Brytanii i doradza rządowi w polityce ekologicznej.
W październiku 2008 roku Wielka Brytania stworzyła także Departament Energii i Zmian Klimatycznych, który ma zajmować się polityką energetyczną oraz walką ze zmianami klimatu. 15 lipca 2009 roku Wielka Brytania przyjęła Plan Przejścia na Gospodarkę o Niskiej Zawartości Węgla (Low Carbon Transition Plan). Zakłada on, że do 2020 roku 1,5 miliona gospodarstw domowych będzie produkowało własną czystą energię, 40 proc. elektryczności będzie pochodziło z źródeł odnawialnych energii, a przeciętny samochód będzie emitował 40 proc. mniej CO2 niż teraz.
Wielka Brytania jest w czołówce krajów, jeśli chodzi o wypełnienie zobowiązań wynikających z protokołu z Kioto. Ograniczenie emisji CO2 o 12,5 proc. w stosunku do 1990 roku zostało osiągnięte już w 2006 roku. W 2008 roku redukcja ta sięgała 20 proc., zaś prawdopodobnie w 2010 roku będzie wynosić 23 proc. Londyn zaangażował się też aktywnie na scenie międzynarodowej w przekonanie innych krajów, w tym przede wszystkim USA, do przyjęcia zobowiązań wynikających z protokołu.
Stanowisko przed konferencją w Kopenhadze
Wielka Brytania poprzez ustawę o zmianie klimatu wprowadziła jedno z najbardziej restrykcyjnych oraz długookresowych prawnych zobowiązań na świecie. Pokazuje to jak poważnie problem klimatu jest traktowany przez władze Wielkiej Brytanii. Brytyjscy ministrowie gospodarki od lat wymieniają walkę z ocieplaniem klimatu jako jedno z głównych zadań rządu. Takie poglądy przełożą się na postawę Londynu przed konferencją w Kopenhadze. Liczy on, że zostaną na niej ustalone ambitne cele. Już w 2008 roku na konferencji klimatycznej w Poznaniu Wielka Brytania planowała cięcia emisji o 42 proc. do 2020, co wykraczało poza cele wyznaczone przez protokół.
Londyn uważa, że na konferencji w Kopenhadze powinny powstać zapisy zakładające redukcję światowej emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 50 proc. w porównaniu do stanu z 1990 do roku 2050. Kraje rozwinięte oraz rozwijające się mają w tym celu współpracować, choć kraje zachodnie powinny wesprzeć kraje biedniejsze w tym zadaniu. Na krajach rozwiniętych spoczywa większa odpowiedzialność i one jako grupa powinny do 2050 roku ograniczyć emisję CO2 o 80 proc. w porównaniu do 1990 roku.
Wśród propozycji, jakie przed konferencją w Kopenhadze przedstawia strona brytyjska jest też powołanie wielomiliardowego funduszu, mającego pomóc krajom południowej półkuli w walce ze zmianami klimatu. Premier Gordon Brown zaproponował fundusz w wysokości 10 mln dolarów, który będzie można także wykorzystać do ograniczenia emisji dwutlenku węgla w krajach rozwijających się.
Są to cele ambitne, które prawdopodobnie nie znajdą poparcia wśród wszystkich krajów uczestniczących w konferencji. Rząd brytyjski ma nadzieję, że uda się mu przekonać Unię Europejską jako całość do ustalenia redukcji na poziomie 30 proc. w stosunku do stanu z 1990 roku.
Bibliografia:
The Road to Copenhagen. The UK Government’s case for an ambitious international agreement on climate change. 2009
Józef Szymczyk, Problemy związane z wprowadzaniem do praktyki Protokołu z Kioto w
Polsce oraz w krajach Unii Europejskiej, „Rynek Energii”, luty 2006.
Climate Change Act 2008
William Shepard, England’s Climate and Energy Policy, 2006
Government Energy Review 2006
Energy- its impact on the environment and society, 2005
www.twojaeuropa.pl
www.europa.eu
www.cia.gov
www.actoncopenhagen.decc.gov.uk
www.decc.gov.uk
www.unffcc.int
TTIP: szansa czy zagrożenie dla gospodarki Niemiec?
