Czy ojciec chrzestny wciąż mieszka w Corleone?

• _kultura
• _nopsz
• _pe24

W świadomości Sycylijczyka mafia istniała od zawsze. Nie używają oni jednak tego słowa. Mówią o sobie przyjaciele, bądź ludzie honoru. Do mafii sie nie wstępowało. Czlowiek od urodzenia był częścią jakiejś rodziny, z czym łączyły się przywileje i obowiązki.

Czym jest mafia?

Słowem „mafia” przyjęło się określać każdą zorganizowaną grupę przestępczą, która ma  powiązania z elitami władzy. Jednak we Włoszech „mafia” odnosi się do zorganizowanych grup przestępczych na terenie Sycylii. Związki kryminalne w innych regionach mają swoje własne nazwy i trochę inną specyfikę. Do najbardziej znanych należą „camorra” w Neapolu i „ndrangetta” w Kalabrii i Basilicacie oraz Sacra Corona Unita w Apulii a w Północnych Włoszech Stowarzyszenie Świętej Trójcy.

Są pewne wspólne cechy obejmujące zorganizowana przestępczość we Włoszech. Na Południu, gdzie powstała mafia gloryfikowany jest specyficzny typ mentalności, który ceni: inteligencje, siłę i okrucieństwo oraz honor, który domaga się pomszczenia każdej krzywdy. Człowiek honoru nie cofa się przed zastosowaniem przemocy i oszustwa, aby narzucić swoją wolę innym. Stąd też nieostra jest granica pomiędzy mafią jako filozofią życia, która dominuje na Sycylii, a zorganizowana przestępczością.

Członków mafii łączy mit niezwykłości i konieczności zachowania tajemnicy. Szczególną rolę odgrywa szacunek wobec głowy rodziny, obowiązuje też całkowite posłuszeństwo.

Przestępczość zorganizowana rozwinęła się w regionach, gdzie bardzo silna jest rodzina, nie uznaje się rozwodów, a specyficznie rozumiany katolicyzm jest podbudową duchową (bardzo często aresztowani mafiozi mieli przy sobie różańce i święte obrazki).

Sycylijczycy- ludzie honoru

W świadomości Sycylijczyka mafia istniała od zawsze. Nie używają oni jednak tego słowa. Mówią o sobie przyjaciele, bądź ludzie honoru. Do mafii sie nie wstępowało. Czlowiek od urodzenia był częścią jakiejś rodziny, z czym łączyły się przywileje i obowiązki.

Mafia nie jest po prostu organizacją przestępczą, to skomplikowana struktura, którą można zrozumieć tylko poprzez pryzmat historii Sycylii. Sycylia przez wieki znajdowała sie pod obcym panowaniem. W starożytności panowali tu Grecy i Rzymianie. Następnie wyspę zdobyli Arabowie i Wikingowie (do dziś na Sycylii można spotkac blondynów o niebieskich oczach), potem wyspa wpadła w orbitę wpływów cesarstwa niemieckiego i królów hiszpańskich. W okresie zjednoczenia Włoch zaczęła podlegać władcom Neapolu, a potem dynastii sabaudzkiej z Piemontu.

Dlatego Sycylijczycy, którzy zawsze znajdowali się pod panowaniem najeźdźcy nigdy nie ufali władzy i nie identyfikowali się z nią. Do dziś odnoszą się do państwa z głeboką rezerwą. Przez wieki władze nad duszami chłopów sycylijskich sprawowały możne rodziny. Demontaż państwa osiągnął swoje apogeum za panowania neapolitańskich Burbonów. Sycylia, jak całe Mezzogiorno (Południe) znajdowała się poza nurtem przemian społecznych, feudalizm w szczątkowej formie przetrwał tu do czasów drugiej wojny światowej.

Wiek XIX, a więc zjednoczenie Włoch i rodzenie się nowoczesnego państwa włoskiego to czas rodzenia sie przestępczości zorganizowanej na biednym Południu. Początkowo celem mafii była ochrona ludności przed nadużyciami obcych wojsk i napadami zbójeckimi. Nie można powiedzieć, że mafię sycylijczykom ktoś narzucił, wyrażała ona potrzeby wiejskich warstw społecznych. Pojawienie sie mafii i rodzenie państwa włoskiego to były dwa jednocześnie trwające procesy.

Po drugiej wojnie światowej mafia przeszła przez proces zmian, zorientowała się na pracę w miastach, zaczęła zajmować się przemytem narkotyków i broni, oraz przejmować dotacje na rozwój Południa. W latach 50-tych przyczyniła się do powstania międzynarodowego rynku handlu narkotykami. Zarobione w ten sposób pięniądze są prane i inwestowane w legalne przedsięwzięcia.

Camorra- mafia miejska

Jej działalność ogranicza się do Neapolu i okolic Kampanii. Specyfika Camorry jest trochę inna niż mafii i ndrangetty, które wyrosły na włoskiej wsi ze struktur feudalnych. Camorra działa w mieście, stąd koncentruje się na typowo miejskich dziedzinach działalności przestępczej- organizuje przemyt narkotyków i broni, wymuszanie haraczy od wszelkiej działalności gospodarczej prowadzonej w mieście, a także prowadzi własne gry hazardowe.

Konkurencyjna do państwowej gra hazardowa to jedyny legalny interes prowadzony przez Camorrę. Wygrywają te same numery, co w loterii państwowej, ale wygrane za kupony Camorry są wypłacane natychmiast i nie płaci się od nich żadnych podatków. Ubodzy Neapolitańczycy są bardzo przesądni i masowo grają w gry losowe, stąd i zyski są olbrzymie.

Nieprzypadkowo Camorra narodziła się właśnie w Neapolu. Neapol, położony nad Zatoką, u stóp Wezuwiusza to brama włoskiego Mezzogiorno. Przypomina raczej miasto w kraju „trzeciego świata” niż w Europie Zachodniej. Rozboje i kradzieże zdarzają się tu codziennie, od lat władze miejsce nie potrafią sobie poradzić z wywozem śmieci, stąd zasypanemu nieczystościami miastu każdego lata grozi epidemia cholery. W mieście panuje bardzo duże bezrobocie, a cały przemysł i usługi są w rękach camorry. Młodzi ludzie albo wyjeżdzają na północ Włoch i tam znajdują pracę, albo wchodzą w związki z przestępcami.

Nie wiadomo dokładnie kiedy powstała Camorra, ale na pewno istniała już w XIX wieku. Na przełomie XIX i XX wieku Camorra zdobyła wpływy w polityce i zaczęła wpływac na wynik wyborów.
Od kilku lat w Neapolu trwa wojna gangów, której ofiarą pada rocznie kilkadziesiąt osób. W zeszłym roku po fali zabójstw premier Romano Prodi myślał nawet o wysłaniu wojska na ulice Neapolu.

Mafia a politycy

Mafia, będąc w symbiozie z kulturą i gospodarką Włoch umocniła swą pozycje w życiu politycznym. Jak pisali Franchetti i Sonnino w swym klasycznym już raporcie o wyspie z 1876 r.: „Potęga mafii nie jest oparta na strachu, ale na autorytecie moralnym, zakorzenionym w powinowactwie samej mafii z normami kulturalnymi obowiązującymi na Sycylii”.

Mafia pełni ogromną rolę w życiu politycznym  Włoch, dlatego nie ma chyba polityka, który nie byłby oskarżany o kontakty z ta organizacją. To mafia decyduje jak głosowac ma Sycylia. Przez całe lata głosowała na chadecję.Dlatego też politykom nie opłacało się walczyć z mafia, gdyż oznaczało to utratę głosów wyborców.

Pierwsze komisje parlamentarne ds. walki z mafią powstały już w 1862r. a więc jeszcze przed zjednoczeniem Włoch.  Jednak skuteczność w walce z mafią wykazał dopiero prefekt  Cesare Mori, wysłany przez Mussolliniego, by zaprowadzić porządek na Sycylii. W ciągu trzech lat udało mu się zdusić mafię. Mori zdawał sobie sprawę z tego, że mafię można pokonać tylko jej własnymi metodami, okres jego rządów był więc wyjątkowo brutalny, ale i skuteczny.

Dopiero po wyzwoleniu Włoch w 1945r. mafia odrodziła się ponownie. Przyczynili się do tego Amerykanie, którzy współpracowali z nią podczas desantu swych wojsk na Sycylii.- najważniejszych informacji wywiadowczych dostarczała mafia. Chcąc utrzymać kontrolę nad wyspą alianci powierzali rządy w miastach sycylijskich mafiozom. Jednym z nich był Don Vito Genovese, uwieczniony potem w ojcu Chrzestnym jako Vito Corleone.

Po wojnie pierwsza komisja ds walki z przestępczością na Południu powstała w 1962r.i działała do 1976r. W tym czasie mafia zmieniła taktykę i zaczęła atakować polityków, którzy ją zwalczali. Pierwszą sławną ofiara był Pietro Scaglione, prokurator Palermo. W 1982r. zamordowano Pio La Torre, sekretarza partii komunistycznej, za to iż zaproponował poprawkę pozwalającą państwu na wgląd w prywatne konta bankowe. Po tym zabójstwie państwo do walki wysyła pogromcę Czerwonych Brygad generała della Chiesa, który zaczął badać powiązania mafii z politykami. Po stu dniach został zamordowany.

Mafia mająca powiązania z najwyższymi strukturami władzy jest niepokonana. Jednocześnie jednak nastąpują zmiany w mentalnośći Sycylijczyków. Pierwsi mafiosi zerwali z zasadą omerta i zeznawali w sądach.

Kolejny etap walki z mafią to koniec lat 80-tych. Powołano wtedy urząd Komisarza ds Walki z Mafią, który został wyposażony w specjalne uprawnienia, porównywalne z uprawnieniami służb specjalnych.
Na początku lat 90-tych  mafia dokonała kilku morderstw bardzo znanych urzędników. W marcu 1992r. zginał Salvo Lima, chadecki deputowany do Parlamentu Europejskiego, członek frakcji Giulio Andreottiego. „Skruszeni” twierdzą, że był pośrednikiem pomiędzy mafią a politykami w Rzymie. Miał zginąć, bo politycy nie wywiązali się ze swych obowiązków - dwa miesiące wcześniej Sąd Kasacyjny potwierdził wyroki dla 19 mafijnych bossów.

Szerokim echem odbiło się zabójstwo dwóch specjalnych sędziów działających w komisji ds. walki z mafią. W maju 1992r. ginie w zamachu bombowym na autostradzie sędzia Giovanni Falcone. Mimo iż władze wiedziały, że następną ofiąrą będzie jego współpracownik sędzia Paolo Borsellina nie zdołały go ochronić Zginął dwa miesiące później. Na ich pogrzebach zdenerwowany tłum omal nie zlinczował przedstawicieli rządu.

Jednak i policja odnosiła pewne sukcesy w walce. W styczniu 1993r. aresztowano capo di tutti capi - Salvatorego Riiny (Don Toto) po 24 latach ukrywania się. To prawdopodobnie na jego rozkaz zamordowano Pia la Torre, Chiese, Falcone i Borsellina. Toto Riino był głową mafii, a jego aresztowanie największym sukcesem jaki udało się odnieść władzom.

Specjalny wątek zajmuje sprawa oskarżeń o związki z mafią Giulio Andreottiego, siedmiokrotnego premiera Włoch, z partii chadeckiej. Pierwsze oskarżenia w jego kierunku rzucił skruszony mafioso- Tomasso Bruscetta. Aż 38 świadków potwierdziło, iż Andreotti zlecił zabójstwo dziennikarza Mina Pecorellego. Jednym z dowodów w jego procesie był pocałunek jaki wymienił z Totto Riiną, capo di tutti capi. Po jedenastu latach procesu były premier został całkowicie oczyszczony z oskarżeń. O współpracę z mafią był także oskarżany Silvio Berlusconi.

Słownik Mafii

Familia- rodzina, podstawowa jednostka. Nie musi być to rodzina połączona więzami krwi. Każda rodzina przybiera nazwę od miasta , z którego się wywodzi np. Corleone

Capo (padrino)- głowa rodziny
Capo bastone- bezpośrednio pod bossem
Cadaveri eccelenti(sławne trupy)- politycy i osoby publiczne zamordowane przez mafię
Capo di tutti capi- szef szefów, najwyżej w hierarchii postawiony członek mafii, szef całej organizacji
Contabile- doradca finansowy
Caporegime- kierownik sekcji, ma pod soba conajmniej dziesięciu żołnierzy,
Consigliere- doradca prawny rodziny, zaufana osoba dona
Infame- osoba pozbawiona czci, wykluczona z mafijnej rodziny np. za złamanie zmowy milczenia
Omerta- zmowa milczenia, jej naruszenie oznacza śmierć
Soldato- żołnierz, osoba na najniższym szczeblu w drabinie mafijnej, wykonuje „brudną robotę”
Vendetta- zemsta, konieczność pomszczenia krzywdy wyrządzonej rodzinie. Vendetty dokonywało się na mężczyznach z wrogiej rodziny,
Picciotti- mafijni szeregowcy od drobnych zadań
Pizzo- mafijny haracz
Mattanza- mafijna wojna klanów

Na podstawie: wikipedia.pl, mafia.org.pl, geozeta.pl, histmag.org, niniwa2.cba.pl, mafia-game.yoyo.pl, przegląd- tygodnik.pl, exter.pl, pascal.pl

.